پژوهشگران آثاري از يک جهان ديگر را کشف کرده اند که بر اثر برخورد آن با زمين ميلياردها سال پيش، کره ماه شکل گرفت. تجزيه سنگ هايي که توسط سرنشينيان فضاپيماي آپولو از کره ماه جمع آوري و به زمين منتقل شده آثاري از يک `سياره` ديگر به نام تئا را نشان مي دهد. پژوهشگران مي گويند که کشف آثار به جا مانده از اين سياره نشان مي دهد که فرضيه شکل گيري ماه بر اثر يک برخورد فضايي عظيم درست است. نتايج اين پژوهش در مجله ساينس (علوم) منتشر شده است.
اين فرضيه علمي که از سالهاي دهه ۱۹۸۰ پذيرفته شده معتقد است که ماه بر اثر تصادمي بين کره زمين و سياره تئا و حدود چهار ميليارد و ۵۰۰ هزار سال پيش به وجود آمده است. نام تئا از يکي از خدايان افسانه اي يونان به عاريه گرفته شده که مادر سلنه خداي ماه تلقي مي شد. اين طور تصور مي شود که سياره تئا براثر برخورد با کره زمين از هم پاشيده و پس از ترکيب شدن بخش هايي از ذرات آن با ذراتي که از کره زمين جدا شده بود ماه شکل گرفته است. اين ساده ترين توجيه براي نحوه پيدايش ماه است و شبيه سازي هاي کامپيوتري از تغييرات منظومه خورشيدي اين فرضيه را تاييد مي کند. مشکل اصلي اين فرضيه اين بود که از زمان بازگشت فضاپيماي آپولو تاکنون پژوهشگران موفق نشده بودند آثار به جا مانده از سياره تئا را روي سنگ هاي کره ماه پيدا کنند. تمام پژوهش هاي قبلي اينطور نشان مي دادند که منشاء همه سنگ هاي سطح کره ماه زمين است در حاليکه شبيه سازيهاي کامپيوتري نشان مي دادند که بخش اعظم مواد و جرم کره ماه باقي مانده هاي سياره منهدم شده تئا است.
منشاء بيگانه
اکنون در تجزيه دقيق تر سنگ هايي که از کره ماه آورده شده موادي پيدا شده است که نشان مي دهد بخشي از اين سنگ ها منشاء بيگانه دارند. به گفته دکتر دانيل هروارتز از دانشگاه گوتينگن آلمان و سرپرست اين پژوهش، تاکنون هيچکس براي تائيد فرضيه تصادم تئا با کره زمين شواهد قطعي پيدا نکرده بود. او در مصاحبه اي با بي بي سي افزود:`کار به جايي رسيده بود که برخي از دانشمندان مي گفتند اصلا چنين تصادمي روي نداده است. ولي اکنون ما تفاوت هاي جزيي بين سنگ هاي کره ماه با سنگ هاي کره زمين پيدا کرده ايم و اين نکته فرضيه تصادم بزرگ را تائيد مي کند.`
اما برخي مي گويند که اين تفاوت ممکن است محصول موادي باشد که بعد از شکل گيري ماه، کره زمين به سطح خود جذب کرده است. پروفسور الکس هاليدي از دانشگاه آکسفورد از جمله دانشوراني است که از تفاوت بسيار اندک بين ترکيب سنگ هاي ماه و کره زمين اظهار تعجب مي کنند. او مي گويد:`قاعدتا آنچه که ما دنبال آن هستيم وجود تفاوت هاي بزرگتر است. چون براساس معيارهاي علمي براي تشخيص ترکيب اجرام آسماني اين حد از تفاوت چندان زياد نيست و ساير سياره هاي منظومه خورشيدي نيز مي توانند يک حد ناچيزي با هم شباهت داشته باشند.`
دکتر دانيل هروارتز تفاوت سنگ هاي کره ماه با سنگ هاي کره زمين را براساس روشي سنجيده که ترکيب ايزوتوپي اکسيژن موجود در سنگ ها را اندازه گيري مي کند و تناسب انواع اکسيژن موجود در آن را نشان مي دهد. پژوهش هايي که در مورد ترکيب مواد موجود درکره مريخ و يا اجرام آسماني خارج از منظومه خورشيدي انجام شده، نشان داده است که تناسب اين ترکيب در هر يک از سيارات و اجرام آسماني متفاوت است و اين معيار اکنون به يک شاخص يا اصطلاحا اثر انگشت براي تشخيص ترکيبات هر سياره بدل شده است. به همين خاطر است که افرادي نظير پروفسور الکس هاليدي از شباهت تقريبا کامل اين ترکيب در کره زمين و سياره تئا در تعجب اند.
ترکيب مشابه
يک احتمال اين است که سياره تئا در فاصله بسيار نزديکي از کره زمين شکل گرفته بوده و بنابراين ترکيب مواد موجود در آن با زمين شباهت زيادي داشته است. به گفته پروفسور هاليدي اگر اين احتمال درست باشد قاعدتا فرضيه فعلي که معتقد است هر يک از سياره هاي موجود در منظومه خورشيدي را بايد مورد تجديد نظر قرار داد که از نظر تناسب ترکيبات اکسيژن و يا اثر انگشت کاملا متفاوت هستند. او مي افزايد:`اين سئوال پيش مي آيد که نمونه برداري ها و شناخت ما از ترکيبات سياره مريخ و تعدادي از اجرام آسماني خارج از منظومه خورشيدي واقعا تا چه حد با واقعيت مواد موجود در همه سياره هاي منظومه ما انطباق دارد. چون ما هيچ نمونه فيزيکي از ونوس و يا عطارد نداريم. شايد ترکيبات آنها هم شبيه کره زمين باشد. و اگر چنين باشد تمام استدلال هاي مربوط به شباهت ويژه بين زمين و ماه از هم مي پاشند.`
دکتر ماهش اناند در دانشگاه آزاد بريتانيا معتقد است که اين پژوهش جديد بسيار جالب است ولي خاطر نشان مي کند که اين تحقيقات فقط روي سه قطعه سنگ از کره ماه انجام شده است. او گفت :` در مورد اينکه اين سه قطعه سنگ تا چه حد بيانگر مواد موجود در کره ماه هستند ما بايد محتاط باشيم. بنابراين تاييد قطعي دستاوردهاي اين پژوهش نيازمند تجزيه و تحليل سنگ هاي بيشتري از آن سياره است.`
براي توجيه تشابه زياد بين ترکيب مواد موجود در کره زمين و کره ماه فرضيه هاي ديگري مطرح شده است. يکي از اين فرضيه ها معتقد است که کره زمين قبل از وقوع تصادم با سرعت بيشتري به دور خود مي چرخيد. فرضيه ديگري مي گويد که سياره تئا از آنچه که شبيه سازي هاي کامپيوتري ارائه مي دهند بسيار بزرگتر بوده است.
يک فرضيه آلترناتيو و بحث برانگيز که از سوي پروفسور راب د ميير از دانشگاه گرونينگن هلند مطرح شده معتقد است که در يک مقطعي تحت تاثير انباشت مواد راديو اکتيو درعمق دو هزار و ۹۰۰ کيلومتري هسته زمين پوسته و قشاع اين سياره منفجر و به فضا پرتاب شده است و جرم کره ماه از به هم چسبيدن اين ذرات شکل گرفته است. او گفت که نتيجه پژوهش جديد که ثابت مي کند مواد تشکيل دهنده سنگ هاي زمين با ماه کمي متفاوت هستند نظر او را تغيير نداده است.
پروفسور راب د ميير افزود:`تفاوت بسيار ناچيز است. ما نمي دانيم که ماه به چه صورتي شکل گرفته است. ما به اعزام پژوهشگران به کره ماه نياز داريم تا بتوانند سنگ ها را در اعماق آن سياره بررسي کنند، سنگ هايي که تحت تاثير طوفان هاي فضايي و جذب ذرات پراکنده توسط سطح کره ماه، آلوده نشده باشند.`
با تلخیص
منبع: http://khorasannews.com
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1615
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!