Gadolinium - Terbium - Dysprosium Tb Bk جدول کامل عمومی نام , علامت اختصاری , شماره Terbium, Tb, 65 گروه شیمیایی لانتانید تناوب , بلوک 6 , f جرم حجمی , سختی 8219 kg/m3, اطلاعات موجود نیست رنگ سفید نقره‌ای خواص اتمی وزن اتمی 1 E-25 kg شعاع اتمی calc. 1 E-10 m شعاع کووالانسی اطلاعات موجود نیست شعاع وندروالس اطلاعات موجود نیست ساختار الکترونی e- بازای هر سطح انرژی 2, 8, 18, 27, 8, 2 درجه اکسیداسیون (اکسید) 4 (باز ضعیف) ساختار کریستالی شش گوش خواص فیزیکی حالت ماده جامد نقطه ذوب 1629 K (2473 °F) نقطه جوش 3503 K (5846 °F) حجم مولی 19.3 scientific notationש10-6 m3/mol گرمای تبخیر 330.9 kJ/mol گرمای هم‌جوشی 10.8 kJ/mol فشار بخار اطلاعات موجود نیست سرعت صوت 2620 m/s at 293.15 K متفرقه الکترونگاتیویته 1.2 (درجه پائولینگ) ظرفیت گرمایی ویژه 180 J/kg*K رسانائی الکتریکی 0.889 106/m اهم رسانائی گرمایی 11.1 W/m*K 1st پتانسیل یونیزاسیون 565.8 kJ/mol 2nd پتانسیل یونیزاسیون 1110 kJ/mol 3rd پتانسیل یونیزاسیون 2114 kJ/mol 4th پتانسیل یونیزاسیون 3839 kJ/mol پایدارترین ایزوتوپها ایزو NA نیم عمر DM DE MeV DP 157Tb {syn.} 1 E_ s ε 0.060 157Gadolinium 158Tb {syn.} 1 E_ s ε 1.220 158Gd β- 0.937 158Dysprosium 159Tb 100% 159Tb با 94 نوترون ، پایدار است. واحدهای SI & STP استفاده شده ، مگر آنکه ذکر شده باشد.

اطلاعات اولیه

تربیم ، عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی دارای نشان Tb و عدد اتمی 65 می‌باشد.

تاریخچــــــه

"Carl Gustaf Mosander" شیمیدان سوئدی در سال 1843 تربیم را کشف نمود و آنرا بر اساس نام دهکده Ytterby واقع در سوئد نامگذاری نمود. او این عنصر را به شکل ناخالصی‌های موجود در اکسید ایتریم (Y₂O₃) شناسایی کرد. تربیم تا قبل از پیدایش فن‌آوریهای اخیر جابجائی یونی ، به شکل خالص جداسازی نشده بود.

نقش بیولوژیکی

تربیم نقش بیولوژیکی شناخته شده ای ندارد.

پیدایــــــــش

تربیم هرگز بصورت عنصر آزاد در طبیعت وجود ندارد، اما در کانی‌های زیادی از جمله سیریت ، گادولینیت و مونازیت (C , La , Th , Nd , Y(PO₄ که دارای بیش از 03/0% تربیم ، زنوتایم ( YPO₄) و اوکسنیت Y,Ca,Er,La,Ce,U,Th»(Nb,Ta,Ti₂O₆) که دارای 1% یا بیشتر تربیم می‌باشند، وجود دارد.

خصوصیات قابل توجه

تربیم فلز خاکی کمیاب و خاکستری رنگی است که قابل انعطاف و چکش‌خوار بوده و به قدری نرم است که با چاقو بریده می‌شود، تا حد قابل قبولی در هوا پایدار است و دارای دو دگرگونی بلورین و درجه تغییر شکل 1289 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.

کاربردهــــــا

تربیم به فلورید کلسیم ، تنگستیت کلسیم و مولیبدیت استرانسیم افزوده می‌شود که در ابزار حالت جامد و به‌عنوان تثبیت‌کننده‌های بلورین پیلهای سوختی در دماهای بالا و به همراه ZrO₂ عمل می‌کنند. به‌علاوه تربیم در آلیاژها و ساخت وسایل برقی بکار می‌رود و اکسید آن ، دارای توانایی جهت فعال نمودن فسفر سبز موجود در لامپ مهتابی و لامپ تصویر تلویزیونهای رنگی می‌باشد. بورات تربیم سدیم به‌عنوان ماده لیزری که در 5460 آنگستروم ، نور هم‌نوسان ساطع می‌کند، بکار می‌رود.

ترکیبـــــــات

ترکیبات تربیم عبارتند از:

• فلوئوریدها
  • TbF₂- TbF₃TbF₄
• کلریدها
  • TbCl₃
• برمیدها
  • TbBr₃
• یدیدها
  • TbI₃
• اکسیدها
  • TbO₂ - Tb₂O₃
• سولفیدها
  • Tb₂S₃
• سلنیدها
  • Tb₂Se₃
• نیتریدها
  • TbN

ایزوتوپهـــــا

تربیم بطور طبیعی دارای یک ایزوتوپ پایدار Tb-159 و 33 رادیوایزوتوپ است که فراوان‌ترین آنها تربیم 158 با نیمه عمر 180 سال ، تربیم 157 با نیمه عمر 71 سال و تربیم 160 با نیمه عمر 72,3 روز می‌باشد. مابقی ایزوتوپهای رادیواکتیو آن دارای نیمه عمرهایی کمتر از 6,907 روز هستند که اکثر آنها نیز نیمه عمری کمتر از 24 ثانیه دارند. تربیم همچنین 18 حالت متا دارد.

حالت فروپاشی اولیه قبل از فراوانترین ایزوتوپ پایدار (تربیم 159) جذب الکترون و حالت اولیه پس از آن فروپاشی منفی بتا است. محصول فروپاشی اولیه قبل از تربیم 159 ایزوتوپهای عنصر Gd (گادولینیم) و محصول اولیه پس از آن ایزوتوپهای عنصر Dy (دیسپروزیم) هستند.

هشدارهــــا

تمامی ترکیبات تربیم را باید شدیدا" سمی در نظر گرفت. ترکیبات این عنصر موجب تحریک چشم و پوست می‌شوند. گرده فلز تربیم خطر انفجار و آتش‌زایی به همراه دارد.

مباحث مرتبط با عنوان

• آرایش الکترونی عناصر
• ایزوتوپ
• جدول تناوبی
• رادیواکتیویته
• عنصر شیمیایی
• فلز

منبع

• Los

پیوندهای خارجی

• http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Tb/index.html WebElements.com - Terbium
• http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Tb.html EnvironmentalChemistry.com - Terbium
• http://education.jlab.org/itselemental/ele065.html It's Elemental - Terbium