تحلیل نهادی (Instiutional Analysis)
| با وجود تعاریف و ویژگیهای مختلف ، جامعه شناسان ، در تحلیل نهادی ، مفهوم نهاد را ، عملاً ، در چندین سطح معنایی مختلف بکار می‌برند. |
تلقی نهادها به عنوان راه حلهای فرهنگی مسائل جامعه در این سطح ، منظور جامعه شناسان اشاره به نظام ساختارها ، شیوه‌های عمل و هنجارهایی است که
جامعه بوسیله آن ، رفتار در بخشهای مختلف زندگی اجتماعی را سازمان داده است. بنابراین نهادها ، بر مجموعه فعالیتهای فرهنگی پایدار و با دوامی که جامعه در طول تاریخ برای تضمین بقا و
رفاه خود آفریده ، دلالت دارند، مثلا
آموزش و پرورش سازمان یافته یا
نظام آموزشی جامعه ، در این معنا یک نهاد محسوب می‌شود.
در این سطح ، منظور جامعه شناسان ، اشاره به اصول هنجاری است که ساختارها و رویه‌های تنظیم کنترل رفتار را تجویز می‌کنند. مثلا در
نظامهای آموزش و پرورش ، آموزش عمومی ، آموزشهای عینی ، روشهای علمی تحقیقی در حکم نهاد به شمار می‌روند.
نهادی کردن
کوششهایی که از جانب گروهها و سازمانها ، برای دستیابی به روشهای حل مسائل به عمل می‌آید، مورد توجه جامعه شناسان است. این کوششها به منظور یافتن راه حلها و نهادی کردن آنها صورت می‌گیرد تا از این راه فعالیتها و رفتارهایی که تاکنون تحت کنترل یا منظم نبوده‌اند، نظم و ثبات پیدا کنند. مثل
تغذیه رایگان دانش آموزان.
نهادها در نظم اجتماعی
همچنین جامعه شناسان در چشم انداز بسیار وسیع ، به نقش نهادها و سازمان اجتماعی جامعه توجه دارند. در
نظم اجتماعی جامعه ، نهادها دارای سلسله مراتب‌اند. بدین معنا که بعضی نهادها یا مجموعه‌ای از نهادها ، از تسلط و پایگاه بالاتر و بعضی دیگر از نفوذ و منزلت پایین‌تر برخوردارند.
در نتیجه ، گروهها و سازمانهایی که با نهادهای پر اهمیت پیوند دارند، به ثروت ، اعتبار و قدرت اجتماعی ، دسترسی بیشتری داشته ، نقش نافذ و مؤثری در حفظ یگانگی و پایداری جامعه ایفا می‌کنند. مثلا ، در اغلب جوامع امروز ،
نهادهای سیاسی و اقتصادی ، اقتدار و تسلط بیشتری دارند و
نهاد آموزش و پرورش ، علی رغم اهمیت آشکار آن ، از اهمیت کمتری برخوردار است.
مباحث مرتبط با عنوان