ابزارهاي نجومي- قسمت هفتم- استقرار تلسكوپ، پايه سمت-ارتفاعي
بي شک اهميت پايه تلسکوپ اگر از خود اپتيک بيشتر نباشد، کمتر هم نيست. سه پايه تلسکوپ بايد در برابر وزش باد و نيز لرزش زمين (به خاطر حرکت افراد در اطراف تلسکوپ) استحکام مناسب را داشته باشد و نيز بايد بتواند وزن لوله تلسکوپ و ديگر متعلقات آن را تحمل کند. البته اگر قرار باشد تلسکوپ در مکاني ثابت نباشد، بايد براي سهولت در حمل و نقل، ضمن توجه به استحکام، پايه اي سبک انتخاب شود. همين طور بايد براي کاربر امکان نشانه در سراسر آسمان را فراهم کند: يعني از سرسو(سمت الراس) تا حتي چند درجه زير افق و در تمام جهت ها را پوشش دهد.
به طور کلي پايه تلسکوپ در دو نوع ساخته مي شوند:
الف) سمت – ارتفاعي ب) استوايي
الف) پايه سمت – ارتفاعي
تلسکوپي که مستقر بر روي پايه سمت – ارتفاعي است، آسمان را در سمت و ارتفاع جاروب مي کند. يعني يک محور متحرک افقي دارد که تلسکوپ را در چپ و راست حرکت مي دهد. محور متحرک عمودي سه پايه نيز تلسکوپ را در جهت بالا و پايين حرکت مي دهد. همان طور که مشخص است ساختمان پايه و طرز کار آن ساده است، اما بيشتر اين پايه ها به دليل عدم استفاده از موتور ردياب قابليت دنبال کردن اجرام آسماني را ندارند و از اين رو هر چه از بزرگنمايي بيشتري در هنگام رصد استفاده کنيم، سرعت خارج شدن جرم مورد نظر از ميدان ديد بيشتر خواهد بود(حركت تلسكوپ به خاطر چرخش زمين) که در اين جا کاربر تلسکوپ بايد با استفاده از پيچ هاي حرکت ريز تلسکوپ به صورت دستي جرم مورد نظر خود را دنبال کند و آن را در وسط ميدان ديد قرار دهد. با اين حال سبکي وزن، طرز کار و ساختمان ساده آن موجب شده تا بسياري از رصدگران از چنين پايه اي براي رصدهاي به خصوص تفنني استفاده کنند. عکاسي با نوردهي بلند مدت از پشت تلسکوپ هايي که مستقر روي چنين پايه هايي هستند تقريباٌ امکان ناپذير است.
تصاویر تلسکوپ سمت - ارتفاعی
نوع ديگري از پايه سمت – ارتفاعي به نام دابسوني نيز در بازار رايج است. حدود پنجاه سال پيش، جان دابسون که يک منجم آماتور امريکايي است اين پايه ساده را طراحي کرد که بسيار مورد استقبال قرار گرفت و به افتخار طراحش، معروف به پايه دابسوني شد. ساختمان ساده و هزينه کم براي ساخت پايه دابسوني موجب شده تا بسياري از کمپاني هاي معتبر تلسکوپ ساز بتوانند اپتيک هاي بزرگ و با کيفيت خود را با بهاي بسيار کمتري نسبت به نمونه هاي هم اندازه ديگر به مشتريانشان عرضه کنند. همچنين بسياري از علاقه مندان به ساخت تلسکوپ، براي طراحي پايه تلسکوپ به سراغ ساخت پايه هاي دابسوني مي روند. از اين رو نوع دابسوني، از رايج ترين و محبوب ترين پايه هاي سمت – ارتفاعي است و اغلب اوقات براي استقرار تلسکوپ هاي بزرگ آماتوري استفاده مي شود.
تصاویر تلسکوپ دابسونی
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1615
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!