صرف‌نظر از تفاوت‌هایی که
جن و انسان در خلقت خویش دارند، هر دو دارای عقل و قدرت تشخیص هستند و به همین سبب، خداوند این دو مخلوق را دو ثقل (سنگین) نام نهاده و اهمیت این دو را متذکر شده است. (الرحمن، آیه 31)
چنان که از آیات سوره جن و آیات سوره‌های دیگر استفاده می‌شود، جنیان نیز همانند انسان‌ها مومن و فاسق دارند؛ برخی از آنها گمراه‌اند، برخی دیگر راه هدایت در پیش گرفته‌اند. آنان همانند انسان مکلف هستند و باید برای انجام وظایف الهی خویش تلاش کنند.
در تاریخ اسلام چنین آمده است که گروهی از جنیان با
حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم بیعت کردند و پیمان بستند که نماز و روزه و حج و زکات و دیگر تکالیف اسلامی را به پا دارند.
مطابق آیه 30 سوره احقاف نیز گروهی از جنیان که پیش از اسلام بر آیین یهود بودند، به اسلام گرویدند و به پیامبر ایمان آورند.
جنیان نیز، مانند انسان، به سبب انجام کارهای نیک ثواب می‌برند و به سبب کارهای نادرست کیفر می‌شوند، چنان که در آیات قرآن نیز تهدید جنیان به عذاب مطرح شده است (آیه 179 سوره اعراف)، ولی مفسران درباره چگونگی پاداش و کیفر آنان در جهان آخرت اختلاف دارند.
امام باقر علیه السلام فرمود:« روزی در
حجر اسماعیل نشسته بودم که ناگاه دیدم جنی از طرف مشرق آمد و به
حجرالاسود نزدیک شد، مدتی ایستاد، سپس هفت بار دور خانه خدا طواف کرد و دو رکعت نماز خواند.»