نئودیمیم

Praseodymium - Neodymium - Promethium
Nd Uranium
	جدول کامل

عمومی

نام , علامت اختصاری , شماره

Neodymium, Nd, 60

گروه شیمیایی

لانتانیدها

گروه , تناوب , بلوک

_ , 6 , f

جرم حجمی , سختی

6800 kg/m³,اطلاعات موجود نیست.

رنگ

سفید نقره‌ای , ته مایه زرد
img/daneshnameh_up/7/7c/125pxNd2C60.jpg

خواص اتمی

وزن اتمی

1 E-25 kg

شعاع اتمی calc.)

1 E-10 m

شعاع کووالانسی

no data

شعاع وندروالس

no data

ساختار الکترونی

Xe]4f⁴ 6s²]

e^- بازای هر سطح انرژی

2, 8, 18, 22, 8, 2

درجه اکسیداسیون (اکسید)

3 (بازی ضعیف)

ساختار کریستالی

شش گوش

خواص فیزیکی

حالت ماده

جامد (__)

نقطه ذوب

1297 K (1875 °F)

نقطه جوش

3373 K (5612 °F)

حجم مولی

20.59 scientific notation|ש10^-6 m³/mol

گرمای تبخیر

273 kJ/mol

گرمای هم جوشی

7.14 kJ/mol

فشار بخار

6.03E-3 Pa at 2890 K

سرعت صوت

2330 m/s at 293.15 K

متفرقه

الکترونگاتیویته

1.14 درجه پاولینگ

ظرفیت گرمایی ویژه

190 J/kg*K

رسانائی الکتریکی

1.57 10⁶/m اهم

رسانائی گرمایی

16.5 W/m*K

1^st پتانسیل یونیزاسیون

533.1 kJ/mol

2^nd پتانسیل یونیزاسیون

1040 kJ/mol

3^rd پتانسیل یونیزاسیون

2130 kJ/mol

4^th پتانسیل یونیزاسیون

3900 kJ/mol

پایدارترین ایزوتوپها

iso	NA	نیم عمر	DM	DE M eV	DP
¹⁴²Nd	27.13	¹⁴²Nd با82 نوترون ، پایدار است
¹⁴³Nd	12.18	¹⁴³Ndبا 83 نوترون ، پایدار است
¹⁴⁴Nd	23.8	2.29E15 y	α	1.905	¹⁴⁰Ce
¹⁴⁵Nd	8.3	¹⁴⁵Ndبا85 نوترون ، پایدار است
¹⁴⁶Nd	17.19	¹⁴⁶Nd با86 نوترون ، پایدار است
¹⁴⁸Nd	5.76	¹⁴⁸Nd با88 نوترون ، پایدار است
¹⁵⁰Nd	5.64	1.1E19 y	β^-β^-	3.367	¹⁵⁰Sm

واحدهای SI & STP استفاده شده ، مگر آنکه ذکر شده باشد.

اطلاعات اولیه

نئودیمیم ، عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان Nd و عدد اتمی 60 وجود دارد.

ریشه لغوی

کلمه نئودیمیم از واژه های یونانی neos ( جدید) و didymos ( دوگانه ) گرفته شده است.

تاریخچــــــــــه

نئودیمیم را در سال 1885، یک شیمیدان اتریشی به نام "Carl F. Auer von Welsbach" در وین کشف کرد. او نئودیمیم را به همراه عنصر پرازئودیمیم از ماده ای به نام دیدیمیم جدا نمود، اما تا سال 1925 حالت نسبتا" خالص این عنصر تهیه نشد.

امروزه بیشتر نئودیمیم از طریق فرآیند جابجایی یونی شن مونازیت (Ce,La,Th,Nd,Y(PO₄ که ماده ای که سرشار از عناصر خاکی کمیاب است و نیز با روش الکترولیز نمکهای هالید آن تهیه می‌شود.

خصوصیات قابل توجه

نئودیمیم که یک فلز خاکی کمیاب است، به مقدار 18% در فلز خاکی کمیاب قابل اشتعال وجود دارد. این فلز ، دارای درخشش فلزی و رنگ آن نقره‌ای روشن بوده ، یکی از واکنش‌پذیرترین فلزات خاکی کمیاب به‌حساب می‌آید؛ نئودیمیم در معرض هوا به‌سرعت کدر شده ، تولید اکسیدی می‌کند که باعث پوسته پوسته شدن این فلز می‌گردد و سبب اکسیداسیون بیشتر این فلز می‌شود.

کاربردهــــــــا

نئودیمیم ، بخشی از دیدیمیم است که در رنگ‌آمیزی شیشه‌های عینکهای جوشکاری بکار می‌رود.
از نئودیمیم در رنگ‌آمیزی شیشه یک طیف ملایم که بین بنفش خالص تا قرمز و خاکستری می‌باشند، استفاده می‌شود. نوری که از این شیشه‌ها ساطع می‌گردد، نوار جذبی درخشانی را پدیدار می‌کنند. از این نوع شیشه در فعالیتهای نجومی برای تولید نوارهای درخشانی که بوسیله آنها احتمال درجه‌بندی خطوط طیفی وجود دارد استفاده می‌شود. شیشه حاوی نئودیمیم ، یک ماده لیزری است که به جای یاقوت برای تولید نور هم‌نوسان بکار می‌رود. از نئودیمیم همچنین برای زدودن رنگ سبز شیشه‌ها که ناشی از آلاینده‌های آهن است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نمکهای نئودیمیم بعنوان رنگ افزای لعاب‌ها کاربرد دارند.
نئودیمیم در آهن‌رباهای دائمی بسیار قوی Nd₂Fe₁₄B بکار می‌رود. این نوع آهن‌رباها از انواع آهن‌رباهای کبالت - سامریم ارزانتر هستند.

نقش بیولوژیکی

نئودیمیم هیچگونه نقش بیولوژیکی ندارد.

پیدایــــــش

نئودیمیم هرگز در طبیعت بصورت عنصر آزاد یافـــــت نمی‌شود، بلکه بیشتر در کانی‌هایی از قبیل شن مونازیـــت (Ce,La,Th,Nd,Y(PO₄ و باستنوسیت (Ce,La,Th,Nd,Y(CO₃)F) که حاوی مقادیر کمی از تمامی فلزات خاکی کمیاب هستند، وجود دارد. نئودیمیم در فلزخاکی کمیاب قابل اشتعال نیز دیده می‌شود، اما جدا نمودن آن از سایر عناصر قلیایی خاکی دشوار است.

ترکیبـــــــــات

ترکیبات نئودیمیم عبارتند از:

فلوریدها : NdF₃
کلریدها : NdCl₂ - NdCl₃
برمیدها : NdBr₂ - NdBr₃
یدیدهــا :NdI₂ - NdI₃
اکسیدها : Nd₂O₃
سولفیدها : NdS - Nd₂S₃
سلنیدهــا : NdSe
تلوریدها : NdTe₂ - Nd₂Te₃
نیتریدها : NdN

ایزوتوپهــــــــــا

نئودیمیم بطور طبیعی دارای 5 ایزوتوپ پایدار Nd-142 , Nd-143 , Nd-145 , Nd-146 , Nd-148 که فراوان‌ترین آنها نئودیمیم 142 فراوانی طبیعی 2/27% و 2 ایزوتوپ پرتوزای Nd144 وNd150 می‌باشد. 31 رادیوایزوتوپ هم برای این عنصر شناسایی شده که که پایدارترین آنها نئودیمیم 150 با نیمه عمر 19سال ( E 1/1 ) ، نئودیمیم 144 با نیم عمر 15 سال ( E29/2 ) و نئودیمیم 147 با نیمه عمر 98/10 روز می‌باشند.

مابقی ایزوتوپهای رادیواکتیو این عنصر ، دارای نیمه عمرهایی کمتر از 38/3 روز هستند که بیشتر آنها نیمه عمری کمتر از 71 ثانیه دارند. نئودیمیم همچنین دارای 4 حالت متا است.

حالت فروپاشی اولیه قبل از فراوان‌ترین ایزوتوپ (نئودیمیم142) جذب الکترون و حالت فروپاشی پس از آن ، فروپاشی منفی بتا می‌باشد. محصول فروپاشی اولیه قبل از نئودیمیم 142 ایزوتوپهای Pr (پرازئودیمیم) و محصولات اولیه پس از آن ایزوتوپهای سرب می‌باشد.

هشدارهــــــــــا

تمامی ترکیبات نئودیمیم را باید شدیدا" سمی به‌حساب آورد. بعلاوه ترکیبات نئودیمیم موجب آسیبهای چشم و پوست گشته ، گرد این عنصر خطر انفجار و آتش‌زایی دارد.

منبع

پیوندهای خارجی

مباحث مرتبط با عنوان

تعداد بازدید ها: 17728