شرح بیماری
اختلال رشد بچه عبارت است از ناتوانی شیرخواران یا کودکان از رشد و نموی طبیعی. این واژه تا زمانی استفاده می‌شود که تشخیص خاصی برای توجیه این ناتوانی پیدا نشده باشد. سن شایع این مسأله بین 5-1 سالگی است. تقریباً تمام کودکانی که این مشکل را دارند زیر 5 سال هستند.
علایم شایع
- قد، وزن، و دور سر به‌طور طبیعی افزایش نمی‌یابند.
- مهارت‌های حرکت کودک غالباً دیرتر از حالت طبیعی ظاهر می‌شوند. بعضی از این مهارت‌ها عبارتند از:
- چرخیدن در تخت
- نشستن
- ایستادن و راه رفتن
- ظهور مهارت‌های ذهنی و اجتماعی نیز غالباً به تأخیر می‌افتد. بعضی از این مهارت‌ها عبارتند از:
- صحبت کردن؛ رابطه اجتماعی
- غذا خوردن بدون کمک
- یادگیری اختیار ادرار و اجابت مزاج و رفتن به توالت
- رشد و نموی طبیعی بسیار متغیر است، بنابراین میزان تغییرات رشد و نمو در معاینات منظم کودک اهمیت بیشتری دارد.
علل
- در بعضی از این کودکان، علت بروز این حالت به مشکلات جسمی (معمولاً گوارشی یا مربوط به دستگاه عصبی) برمی‌گردد.
- در اکثر این کودکان، علت درواقع مربوط به خود کودک نیست، مثلاً عدم تغذیه صحیح کودک.
عوامل تشدید کننده بیماری
- سوءتغذیه
- بی‌تجربگی والدین
- محیط عاطفی نامناسب (مثل عدم رسیدگی به بچه، سوءرفتار با بچه، یا طرد بچه)
- بیماری مزمن (مثل نارسایی کلیه یا عفونت مزمن)
- بیماری‌های ژنتیکی، مثل نشانگان داون یا فیبروز کیستیک
- بیماری‌های غدد درون‌ریز، مثل بیماری‌های غده تیرویید، غده هیپوفیز، غدد فوق‌کلیوی، غده لوزالمعده، و غدد جنسی
- والدینی که در یک محیط عاطفی نامناسب بزرگ شده‌اند یا آموزش مناسبی ندیده‌اند.
- محیط زندگی شلوغ یا غیربهداشتی
- نوزاد زودرس یا بیمار
- شیرخواری که ناهنجاری جسمی دارد.
پیشگیری
- کودک خود را به‌طور منظم برای معاینات سلامتی نزد پزشک یا مراکز بهداشت ببرید.
- محیط زندگی باثبات را فراهم آورید و سعی کنید والدین خوبی برای فرزندتان باشید.
عواقب موردانتظار
- اگر اختلال رشد بچه به‌علت بی‌تجربگی والدین یا مشکلات روانی باشد، انتظار می‌رود با آموزش و دادن مشاوره به والدین بهبودی حاصل شود.
- اگر اختلال رشد بچه به‌علت یک بیماری یا اختلال زمینه‌ای باشد (مثلا سوءتغذیه)، بهبودی بستگی به این دارد که بیماری یا اختلال زمینه‌ای قابل درمان باشد یا خیر.
عوارض احتمالی
- ناتوانی و معلولیت دایمی ذهنی، عاطفی، یا جسمی.
- کودک کوچک باقی می‌ماند و از لحاظ نمو نیز دچار نقص خواهد بود.
درمان
اصول کلی
- اقدامات تشخیصی: اندازه‌گیری مکرر قد، وزن، و دور سر؛ آزمون‌های سنجش توانایی‌های ذهنی و روانی مثل آزمون دنور که معیاری از رشد و نمو به‌دست می‌دهد؛ آزمایش خون، از جمله بررسی‌های هورمونی؛ عکس‌برداری از مچ دست‌ها برای تعیین سن استخوانی کودک که معیار خوبی برای رشد بدن به‌شمار می‌رود.
- اگر والدین مشکلات عاطفی دارند و از برقراری رابطه عاطفی مناسب با کودک خود ناتوان هستند، می‌توان آنها را تحت روان‌درمانی یا مشاوره قرار داد.
- بستری کردن کودک (به‌طور کوتاه‌مدت) در صورتی که نیاز به انجام اقدامات تشخیصی پیچیده وجود داشته باشد یا برای فهمیدن اینکه آیا کودک در منزل غذا می‌خورده است یا خیر.
- والدین باید کتاب‌ها یا جزوات مخصوص بچه‌داری و بزرگ کردن بچه را بخوانند یا به کلاس‌های مربوطه بروند.
- از یک پرستار خانه بخواهید که به خانه شما بیاید و راهنمایی‌های لازم را ارایه دهد.
- تا آنجا که می‌توانید به کودکتان محبت کنید و از وی حمایت به‌عمل آورید. هرازچندگاهی به بررسی احساسات و رفتارتان نسبت به کودکتان بپردازید. اگر فکر می‌کنید که احساسات و رفتارتان آنچنان که باید باشد نیست برای مشاوره روانی مراجعه کنید.
داروها
- داروی خاصی به‌طور معمول تجویز نمی‌شود.
- اگر یک بیماری زمینه‌ای وجود داشته باشد که باعث رشد نکردن بچه شده است، امکان دارد داروهای لازم برای درمان آن بیماری زمینه‌ای تجویز شوند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد.
رژیم غذایی
- برای کودکتان یک رژیم غذایی کافی و متعادل فراهم آورید.
- اگر علت رشد نکردن بچه سوءتغذیه باشد، امکان دارد نیاز به یک رژیم مخصوص وجود داشته باشد.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما از اینکه کودکتان رشد و نموی طبیعی ندارد دچار نگرانی شده‌اید.
منبع: www.irteb.com