بامداد سیزدهم اسفند ۱۳۸۵ (نخستین ماه‌گرفتگی هزارهِ سوم میلادی) بهترین ماه‌گرفتگی قابل مشاهده از ایران در ۵ سال اخیر رخ می‌دهد. این خسوف دیدنی از سراسر کشورمان دیده می‌شود.
قدیمی‌ترین خسوف ثبت شده در تاریخ مربوط به‌سال ۷۲۱ پیش از میلاد است که بطلمیوس آن را در کتاب مَجِسطی خود به‌طور کامل شرح داده است. رصدگران بابل و یونانیان باستان از روی رصد دقیق ماه‌گرفتگی‌ها متوجه شدند که لبهِ سایه همواره شکلی شبیه به‌دایره دارد و سپس استدلال کردند که زمین شکلی شبیه به‌کُره دارد و گِرد است. در سال ۴۹۹ پس از میلاد، یک ریاضیدان هندی برای نخستین‌بار به‌طور دقیق و درست، محاسبات مربوط به‌دو پدیدهِ خسوف و کسوف را ارائه داد و ... این داستان همچنان ادامه دارد و هنوز هم منجمان به‌هنگام خسوف و کسوف در پیِ سنجش فاصله‌ها و یافتن مواردِ تازه در دنیای نجوم و آزمون دوبارهِ یافته‌های قدیمی‌تر هستند. علاوه‌بر همهِ این موارد امروزه میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا به‌هنگام رُخدادِاین دو پدیدهِ بسیار زیبا چشم به‌آسمان می‌دوزند تا تجربهِ پیشینیان را بارِ دیگر تکرار کنند. می‌دانید هرگاه زمین، ماه و خورشیدِ درخشان در یک راستا قرار بگیرند بسته به‌این که ماه در میان زمین و خورشید (کسوف) یا زمین میان ماه و خورشید (خسوف) باشد ما شاهد پدیده‌های متفاوتی خواهیم بود.
اگر زمان و تاریخ رُخداد یک ماه‌گرفتگی را بدانید با استفاده از دوره‌های گرفت، می‌توانید زمان گرفت‌های بعدی ماه را حساب کنید، درست مانند دوره‌های ساروسی در خورشیدگرفتگی.
در ماه‌گرفتگی امسال که در واپَسین روزهای سال ۸۵ اتفاق می‌افتد، ماه در زیرِ پای شیرِ نشستهِ آسمان، صورت فلکی اسد قرار دارد و قلب‌الاسد، نیز با درخشش زیبای خود به‌نظارهِ این خسوف نشسته است. نخستین گام ماه به‌درون مخروط نیم‌سایه زمین دقایقی پیش از بامداد سیزدهم اسفند آغاز می‌شود و نخستین نشانه‌های تیره‌شدن ماه، حدود نیم ساعت پس از ورود به‌نیم‌سایه بر چهرهِ ماه نمایان خواهد شد.
چرا ماه در هنگام گرفت در تمام‌سایه زمین ناپدید نمی‌شود بلکه به‌رنگ سرخ تیره‌ای کماکان، با کمی دقت، پیداست؟ علت، وجودِ جوّ زمین است. گرچه زمین نور خورشید را سد می‌کند و سایهِ آن در فضا و در مسیر گردش ماه سبب خسوف می‌شود اما نور خورشید در این هنگام در جوّ زمین پخش می‌شود و بخشی از نور در سایه زمین منتشر می‌شود. طول‌موج‌های بلند نورمرئی، یعنی سرخ، بهتر از جوّ عبور می‌کنند و طول‌موج‌های کوتاه بیشتر در جوّ پخش می‌شوند. در نتیجه نور سرخ ضعیف رسیده از جوّ زمین تمام‌سایه را کمی روشن می‌کند و ماه در اوج خسوف با بازتاب این نور با تَه‌رنگ سرخ ضعیفی پیداست. اما میزان روشنایی و سرخی ماه در هر خسوف کلی تغییر می‌کند که سنجش آن موضوعی جذاب برای منجمان آماتور و دانشمندان است. تاریکیِ ماهِ گرفته در نگاه اول به‌مسیر ماه در تمام‌سایهِ زمین و این که چقدر از وسط سایه عبور کند یا لبه‌ها نزدیک باشد و این که ماه نزدیک به اوج یا حضیض (دورترین و نزدیک‌ترین فاصله از زمین) باشد وابسته است.
اما جوّ زمین نیز نقش‌‌بزرگی‌دارد. میزان پوشش ابر در لبه‌های قرص زمین (نسبت به‌ماه) در میزان پراکندگی و جذب نور خورشید تعیین‌کننده است. از سوی دیگر پراکندگی ذرات غبار در جوّ زمین نیز بسیار اثرگذار است. هرچه بیشتر باشند نور بیشتری جذب می‌شود و تمام‌سایه تاریک‌تر می‌شود و خسوف هم همین‌طور. مثال بارز چنین خسوف تیره‌ای در آذر ۱۳۷۱ رخ داد و از سراسر ایران نیز دیده شد. فوران آتشفشان پیناتوبو در آسیای شرقی چنان جوّ زمین را غبارآلود کرده بود که یکی از تیره‌ترین خسوف‌ها رخ داد.
مجله نجوم
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
سایت پرتال سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان، ماه گرفتگی یکشنبه شب را به صورت پخش زنده اینترنتی نشان خواهد داد.
آسمان بخش عمده‌ای از جهان از جمله ایران بامداد یک شنبه شاهد ماه گرفتگی خواهد بود که سایت پرتال این سازمان اقدام به پخش زنده اینترنتی این ماه گرفتگی برای همه علاقمندان در جهان خواهد کرد. افرادی که علاقمند به مشاهده ماه گرفتگی به صورت زنده از طریق اینترنت را دارند، می‌توانند ساعت ۴۵دقیقه بامداد یک شنبه به آدرس www.isfahancht.irمراجعه کرده و این پدیده زیبا را به صورت مستقیم ملاحظه کنند.
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
انجمن نجوم آماتوری ایران قصد دارد بدنبال پدیده زیبای خسوف کامل بامداد یکشنبه ۱۳اسفند ۱۳۸۵با همکاری `یادمان سازه` مجری طرح بزرگ برج میلاد اقدام به برگزاری مسابقه عکاسی از این پدیده نماید.
این مسابقه با عنوان `میلاد مهتاب` در سه بخش عکاسی با موبایل، عکاسی با دوربین‌های دیجیتال و عکاسی آنالوگ برگزار می‌شود. علاقمندان شرکت در این مسابقه می‌توانند آثار خود را بر روی سی.دی بریزند و بدون محدودیت تعداد اثر در این مسابقه شرکت و لوح فشرده کارهای خود را به آدرس تهران - خیابان توحید - ابتدای فرصت شیرازی - شماره - ۲۳۴ دبیرخانه برگزاری مسابقه عکس با عنوان `میلاد مهتاب` و یا صندوق پستی ۱۵۳۴ - ۱۳۱۸۵انجمن نجوم آماتوری ایران ارسال نمایند.
این آثار در هفته جهانی نجوم از ۲۷فروردین لغایت دوم اردیبهشت ۱۳۸۶ در یک نمایشگاه عرضه خواهد شد و در روز اول اردیبهشت برابر با ۲۱آوریل ۲۰۰۷(روز جهانی نجوم در سال ( ۸۶نیز به افراد برگزیده از هر گروه جوایز ویژه‌ای با مشارکت یادمان سازه مجری طرح بزرگ برج میلاد اعطا خواهد شد.
مهلت ارسال سی.دی کلی عکس‌ها تا تاریخ ۱۳۸۶/۱/۱۸است.
انجمن نجوم آماتوری ایران اعلام کرد، با توجه به رویداد گرفت جزئی خورشید در بامداد دوشنبه ۲۸اسفند ماه که رویدادهای سال ۱۳۸۵را کامل می‌کند در صورتی که تمایل به ارسال عکس در این زمینه نیز باشد، عکس‌های کسوف نیز قابل انعکاس در حاشیه این نمایشگاه می‌باشد.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1637
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!