جلال الدین شاه شجاع مظفر

«786 1159 ق/ 1384 1358 م»

جلال الدین شاه شجاع در روز چهارشنبه ، 22 جمادی‏الثانی 733 ق/ 10 مارس 1333م زاده شد. در هفت سالگی آموختن را آغاز کرد، چون 9 ساله شد قرآن را از بر می‏خواند و به تدریج در ادب عربی و پارسی مهارت یافت. در دوره فرمانروایی پدرش مبارزالدین محمد، مأموریت‏هایی به وی واگذار شد که از جمله امارت کرمان در 754 ق/ 1353 م بود. در زمان حکومت وی در کرمان، قبایل اوغان و جرمایی شورش کردند و شاه شجاع آنها را در نزدیکی جیرفت شکست داد 755 ق/ 1354 م. پس از آن رهسپار کرمان شد. افزون بر این، در بیشتر نبردها همراه پدر بود و نقش‏های موثری به عهده داشت. شاه شجاع پس از کور کردن پدر، در 759 ق/ 1358 م به پادشاهی رسید. اصفهان و ابرقوه را به برادر خود قطب الدین شاه محمود و کرمان را به برادر دیگرش سلطان عمادالدین احمد داد و خواجه قوام الدین محمد بن علی صاحب عیار را که از بزرگان بود ، به وزارت خود برگزید. در نیمه ذیقعده 764 ق/ 26 اوت 1363 م به وزیر خود بد گمان شد و دستور داد، اموال او را مصادره کنند . خود وزیر را نیز پس از شکنجه‏ای بسیار به قتل رساند.

شاه شجاع فرمانروایی عشرت طلب و تا حدی بی‏بند و بار اما همانند پدرش جنگجو و مستبد بود. با آن که بعد از جلوس ، حکومت اصفهان و ابرقو را به برادرش شاه محمود داد، اما از همان اوایل کار با مخالفت وی و با تحریکات برادر زاده‏اش شاه یحیی مواجه گشت. شاه یحیی در این منازعات خانوادگی، پای سلطان اویس جلایر پادشاه ایلکانی را به میان کشید و خان سلطان زوجه شاه محمود هم که برادر زاده‏اش شاه ابو اسحاق بود به قصد انتقام خون عموی خود، در این ماجرا به تحریک پرداخت. بین مدعیان برای مدتی، جنگ و صلح و تحریک و توطئه ادامه یافت. بالاخره هم نزاع طولانی دو برادر شاه شجاع و شاه محمود با مرگ شاه محمود پایان گرفت () شوال 776 ق/ مارسی 1375م. چندی بعد شاه شجاع لشکر به آذربایجان برد و تبریز را که بعد از مرگ سلطان اولیس ایلکانی در دست پسرش سلطان حسین بود تسخیر کرد، اما در آن جا توقف نکرد و به فارس بازگشت. پس از چندی لشکر به سلطانیه کشید و آن دیار را فتح کرد () 781 ق/ 1379م. در سال‏های بعد هم بیشتر عمر خود را در جنگ با مخالفان گذراند و پسر خود شبلی را به مجرد یک سوءظن بی‏جا دستگیر و نابینا کرد () 785ق/ 1383م. بعد از آن دچار اندوه و تأثر شد و به سبب افراط در شرابخواری بیمار شد و در 22 شعبان 786 ق/ 9 اکتبر 1384 م چشم از جهان فرو بست. با آن که گاه خود را دیندار و اهل زهد نشان می‏‏داد، بیشتر اوقاتش در عیاشی و شادخواری صرف می‏شد. نقرس سختی هم که ظاهرا" مایه هلاک وی شد حاصل این شادخواری و خوشباشی بود. شاه شجاع شاعر، اهل علم و ادیب عربی دان بود. دیوان اشعارش هر چند مختصر است اما از قریحه و ذوق تهذیب یافته‏ای حکایت می‏کند و حافظ شیرازی در اشعارش گه‏گاه تصویر خوشایندی از دوران امارت او ارائه می‏کند. بنا به وصیت شاه شجاع، پیکرش را در پای کوه چهل مقام یا چهل دختران به خاک سپردند. عمر او 53 سال و 3 ماه و مدت پادشاهی‏اش 27 سال بود. پس از گذشت چند سده، کریم خان زند، سنگی بر مزار شاه شجاع نهاد که اکنون برجای است.