اگر در یک شب مهتابی و در هوای صاف به دقت به ماه بنگریم مشاهده می کنیم که اشکال نا منظمی درسطح ماه وجود دارد که برخی از آنها تاریکتر و بعضی ها روشن ترند. نواحی تاریکتر بزرگترند و دریا یا ماریا نامیده می شوند .
اکنون می دانیم در ماه آب وجود ندارد و ناحیۀ دریا خشک و تقریباً هموار و مسطح است . نواحی روشنتر، ارتفاعات سطح ماه هستند که به علت تمایل تابش نور خورشید، نور بیشتری دریافت نموده و در طرف دیگر خود سایه های تاریکی در نواحی هموار ایجاد می کنند .
گالیله دانشمند معروف نخستین فردی است که با دستگاههای نجومی زمان خود به مشاهدۀ سطح ماه پرداخت و به این نتیجه رسید که سطح ماه کاملاً ناهموار بوده و نقاط هموار تیره و ارتفاعات روشن هستند .
امروزه اطلاعات بشر از سطح ماه بسیار زیاد است و تقریباً این کره به طور کامل برای انسان شناخته شده است . تاکنون بیش از چندین هزار نقطه از آن شناسایی شده و به نام شخصیتهای علمی دنیا نامگذاری گردیده است .
شکلهای ظاهری سطح ماه را می توان به سه دسته تقسیم کرد :
1-نواحی پست و هموار ( دریاها )
2-سلسله جبال و کوههای منفرد که در مقیاس کمی در سطح ماه وجود دارند .
3-حفره های گود شبیه حفره های آتشفشانی .
حفره های بسیار زیادی در سطح ماه دیده می شوند ، به طوری که با یک دوربین نجومی در یک زمان توانسته اند 30000 حفره را شناسایی کنند . قطر این حفره ها متفاوت بوده و از 20 متر تا 160 کیلومتر اندازه گیری شده اند . اطراف این حفره ها دیواره ای حلقه مانند وجود دارد که ارتفاع متوسط آنها 6 هزار متر است .
دربارۀ تشکیل حفره های واقع در سطح کرۀ ماه ، نظریه های گوناگونی ارائه شده است که در این میان سه نظریه قابل بحث هستند .
1-نخستین نظریه مؤید آن است که این حفره ها دهانه های آتشفشانی هستند که پس از اتمام فعالیت آتشفشانها به جای مانده اند .
این موضوع تا حدی مبالغه آمیز است زیرا با توجه به تعداد بسیار زیاد این حفره ها بعید به نظر می رسد فعالیت آتشفشانی زیادی در سطح کرۀ ماه رخ داده باشد به ویژه اینکه قطر متوسط آنها به حدود 100 کیلومتر می رسد و با توجه به بزرگترین دهانۀ آتشفشانی در سطح کرۀ ماه که 11 کیلومتر است این نظریه چندان معتبر نیست .
گروهی دیگر معتقدند کرۀ ماه پس از تشکیل از حالت مذاب به حالت سرد شدن در آمده و ضمن انجماد بخشی از گازهای موجود به شکل حبابهای فراوان به حالت انفجار از سطح کرۀ ماه خارج گردیده و محل خروج آنها امروزه به شکل حفره های متعدد دیده می شوند و دیوارهای بلند اطراف دهانه در حقیقت قسمتی از سطح ماه است که توسط فشار حباب و خروج آن به اطراف دهانه کشیده شده و ارتفاع یافته اند .
2-در این میان عدۀ دیگری از دانشمندان ، تئوری بمباران شهابی را مطرح کردند یعنی اینکه کرۀ ماه در معرض ریزش سنگهای آسمانی قرار گرفته و حفره های موجود محل برخورد شهاب با سطح کرۀ ماه است .
این عده معتقدند زمین نیز تحت تأثیر این بمباران شهابی قر ار گرفته است ، امّا عوامل فرسایش مثل باد و آب و یخچال و غیره در سطح زمین ، آثار ناشی از برخورد شهابها را طی سالیان بسیار از بین برده اند ولی در سطح ماه که فرسایش آب و باد وجود ندارد هنوز دست نخورده باقی مانده اند . در این مورد ممکن است این پرسش پیش آید که چرا سنگهای آسمانی در سطح ماه دیده نشده اند . این پرسش را می توان به این ترتیب پاسخ داد و اثبات کرد که سنگهای آسمانی پس از برخورد به سطح ماه از بین رفته اند .
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!