پلوتون دنیایی کوچک و سردسیر که سی بار دورتر از زمین نسبت به خورشید در حال گردش است از زمان کشفش تاکنون همواره در مقام سیاره ی نهم قلمداد شده اما با کشف 313UB2003 ( سیاره ی دهم ) این جایگاه به خطر افتاده است.
کشف پلوتون در سال 1930 با وجود اندازه ی بسیار کوچکش و ساختاری که با دیگر سیارات منظومه بسیار متفاوت بود ، برای اخترشناسان جای هیچ شکی نگذاشت که آن را سیاره ی نهم بنامند. البته پلوتون کوچک نمی توانست آشفتگی های مداری نپتون را توجیه کند از این رو آن ها همواره به کشف سیاره ی بزرگ دهم چشم دوخته بودند ولی با گذر زمان به جای کشف غول دهم هر روزه دنیاهای یخ زده ی تازه ای از کمربند خرده سیارات ( کویی پر ) می یافتند. وارونا، کواوار،سدنا ، DW2004 و جالب اینکه هربار این اندازه ها به اندازه ی پلوتون نزدیک تر می شد تا اینکه 313UB2003 با نام موقت زینا که حتی از پلوتون هم کمی بزرگتر است کشف شد و بنا به گذشته باید آن را سیاره ی دهم می نامیدیم.
تصویری از پلوتون در کنار اقمارش
اکنون زمان آن رسیده تا تعریفی دقیق تر از سیاره داشته باشیم چرا که به این ترتیب تعداد سیارات منظومه ی خورشیدی مدام در حال افزایش خواهد بود. از این رو انجمن بین المللی نجوم در مرداد ماه امسال جلسه ای خواهند داشت وبه دنبال آن سرنوشت پلوتون و زینا رقم خواهد خورد.آیا این دو در خانواده ی سیارات خورشیدی جای می گیرند و یا آنها را تنها خرده سیاراتی سرگردان خواهیم دانست که از کمربند کویی پر به دور افتاده اند.
دکتر Marc Buie از رصدخانه ی پرسیوال لاول آریزونا تعریفی روشن از سیاره دارد و قصد دارد آن را در جلسه ی انجمن به بحث بگذارد. وی معتقد است که تعریف سیاره باید تا حد امکان ساده باشد و دو معیار را در آن درنظرگرفته است. یکی اینکه یک سیاره آن قدر بزرگ نیست تا بتواند مانند ستاره ماده ی درونی اش را بسوزاند و دیگر اینکه گرانش آن باید بتواند برنیرو های زمین شناختی و درو نی اش غلبه کند.
اما این تعریف پلوتون ، زینا و بسیاری ازاجرامی که پیش از این در دسته ی قمر ها و خرده سیارات قرار داشته اند را نیز شامل می شود و در نهایت منظومه ی شمسی بیش از 20 سیاره خواهد داشت. شاید بهتر است دسته ای جدید از سیارات را معرفی کنیم، یعنی عطارد ، زهره ، زمین و مریخ سیارات خاکی - مشتری، زحل، اورانوس و نپتون در گروه غول های گازی و پلوتون ، زینا و اجرامی که به زودی کشف خواهند شد را در دسته ی سوم جای دهیم و یا شاید هم بهتر آن است که پلوتون و زینا را از مقام سیاره بر کنار کنیم.
در هر حال از شهریور امسال خورشید ما یا 8 سیاره خواهد داشت و یا 10 تا.به این ترتیب منظومه شمسی با 9 سیاره را برای همیشه به فراموشی خواهیم سپرد.
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
پلوتون پس از گذشت ۷۶ سال از کشف شدنش، نتوانست بیش از این عنوان «سیاره» را برای خود نگه دارد و از خانواده سیاره های منظومه خورشیدی کنار گذاشته شد. بدین ترتیب از روز پنجشنبه دوم شهریور منظومه دارای هشت سیاره است. تا چندی پیش منظومه خورشیدی دارای ۹ سیاره بود، به تازگی پیشنهاد شده بود که تعداد آنها به ۱۲ سیاره افزایش یابد اما پس از رای گیری اخترشناسان در نشست انجمن بین المللی اخترشناسی که دوم شهریور برگزار شد، کنار گذاشتن پلوتون از منظومه شمسی و کاهش تعداد آنها به هشت سیاره به تصویب رسید.
بنابراین هم اکنون فقط تیر، ناهید، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون سیاره های منظومه خورشیدی است و پلوتون، کارون، سرس و جرم نویافته ۲۰۰۳UB313که با نام زنا نیز شناخته می شود را با نام سیاره های کوتوله می خوانند. از مدت ها قبل پیشنهادی مبنی بر افزودن سه جرم آخر به فهرست سیاره های منظومه ارائه شد که در نهایت نتوانست نظر ۲۶۰۰ دانشمند حاضر در بیست و ششمین نشست انجمن بین المللی اخترشناسی را که در پراگ برگزار می شد، جلب کند و از این پس با عنوان سیاره کوتوله شناخته می شود. در تعریف جدید اجرامی به عنوان «سیاره» شناخته می شوند که به دور ستاره ای در گردش باشد، جرم کافی داشته باشد تا به تعادل هیدروستاتیک برسد و شکل کروی برای خود ایجاد کند و خرده اجرام دیگری در اطرافش وجود نداشته باشد.
آنان که از عضویت در خانواده محروم شدند. پلوتون تنها جرمی است که پیش از این سیاره محسوب می شد، اما از این پس سیاره نیست. این جرم در سال ۱۹۳۰ کشف شد و از آن زمان به عنوان نهمین سیاره منظومه خورشیدی شناخته می شد، اما اکنون این سیاره منجمد را از عضویت در منظومه شمسی محروم کردند زیرا دو شرط اول برای سیاره بودن را داشت، اما چون عضو کمربند کویی پر بود و اجرام زیادی در همان حوالی بودند، از فهرست اجرام منظومه خورشیدی خارج شد. در سال ۱۹۳۰ که دانشمندان در رصدخانه لاول پلوتون را کشف کردند، مدعی شدند که این جرم چندین برابر بزرگتر از زمین است و بنابراین شایستگی کسب عنوان نهمین سیاره منظومه شمسی را دارد.
اما بعدها با ساخت تلسکوپ های بهتر مشخص شد که این سیاره تا حدودی از ماه هم کوچکتر است. با این همه دانشمندان اغماض کرده و پلوتون را همچنان با عنوان سیاره می نامیدند. اما هنگامی که مایک براون از موسسه فناوری کالیفرنیا جرمی یافت که قطرش حدود صد کیلومتر از پلوتون بیشتر است و مدارش در بعضی مواقع به حوالی نپتون می رسد، آن را دهمین سیاره منظومه خورشیدی نامید. این جرم که۲۰۰۳UB313 یا زنا نام دارد. تعریف دقیق سیاره را با بحران مواجه کرد، چرا که چندین جرم دیگر نیز همین مشخصات را داشتند و می بایست عنوان سیاره را بر آنها نیز اطلاق کرد. در نهایت پلوتون سیاره ای که حتی از پشت قوی ترین تلسکوپ ها نیز بسیار تار و محو به نظر می رسد نتوانست بیش از این عنوان سیاره را داشته باشد و کنار گذاشته شد. جرم۲۰۰۳UB313 یا زنا و کارون قمر پلوتون و پنج جرم دیگری که به تازگی شناخته شده بودند نیز به دلیل حضور در کمربند کویی پر، دیگر سیاره محسوب نمی شوند. سرس یکی دیگر از اجرامی است که مدعی کسب عنوان سیاره بود.
این جرم که در کمربند سیارک ها بین مریخ و مشتری قرار دارد و کروی نیز هست، نتوانست عنوان سیاره را به دست آورد و فقط به عنوان سیاره کوتوله بسنده کرد. سدنا نیز جرمی که به تازگی کشف شده است و ۱۶۰۰ کیلومتر قطر و شکل کروی دارد، همراه کوآیر با قطر ۱۳۰۰ کیلومتر و هم اندازه کارون از جمله دیگر اجرام ناکام در کسب عنوان سیاره هستند. انجمن بین المللی اخترشناسی برای پایان دادن به بحث های مربوط به تعداد سیاره ها و همچنین پیشگیری از مشکلاتی که با ساخت تلسکوپ های قوی تر و یافتن اجرام کوچکتر ممکن است در آینده بروز کند، تعریف کاملی از سیاره ارائه کرده است.با توجه به تعریف جدیدی که اتحادیه بین المللی اخترشناسی از سیاره ارائه کرده است، کل اجرام موجود در منظومه خورشیدی را می توان در سه دسته قرار داد:
سیاره: جرمی است که دارای این سه شرط باشد: در مداری به دور خورشید بگردد، جرم کافی داشته باشد و بتواند چنان نیروی گرانشی ایجاد کند که باعث شود شکل کروی پیدا کند، به عبارت دیگر دارای تعادل هیدروستاتیک باشد و اطراف آن خرده اجرامی وجود نداشته باشد، به عبارتی به وضوح از دیگر اجرام اطراف خود بزرگتر باشد.
سیاره های کوتوله: اجرامی هستند که به دور خورشید می گردند، جرم کافی داشته باشند که باعث به وجود آمدن شکل کروی شود، قمر سیاره دیگر نباشند و اطراف آن اجرام دیگری وجود داشته باشد. ۳ اجرام کوچک منظومه خورشیدی: تمام اجرام دیگر منظومه شمسی به غیر از قمر دیگر سیاره ها در این دسته قرار می گیرند.
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
در جلسه‌اى که در پراگ توسط کمیته بین‌المللى اتحادیه فضانوردان برگزار شده بود، تعریفى جدید براى سیاره در نظر گرفته شد. به گزارش ایسکانیوز به نقل از خبرگزارى چین، اگر در این تشکل، فضانوردان تعریف جدیدى که از سیاره شده را بپذیرند، سه سیاره جدید به منظومه شمسى افزوده خواهد شد. در این کنفرانس 12 روزه در حدود 2500 منجم حضور داشتند تا یک تعریف قابل قبول بین‌المللى از سیاره و موادى که سیاره از آن تشکیل شده ارایه دهند و همچنین در مورد حفظ موقعیت سیاره پلوتو بحث کنند.در تعریف جدید سیاره عبارت است از یک صورت فلکى که جرمى کافى براى جاذبه خود به منظور غلبه به نیروهاى انعطاف ناپذیر دارد و در نتیجه سیاره داراى یک تعادل ئیدروستاتیکى است که تقریبا گرد بوده و فرض مى‌شود به دور ستاره مى‌چرخد و نه یک ستاره است و نه قمرى از یک سیاره. با پذیرفتن این تعریف سرس که سیارکى گرد است به عنوان سیاره کوتوله به شمار خواهد آمد. همچنان پلوتو یک سیاره خواهد ماند و قمر آن کارن نیز سیاره به حساب خواهد آمد.قابل توجه است پلوتو و کارن به دلیل اندازه کوچکشان پلوتون نامگذارى شده‌اند تا از هشت سیاره دیگر قابل تمییز باشند و علاوه بر آن در کهکشان شى بسیار دورى که تقریبا هم اندازه پلوتو است و معروف به2003 B 313 است و اسم مستعار Xena را دارد نیز همچنین یک پلوتون نامیده مى‌شود. نتیجه نهایى این کنفرانس 24 آگوست اعلام مى‌شود
برخی اخترشناسان جهان معتقدند کنار گذاشته شدن پلوتو از باشگاه سیارات منظومه شمسی ممکن است وضعیت سایر سیارات دیگر این منظومه همچون نپتون را هم در معرض خطرات مشابه قرار دهد.
این اخترشناسان مدعی هستند که ارائه تعریف جدید از سیاره از سوی اتحادیه بین‌المللی نجوم می‌تواند وضعیت فعلی نپتون به عنوان یک سیاره را به شدت در معرض خطر قرار دهد.
آنها می‌گویند که نپتون نیز همچون پلوتو نمی‌تواند مطابق معیارهای ارائه شده در تعریف جدید سیاره باشد.
چندی پیش نشست جهانی اخترشناسان در پراگ - پایتخت چک - برگزار شد که در شرایطی که انتظار می‌رفت با تصویب تعریف پیشنهادی از سیاره، شمار سیارات منظومه شمسی به 12 مورد برسد اما در نهایت اختر شناسان رای بر آن دادند که با حذف پلوتو از باشگاه سیارات شمار سیارات این منظومه کمتر شود.
از سوی دیگر برخی منتقدان بر این باور هستند که گرچه رای گیری در خصوص تعریف جدید سیاره و اخراج پلوتو از باشگاه سیارات منظومه شمسی به صورت اکثریت انجام شد با این حال با توجه به این که تنها 400 تن از 10 هزار عضو این اتحادیه در این نشست حضور داشتند، باید این تصمیم کنار گذاشته شود.
منبع:ایسنا
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
جسم آسمانی بزرگی که شناسایی آن در بیرونی‌ترین منطقه منظومه شمسی سبب شد ستاره‌شناسان لقب `سیاره` را از `پلوتو` بگیرند، `ایریس` ((Eris نامگذاری شد. به گزارش خبرگزاری رویترز، `ایریس` که در سال ۲۰۰۵توسط دانشمندان موسسه فن‌آوری کالیفرنیا در آمریکا کشف شد، دارای ابعادی بزرگتر از`پلوتو` است ولی فاصله آن تا خورشید بیشتر از فاصله `پلوتو` تا خورشید است و به همین علت اگر `پلوتو` سیاره باشد باید `ایریس` را نیز سیاره تصور کرد.
ماه گذشته دو هزار و ۵۰۰عضو اتحادیه بین‌المللی ستاره‌شناسی در تصمیمی مشترک و با توجه به تعاریف جدید بیان شده برای `سیاره`، اعلام کردند که `پلوتو` و `ایریس` هیچ کدام سیاره نیستند و بدین‌ترتیب منظومه شمسی تنها دارای هشت سیاره بوده که دورترین آنها سیاره `نپتون` است. اکنون `ایریس` دورترین جسم آسمانی بزرگی است که حول خورشید گردش می‌کند و هر بار گردش کامل آن به دور خورشید حدود ۵۵۷سال طول می‌کشد.
این جسم‌آسمانی در سال ۲۰۰۳توسط `مایک براون` محقق موسسه فن‌آوری کالیفرنیا کشف شد و در آن زمان به شکل موقت `زینا` نام گرفت. روز پنجشنبه گذشته اتحادیه بین‌المللی ستاره‌شناسی، نام `ایریس` را برای این جسم آسمانی انتخاب کرد. این جسم آسمانی دوردست یک قمر کوچک دارد که دور آن گردش می‌کند و اتحادیه بین‌المللی ستاره‌شناسی روز پنجشنبه نام `دیسنومیا` ( (Dysnomiaرا نیز برای این قمر برگزید. `ایریس` در فرهنگ یونان باستان نام خدای جنگ است و `دیسنومیا` نیز دختر اوست.
به رغم تصمیم اخیر اتحادیه بین‌المللی ستاره شناسی مبنی بر سیاره نبودن `پلوتو`، این تصمیم مورد استقبال کامل تمامی منجمین جهان قرار نگرفته و برخی محققان هنوز `پلوتو` را نهمین سیاره منظومه شمسی می‌دانند و برخی دیگر معتقدند نه تنها پلوتو نهمین سیاره است، بلکه `ایریس` نیز سیاره است و دهمین و آخرین سیاره منظومه شمسی محسوب می‌شود.
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
پلوتون، از اجرام حاشیه‌نشین منظومه شمسی، برای دومین بار در یک سال گذشته از نظر رتبه متحمل ضربه‌ای جدی شده و به رتبه پایین‌تری رسید. به گزارش روز جمعه پایگاه اینترنتی `بی‌بی‌سی`، منجمان که قبلا می‌دانستند قطر `اریس` از پلوتون بیشتر است، اکنون تایید کرده‌اند که از نظر جرم هم برتری دارد.
منجمان ابتدا در شهریور گذشته رتبه پلوتون را از سیاره به `سیاره کوتوله` تنزل دادند و حالا تحقیقات تازه نشان می‌دهد که حتی نمی‌توان مدعی شد که پلوتون بزرگترین `سیاره کوتوله` منظومی شمسی است. تیم منجمان آمریکایی که نتیجه کار آنها در نشریه `ساینس` چاپ شده است یافته خود را `آخرین سنگر پلوتون` توصیف می‌کنند.
به گفته آنها کشف `اریس` ( (Erisبه معنی آغاز فرآیندی بود که به وداع پلوتون به‌عنوان یک سیاره منجر شد. اندازه‌گیری‌های قبلی توسط تلسکوپ فضایی هابل تایید کرده بود که قطر اریس از پلوتون بیشتر است. همان یافته، انجمن بین‌المللی منجمان را در سال ۲۰۰۶به سمت صدور حکمی سوق داد که دیگر پلوتون را سیاره نمی‌شناسد.
به این ترتیب، دسته‌بندی تازه‌ای به نام `سیارات کوتوله` تعریف شد که شامل پلوتون، اریس و یک جرم دیگر موسوم به سرس ( (Ceresمی‌شود. بر اساس این گزارش، اریس که حدود ۱۴میلیارد و ۵۰۰میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد، در ناحیه‌ای از منظومه شمسی موسوم به کمربند کویپر قرار دارد و ۵۶۰سال زمینی طول می‌کشد تا اریس یک بار مدار بسیار کشیده خود دور خورشید را کامل کند.
این سیاره کوتوله همچنین دارای قمری به نام `دیسنومیا` است. پژوهشگران زیر سرپرستی `مایک براون` کاشف اریس، از موسسه فنی کالیفرنیا، دریافتند که جرم اریس ۲۷درصد از پلوتون بیشتر است. آنها معتقدند: `اریس نه تنها از نظر ابعاد بزرگترین، بلکه از نظر جرم نیز بزرگترین سیاره کوتوله شناخته شده است.`
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
با وجود اینکه تلاش‌های بسیاری شده بود که پلوتو عنوان بزرگترین جرم `کمربند کوییپر` را کسب و حفظ کند، اطلاعات جدید حاکی از آن است که این عنوان باید در اختیار سیاره کوتوله‌ای موسوم به اریس قرار گیرد. به گزارش پایگاه اینترنتی نجوم، با توجه به آخرین گزارش‌ها، سیاره کوتوله اریس که مدتی نام Xenaبرای آن انتخاب شده بود، ۲۷درصد بزرگتر از پلوتو است.
با این حال این مطلب هیچ تغییری در حکم سال پیش انجمن جهانی نجوم مبنی بر اینکه در منظومه شمسی هشت سیاره وجود دارد ایجاد نمی‌کند و این جرم همچنان در فهرست سیاره‌های کوتوله منظومه شمسی باقی می‌ماند. به گفته `مایک براون` کاشف اریس و همکارش `امیلی شالر` این اطلاعات حاکی از جرم ۱۶/۶میلیارد تریلیارد کیلوگرمی اریس است.
وی افزود، آنها قبل از انتشار اطلاعات دقیق عددی پیرامون این موضوع معتقد بودند که اریس بزرگتر از پلوتو است و دلیل این امر را زمان طولانی‌تر گردش قمر آن موسوم به `دیسنومیا` نسبت به گردش `کارن` به دور پلوتو اعلام کردند. با این وجود تا قبل از انتشار اطلاعات دقیق، آخرین فرصت بود تا پلوتو بتواند عنوان بزرگترین جرم کمربند کوییپر را حفظ کند. به گفته پروفسور براون پژوهشگر سیاره‌شناس موسسه تکنولوژی کالیفرنیا، این احتمال وجود داشت که جرم پلوتو و اریس تا اندازه زیادی نزدیک هم باشند.
اریس در سال ۲۰۰۵میلادی توسط رصدخانه پالومار و تلسکوپ ۴۸اینچ ساموئل اوشین و ابزار ویژه این تلسکوپ جهت بررسی اجرام فرا سیاره‌ای کشف شد. وی اضافه کرد، وقتی معلوم شد این سیاره ابعاد نزدیکی به پلوتو دارد انجمن جهانی نجوم درباره سیاره بودن پلوتو به شک افتاد و طی جلسه‌ای اعلام کرد که پلوتو از سیاره بودن به یک سیاره کوتوله تنزل مقام پیدا می‌کند و قرار بر آن شد که پلوتو و سایر اجرام نسبتا بزرگ کمربند کوییپر از این پس وارد فهرست سیاره‌ها نشوند.
به این ترتیب فهرست سیاره‌های منظومه شمسی تثبیت شد و به هشت سیاره تقلیل پیدا کرد. شالر همچنین می‌افزاید، بنابر عکس‌های ارسالی از تلسکوپ فضایی هابل و رصدخانه کک، چگالی سطح این سیاره دو گرم بر سانتیمتر مکعب تخمین زده شده است. به عبارت دیگر احتمالا اریس هم مانند پلوتو از یخ و سنگ ساخته شده و ساختار سطح آن مانند سایر اجرام دوردست منظومه شمسی است. قطر این جرم ۲۴۰۰کیلومتر برآورد شده که نشان می‌دهد اریس کمی سنگین‌تر از پلوتو است.
بیشترین فاصله آن از خورشید تقریبا ۹۷واحد نجومی است. هر واحد نجومی برابر فاصله زمین تا خورشید است. دمای تقریبی این جرم در روز و شب تفاوت محسوسی ندارد و حدود ۲۴۳ درجه سانتیگراد زیر صفر برآورد شده است و همانطور که بدیهی به نظر می‌رسد به سبب فاصله زیاد آن از خورشید، بسیار تاریک باشد.
سفر این سیاره کوتوله به دور خورشید ۵۶۰سال زمینی طول می‌کشد. کمترین فاصله آن از خورشید ۳۸واحد نجومی است و این نشان‌دهنده آن است که گاهی نزدیکتر از پلوتو و گاهی دورتر از آن نسبت به ما قرار دارد . سطح اریس از ورقه بسیار نازکی از متان که منشا آن احتمالا از درونش است احاطه شده است. اما در مورد پلوتو احتمالا تحت دگرگونی‌های شیمیایی و تشعشعات خورشیدی، متان سطح کمی به رنگ قرمز گرویده و تصویری اخرایی رنگ بوجود آورده است.
با این حال متان سطح اریس بیشتر به زرد تمایل دارد و علت این موضوع فاصله بیشتر آن از خورشید است. دیسنومیا ۱۵۰کیلومتر قطر دارد و فاصله آن از جرم مادر ۳۷هزار کیلومتر است. ماه قمری اریس، ۱۶روز به طول می‌انجامد که باعث ایجاد ۱۲هزار و ۷۷۵ماه قمری در طی ی کسال گردش اریس به دور خورشید می‌شود.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 372
ارسال ها: 1637
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!