غزوه احزاب، نبردی بود که در آن کفار و یهودیان بر ضد اسلام متحد شدند و با تشکیل یک سپاه نیرومند نظامی نزدیک به یک ماه
مدینه را محاصره کردند. از آنجا که در این غزوه، احزاب ( دسته‌های) مختلف شرکت کرده و مسلمانان نیز برای جلوگیری از نفوذ دشمن به مدینه، اطراف شهر را خندق کنده بودند، نامش را هم جنگ احزاب گذاشته‌اند و هم جنگ خندق.
آتش‌افروزان این جنگ سران یهود
بنی نضیر و گروهی از بنی دائی بودند. آوارگی یهودیان بنی النضیر به سوی
شام و
خیبر باعث شد آنان نقشه دقیقی برای براندازی حکومت اسلام بکشند و با کمک‌های مالی و اقتصادی فراوان، گروه‌های بی‌شماری از عرب‌ها را بر علیه اسلام به جنگ وادار کنند.
ده هزار مرد جنگی از قبایل شش‌گانه‌ی
قریش( بنی سلیم، بنی اسد، بنی فزاره، بنی اشجع و بنی مره) به فرماندهی ابوسفیان گرد آمدند. پیامبر از توطئه آگاه شد و به پیشنهاد سلمان دستور داد خندقی (کانالی) بزرگ در قسمت آسیب پذیر شهر مدینه حفر کنند و خودش نیز همراه مسلمانان در این کار همکاری کرد.
نیروهای دشمن مدت یک ماه مدینه را محاصره کردند ولی نتوانستند به شهر نفوذ کنند. تا آنکه روزی
عمرو بن عبدود همراه
عکرمه بن ابی جهل،
هبیره بن وهب،
نوفل بن عبدالله و
ضرار بن خطاب از خندق عبور کردند و در وسط میدان مبارز طلبیدند.
عمرو بن عبدود با شجاعت بی‌نظیر
علی علیه السلام به هلاکت رسید و بقیه آنها از صحنه گریختند. ولی نوفل بن عبدالله در میان خندق سقوط کرد و او هم با ضربه حضرت علی علیه السلام به هلاکت رسید. با کشته‌شدن قهرمانان جبهه دشمن، زمینه پیروزی قطعی مسلمانان در غزوه احزاب فراهم شد.
منابع:
- مغازی واقدی، ج2، ص440
- سیره ابن هشام، ج3، ص224
- فروغ ابدیت، ج2، ص532
مراجعه شود به:
