غلالباً‌ مستشرقین و اتباعشان مدعی می‌شوند که در صدر اسلام یعنی در زمان خلفای راشدین تدوین و تألیف کتاب رائج نبود بلکه ممنوع بود و حتی جمله‌هایی از پیامبر روایت می‌شد مبنی منع از کتاب و تألیف ولی تدریجاً‌ که اسلام توسعه یافت تالیف و تدوین رائج شد و احادیثی مبنی بر توصیه‌ پیامبر به تألیف از پیامبر روایت کردند.جرجی زیدان گوید: خلفای راشدین از شهری شدن عربها بیم داشتند ازآنرو که به عقیده آنان پس از شهری شدن.نشاط و سادگی آنان از بین می‌رود و لهذا عربها را از تدوین و تألیف کتاب باز می‌داشتند اما کم کم اسلام انتشار یافت و ممالک اسلامی وسیع شد وصحابه در اطراف متفرق شدند. و آشوب برخاست و آراء و عقاید مختلف گشت ناچار مسلمانان به تدوین حدیث و فقه و علوم قرآن پرداختند و به استقلال اجتهاد تمسک جستند و از آنروز نه تنها کتاب مکروه نشمردند بلکه آن را مستحب دانستند.این ادعا دروغ محض است.مساله‌ای که بوده است و جرجی زیدان و دیگران به آن شاخ و برگ داده‌اند یکی ممنوعیت صحابه پیامبر از خروج از مدینه و توطن در دیگر نقطه بوده و دیگر منع از کتابت احادیث نبوی و این دو مربوط است به خلیفه دوم نه همه خلفای را شدین. خود مسأله خروج از مدینه و توطن در نقطة دیگر به وسیلة علی ( ع )که کوفه را دارالخلافه‌تر دارد و برخی صحابه دیگر نقض شد و سخن جرجی زیدان اصلاً و فرعاً بی‌اساس است.
ادوارد براون نیز مدعی است که در قرن اول هجری با این که شور علمی مسلمانان فوق العاده زیاد بود کتابی تدوین نشد و کلیه معلومات سینه به سینه و شفاهاً منتقل می‌شد و قرآن تقریباً تنها اثری بود که به نثر عربی باقی بود. او گوید:در قرن اول هجری کسب علم فقط به وسیلة مسافرت میسر می‌شد و سفرهایی که در طلب علم می‌کردند و در وهله اول نخست به مقتضای اوضاع و احوال هر سفر جهات موجبه‌ای داشت. لکن به تدریج سفر رسم شد و سرانجام تقریباً‌ به یک نوع جنون مبدل گشت و احادیثی چون حدیث ذیل مؤید سفرهای علم شد.پیامبر ( ص )فرمود:هر که راهی در طلب علم طی کند خدا او را به راهی که به بهشت منتهی می‌گردد می‌برد... مکحول اصلا‌ً بنده‌ای بود در مصر که چون آزاد گشت حاضر نشد از آن مملکت خارج شود مگر وقتی که جمیع علوم متداول در مصر را کسب نمود و سپس به حجاز و عراق و شام رفت تا حدیث معتبری دربارة تقسیم غنائم بدست آورد.این نظر بی اساس است.از مطالعه دقیقتر دو آثار صدر اسلام معلوم می‌گردد که کتابت از زمان پیامبر ( ص )معمول و ادامه یافت.مدارک فراوانی برای اثبات این مدعا وجود دارد مانند:در قسمتی از کتاب مصنفات الثمیعه، الامامیه فی العلوم اسلامیه علامه شیخ الاسلام علامه شیخ اسلام زنجانی بر دو کتاب تأسیس الشیعه العلوم الاسلام سید حسن صدر

منبع:خدمات متقابل اسلام و ایران؛مرتضی مطهری
تاریخ ادبیات ایران؛ادوارد براون