برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
ناشناس
در : چهارشنبه 13 مهر 1390 [05:11 ]
تیر (عطارد) چهره واقعی خود را نشان می دهد!
تقریبا 6 ماه است که فضا پیمای مسنجر ناسا گردش خود را به دور تیر آغاز کرده است.
در اواسط ماه جون (June) مشخص شده بود که سطح تیر شباهتی به سیارات هم نژادش که نزدیک خورشید هستند ندارد. سطح خارجی آن تنها شباهت ژئوشیمی اندکی با سطح خارجی بهرام (مریخ) و پوسته بستر دریا در زمین داشته و اصلا مانند ماه کم چگال و دارای پوسته کم فلز نیست. در عوض، ترکیبب نسبت بالای منیزیم به سیلیکون و فراوانی عناصر فرار تشکیل دهنده صخره، سدیم، پتاسیم و سولفور، تیر را به یک سیاره منحصر به فرد در بین سیارات زمینی مبدل می کند. یکی از موارد جالب برای ژئوشیمیدانها فراوانی ایزوتوپهای رادیواکتیویته طبیعی در پوسته (به ویژه پتاسیم(K)، توریم(Th)، و اورانیوم(U)) است که از خود اشعه گاما ساطع می کند و توسط فضاپیما آشکار می شود. طبق گفته های پاتریک پاپلوسکی (آزمایشگاه فیزیک کاربردی) که رهبری تیمی را که نتایج به دست آمده از طیف سنج اشعه گامای مسنجر را آنالیز می کنند سرپرستی می کند، نسبت پتاسیم به توریم در سنگهای سطح تیر در حدود 15 برابر همین مقدار در ماه است، طیف سنجی اشعه X دست کم 10 برابر سولفور موجود در سنگهای سیلیکات موجود در زمین و ماه را در تیر یافت کرده است. مسئله قابل توجه درباره این سیاره که هسته فلزیش 4/3 قطر و نیمی از حجمش را تشکیل می دهد این است که، سنگهای سطح آن آهن کمی دارند.
از زمانی که تیر برای نخستین بار در سال 1970 با فضاپیما مورد بررسی قرار گرفت، دانشمندان متعجب هستند که این سیاره با قلبی مانند گلوله توپ چگونه به وجود آمده است. سر انجام پس از چهار دهه به کمک داده های مسنجر مشخص می شود که در 5/4 میلیون سال پیش وقتی تیر به هم پیوست واقعا چه اتفاقی افتاده است (یا دست کم چه اتفاقی نیفتاده است).
نکته جالب درباره مشاهده عناصر فرار در سطح تیر این است که این مسئله بر بیشتر تئوری های مربوط به تشکیل سیاره حکمفرماست.
برای مثال برای تشکیل چنین هسته بزرگی، برخی محققان به این فکر کرده اند که ممکن است لایه های خارجی تیر در مراحل اولیه شکل گیری اش توسط تابش شدید خورشید تبخیر شده باشد یا پوسته آن پس از یک یا چند برخورد بزرگ خرد شده باشد. اما به هر حال در هر دوی این سناریو ها تیر بسیار داغ بوده به گونه ای که این عناصر فرار که حالا مسنجر به وفور در سطح آن یافت کرده به راحتی تبخیر می شدند.
در عوض شیمیدانهای کیهانی حالا به این فکر می کنند که در زمان شکل گیری از تصادفات در امان بوده و در عوض از بلوکهای سیاره ای که سرشار از عناصر فعال و فلزاتی مانند آهن و منیزیم بوده تشکیل یافته است. اگر سیاره از انباشته شدن یک نوع کوچک شهابسنگ موسوم به enstatite chondrites تشکیل شده باشد به نظر می رسد همه این شرایط (مخصوصا نسبتهای K/Th و Th/U) که امروزه بر روی تیر وجود دارد قابل توجیه است. مقدار کافی از این شهاب سنگها در یک مکان جمع می شوند، به اندازه ای گرم می شوند که آهن به عمق فرورفته و هسته را تشکیل می دهد و لایه ای سطحی به گونه ای که امروز فضاپیما می بیند بر جا می ماند.
enstatite chondrites: نوعی شهابسنگ کروندریک است که تقریبا به طور کامل از اینستتت (enstatite) تشکیل شده و شاید فلز فراوانی داشته باشد و معمولا مقدار نیکل در آن کم است.
توضیح شکل: تصوری از سیاره تیر احتمالا در زمان شکل گیری را نشان می دهد
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!