ستاره‌شناسان جسمی را یافته‌اند که به نظر درخشان‌ترین ابرنواختری باشد که تاکنون کشف شده است: یک ستاره در حال انفجار که درخشان‌تر از 500 میلیارد خورشید است. در جستجوی آن با استفاده از دوربین دوچشمی نباشید: نور آن 2.8 میلیارد سال طی کرده است تا به زمین برسد و در چنین فاصله‌ای، ابرنواختر تنها توسط تلسکوپ قابل رویت است.
ابرنواختر ASASSN-15lh ابتدا در 14 جوئن توسط دو تلسکوپ دیده شد که توسط مساحی خودکار تمام آسمان (All Sky Automated Survey) برای ابرنواختر در رصدخانه اینتر آمریکن سرو تولولو (Cerro Tololo Inter-American Observatory) در شیلی هدایت می‌شدند. در گزارشاتی که در تلگرام ستاره‌شناسان (سرویس رسمی اطلاعاتی آن لاین) در 8 جولای اعلام شد، ستاره‌شناسانی به رهبری سوبو دانگ (Subo Dong) از موسسه ستاره شناسی و اختر فیزیک کاولی در دانشگاه پکن گزارش می‌دهند که آن را حدود 9 روز بعد آز آنگه روشنایی اش به اوج رسیده است، به دام انداخته‌اند. این گروه یک گزارش را روی شبکه آرکایو نیز قرار داده‌اند .(http://arxiv.org/abs/1507.03010)
تصویری از رصدخانه اینتر آمریکن سرو تولولو در شیلی که مساحی خودکار تمام آسمان برای ابرنواختر و دیگر تلسکوپ‌ها در آن قرار دارند.
با استفاده از تلسکوپ‌های بزرگ‌تر برای دنبال کردن این مشاهده، دانگ و همکارانش از ایالات متحده و شیلی تخمین می‌زنند که این انفجار ستاره‌ای، بزرگ‌ترین نمونه از ابرنواخترهای فوق درخشان باشد که تا به حال دیده شده است. چند ده مورد از چنین انفجارهای بزرگ با درخشانی 100 برابر بیشتر از ابرنواخترهای معمول در دهه‌های گذشته مشاهد شده‌اند و ASASSN-15lh حدود 2 برابر درخشان‌تر از همگی آن‌هاست.
پژوهش‌گران در مورد یافته‌های اولیه‌شان با نیچر گفتگو نمی‌کنند چون نتایج برای یک مجله فرستاده شده است که خواسته است مطلبی در این مورد منتشر نشود.
منبع گیج‌کننده
دیگر ستاره‌شناسان شانس مرور این کار به جز گزارش‌های مختصری که آن‌لاین منتشر شده است را نداشته‌اند، اما آن‌ها می‌گویند که اگر ویژگی‌های ابرنواختر تایید شوند یک موجود واقعاً گیج کننده خواهد بود. این ابرنواختر متعلق به یک گروه از ابرنواخترهای فوق درخشان است که هیدروژن کمی دارند و فهم منبع انرژی شگرف آن‌ها مشکل می‌شود.
یک فرض این است که ابرنواخترهای با هیدروژن پایین توسط مگنتارها انرژی می‌گیرند: ستاره‌های نوترونی بسیار مغناطیسی با چرخش سریع که از انفجار ابرنواختر باقی می‌مانند. این گفته‌ی ادو برگر ( Edo Berger) است که در دانشگاه هاروارد در کمبریج در مورد ابرنواخترهای فوق درخشان تحقیق می‌کند. اما دیگر ستاره‌شناسان از جمله آویشای گال-یام (Avishay Gal-Yam) که در مورد ابرنواخترها در موسسه علوم ویزمن مطالعه می‌کند می‌گوید که این ابرنواختر آن‌چنان انرژی آزاد می‌کند که حتی یک مگنتار قادر به تولید آن نیست. دیگر امکان این است که خروجی آن توسط انرژی تامین شود که از ماده رونده به سیاه‌چاله آزاد می‌شود.
همچنین متحیر کننده است که کهکشان میزبان ASASSN-15lh به نظر بسیار پر جرم و درخشان است. تاکنون، ابرنواخترهای فوق درخشان همچونASASSN-15lh درون کهکشان‌های کوتوله‌ای یافت شده‌اند که نسبتاً کوچک و کم نور هستند و منابع ناچیز از عناصر سنگین‌تر از هیدروژن و هلیوم دارند. ستاره‌شناسان تصور می‌کنند که این محیط‌ها به ستارگان کمک می‌کنند که آهنگ چرخش بالایی را حفظ کنند که لازم است تا تبدیل به مگنتار شوند.
ستاره‌شناسانی همچون برگر مشغول تنظیم تلسکوپ‌هاشان روی ابرنواخترها هستند با این هدف که مکان دقیق آن درون کهکشان میزبان را متوجه شوند و درخشانی آن را ردیابی کنند قبل از اینکه در ماه‌های پیش رو محو شود. این می‌تواند به ستاره‌شناسان کمک کند که موتور محرکه‌ی ASASSN-15lh را درک کنند.
جهش سریعی در کشف ابرنواخترهای فوق درخشان به وجود آمده است که ناشی از یک نسل جدید از مساحی خودکار آسمان است که داده‌ها را از نواحی عریضی از آسمان می‌گیرند، به جای آنکه کهکشان‌های خاص درخشانی را برای مشاهده انتخاب کنند.
تعداد زیادی از ابرنواخترهای فوق درخشان به تنهایی در همین امسال به دلیل پروژه‌هایی همچون مساحی انرژی تاریک، همچنین در سرو تولولو، تلسکوپ Palomar Transient Factory در نزدیکی سان دیگو کالیفرنیا و تلسکوپ مساحی پانورامیک و تلسکوپ سیستم پاسخ سریع (Panoramic Survey Telescope and Rapid Response System) در هاوایی قابل مشاهده هستند.
تا سال 2022، تلسکوپ مساحی سینوپتیک بزرگ (Large Synoptic Survey Telescope) در شیلی باید شروع به عکس برداری از کل آسمان جنوب هر سه ماه یکبار کند. بنابراین ASASSN-15lhممکن است این رکورد را برای مدت طولانی حفظ نکند.
مراجع:
1. Dong, S. et al http://arxiv.org/abs/1507.03010 (2015).
منبع: Astronomers spy brightest-ever supernova
برگرفته از: اخبار انجمن فیزیک ایران
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1615
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!