در کشورى همچون ایران با آن پیشینه کهن تاریخى و وجود مردمى با درک و احساس بالا که ویژه شرقىهاست و همچنین ایجاد تحولات عمیق فکرى در چند دهه اخیر این وظیفه را بر دوش هر شهروندى قرار مىدهد که گامى هرچند کوتاه در راستاى حرکتهاى رو به رشد فرهنگى جامعه بردارد. هنر کودکان در محیط هنرى مقام نامشخصى دارد ولى با این وجود نمىتوان منکر هنر کودکان شد. بنابراین برماست که در جهت رشد، شکوفایى و بارورى هرچه بیشتر کودک و نوجوان و در راستاى اهداف آموزشى و تربیتى گام برداریم.
دنیاى کودکان دنیاى پر رمز و رازى است که با ریزبینىهاى خاص مىتوان به وجود آن پى بُرد. در اینجا سعى شده است مطالعه ای کلى در ابعاد مختلف هنر نمایش برای کودکان انجام پذیرد.
در حالى که نسل سازنده جامعه جوانان هستند و شکلگیرى شخصیت جوانان در گرو تربیت و سلامت نسل قبل از خود یعنى همین کودکان ونوجوانان مىباشند آیا بهتر نیست کارهاى پایه و اساسى را بر این نسل استوار سازیم ؟
متاسفانه ما از پیشرفت تئاتر کودک و نوجوان در دنیا و جهان اطلاع چندانى نداریم زیرا سازمانى که متولى این امر باشد در ایران وجود ندارد و به تناسب اهمیت و ضرورت نقش کودک و نوجوان در ساختار جامعه از لحاظ پژوهش علمى و تحقیقاتى شکل نگرفته است و این باعث شده که رخدادهاى جهان پیرامون ما ناشى از تحقیقات و پژوهشها همواره از رسانههاى شنیدارى و نه دیدارى و بخصوص هنر نمایش بىبهره بماند. فرهنگ و سنت ایرانى که در قالب بازىهاى کودکان و نوجوانان می توانستند در تربیت و باورپذیرى و حتى مسئولیتپذیرى کودکان و نوجوانان نقش بسزایى داشته باشند متاسفانه رو به نابودى گذاشته شدهاند و ما نه تنها جایگزین مناسبى براى آنها ایجاد نکردهایم که کودک را با ذهنى متفاوت متغیر و بیگانه با فرهنگ و سنت و حتى ملیت خود حرکت دادهایم و رسانههاى تصویرى نیزدر جهت ناباورى و نداشتن اعتماد به نفس و حتى در پارهاى از موارد ، بیگانهسازى کودک از فرهنگ و اصالت گام بر مىدارند و نقش کودک در این رسانهها را بسیار کمرنگ و گاهى بىرنگ مىبینیم. در صورتى که رسانه های تصویرى که مىتوانند جایگاه بسیار رفیع و مطمئن و نقش بسزایى در تاثیرگذارى فرهنگ و تعلیم و تربیت داشته باشند، در جهت خلاف حرکت مىکند .
نمایش کودک نقش ارزندهاى در آموزش و شیوه زندگى فردى و رفتار اجتماعى و آموزشى و قانون و مقررات آموزش و پرورش، آموزش اخلاق، تبدیل خواستهها و عقدهگشایىها وایجاد عادات مفید دارد. نمایش به کودک مىآموزد که زندگى همیشه بُردن نیست بلکه برخى اوقات با باخت همراه است. پس نباید دلسرد شود بلکه باید حرکت کند و فعالیت تازهترى از خود بروز دهد.
در حال حاضر بسیاری نگرشها در نمایش کودکان به وسیله بزرگترها به آنها تحمیل مىشود که این نوع بینش ها هیچ رابطهاى با شخصیت درونى کودک ندارد و بدین جهت رفتن به سراغ نمایش کودک جز با شناخت دانش روانکاوى و روانشناختى نتیجه زیانبارى در جامعه به جاى مىگذارد.
والدین نیز در خانه به هنر بهعنوان یک سرگرمى و یا گذراندن اوقات فراغت کودکان خود نگاه مىکنند و به ارزش و اهمیت آن توجه ندارند. اگر نمایش در مدارس به اندازه درسهاى دیگر اهمیت داشت یا والدین در خانه به آن اهمیت مىدادند نه تنها به پیشرفت کودکان در همه زمینهها کمک مىکرد بلکه باعث تقویت دروس دیگر نیز مىشد.
بررسى تئاتر و درک آن باعث انعکاس نیازها، رشد تفکر و به دست آوردن تجربههاى بسیارى مىشود.
تئاتر کودک به ما کمک مىکند به درون خلوت آنها راه پیدا کنیم و از احساسات و نیازها و کمبودهایشان آگاه شویم تا بهتر بتوانیم براى رفع نیازها و بروز صحیح احساساتشان برنامهریزى کنیم و به درک و ارزیابى کودکان از مسائل محیط اطراف و اطرافیانشان پى ببریم.با آگاهی از چگونگی تفکر کودکان میتوانیم بسترى براى رشد و پرورش خلاقیت آنها آماده کنیم.
میتوانیم به کشمکشها و دلهرههاى درونى کودکان پى برده و با شناخت علت آنها تلاش کنیم ، با رفع آن به کودکان خود کمک کنیم، آنهاوقتى دلهرههایشان را پس از دیدن یک نمایش به ما منتقل مىکنند احساس آرامش و راحتى بیشترى مىکنند.
ما بر آنیم تا از طریق نمایش کودک و نوجوان کلیه راهها و خطوط موردنظر و توجه کودکان را براى آنها ترسیم کنیم و آنگاه با توجه به گرایش،علاقهمندى و آمال و آرزوهاى کودکان و نوجوانان مسیرى درست براى حال و آینده ها که همانا شکلگیرى شخصیت فردى و اجتماعى کودک و نوجوان است، مشخص کنیم. ما آن چه را که از وى آموخته و دریافتهایم بهطور منظم و علمى به خود وى تحویل مىدهیم این یک ارتباط کاملا دوجانبه است که در مسیر حرکت شکل گرفته،تکمیل شده و به اجرا در مىآید.
منوچهر اکبرلو
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!