در ظاهر، آسمان بالای سر ما، به گنبدی بزرگ می ماند که لبه های آن در دور دست به زمین می رسند. این گنبد را می توان قسمتی از یک کره خیالی تصور کرد که زمین در مرکز آن است و به آن کره آسمان می گویند. کره آسمان، یک کره فیزیکی واقعی نیست، اما از نظر تعیین مواضع ستاره ها و حرکت اجرام سماوی در آسمان بسیار مفید است. جایی را که گویی لبه های گنبد آسمان به زمین می رسند، افق می نامند. اگر از دشتی وسیع یا از بالای قله کوه به افق نگاه کنید آن را دایره شکل خواهید یافت. صفحه افق( یا صفحه ای که دایره افق در آن است) برای هر ناظر، صفحه ای است که در محل ناظر مماس باسطح کره زمین است.
به کمک دایره و صفحه افق می توان موقعیت اجرام سماوی را مشخص کرد. اینجا هم از دو زاویه استفاده می کنیم: ارتفاع و سمت. دستتان را به سمت ماه یا یک ستاره بگیرید. زاویه ای که امتداد بازوی شما با صفحه افق می سازد ارتفاع ماه یا آن ستاره نامیده می شود. بالاترین نقطه آسمان یعنی نقطه ای را که درست بالای سر ناظر برکره آسمان جای دارد، سمت الراس می نامند. دایره عظیمه ای بر کره آسمان که از سمت الراس و یک ستاره معین بگذرد، دایره قائم آن ستاره نام دارد.
شکل شماره 1
شکل شماره 1: صفحه افق هر ناظر، صفحه ای است که در محل ناظر به کره زمین مماس است
ارتفاع زاویه ای است که ستاره با افق در امتداد دایره قائم می سازد. شکل شماره 2، زاویه ارتفاع را نشان می دهد. ارتفاع یک ستاره به هنگام طلوع یا غروب در آسمان، صفر است. ارتفاع سمت الراس90 درجه است. زاویه ارتفاع می تواند از صفر تا 90 درجه باشد. اگر به سمت شمال بایستید دست راست شما سمت مشرق و دست چپ شما سمت مغرب را نشان می دهد. زاویه بین جهت شمال و جهت مشرق 90 درجه است و به همین ترتیب زاویه بین شمال و جنوب، شمال و مغرب به ترتیب 180 و 270 درجه است. زاویه سمت یک ستاره، زاویه بین امتداد شمال و دایره قائم آن ستاره است. این زاویه را از نقطه شمال به سمت مشرق می سنجد. زاویه سمت در شکل 2 ، نشان داده شده است. هر نقطه آسمان را می توان با ارتفاع و سمت آن مشخص کرد. این دو زاویه را مختصات افقی آن نقطه می گویند.
شکل شماره 2
شکل شماره 2: مختصات افقی
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1615
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!