!مقدمه
سیمای طبیعی ایران را دو ویژگی عمده شکل می‌دهد: وجود بخشی از کوههای اروپا - آسیا و عبور گسترده‌ترین کمربند بیابانی کره زمین. این کمربند بیابانی از آفریقا آغاز شده و از طریق عربستان و حتی عراق به ایران و آنگاه به پاکستان و هند ، منتهی می‌گردد. از سوی دیگر بیابانهای آسیای مرکزی نیز از چین تا شرق دریای خزر گسترده شده‌اند. بنابراین ما باید شاهد سرزمینی __بیابانی و اسپتی__ در ایران باشیم و آنچه که باعث شده تا نواحی خشک داشته باشیم، به دلیل وجود کوههای بلند و جوان است که این شرایط سخت آب و هوایی را تعدیل بخشیده‌اند و گاه بین نواحی بیایانی و اسپتی مرز قائل شده‌اند.
!ویژگیهای آب و هوایی ایران
*بازدارندگی قابل ملاحظه‌ای به مناطقی مربوط می‌شود که در معرض ~~brown:بادهای باران‌آور~~ و نیز در کنار موانع کوهستانی قرار داشته باشند. برای شناخت بیشتر آب و هوای یک کشور ، مطالعه گردش عمومی ((جو زمین|جو کره زمین)) ، موقعیت جغرافیایی (قرار گرفتن ایران در عرض جغرافیایی 40- 25 درجه شمالی) ضرورت به نظر می‌رسد. توده‌های هوایی که ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهند به صورت زیر هستند: __توده‌های هوایی دریایی گرمسیری ، قاره‌ای گرمسیری ، قاره‌ای قطبی ، دریایی قطبی ، قاره‌ای شمالگان و دریایی استوایی.__


*ورود سیستمهای پرفشار و کم فشار نیز به ایران آثار متفاوتی را اعمال می‌کنند، ولی آنچه که بیش از همه موجب خشکی بیش از حد فلات ایران می‌شود، __استقرار کمربند پرفشار جنب گرمسیری__ است که در فصل گرم در ایران عمل می‌کند. بیشترین بارندگی در شمال ایران و پس از آن در غرب کشور صورت می‌گیرد. ارتباط آب و هوا و جنگل از چنان اهمیتی برخوردار بوده که به توزیع جغرافیایی جنگل‌های ایران نیز شکل داده است.
!ویژگیهای خاکهای ایران
مهمترین عواملی که در شکل‌یابی ((خاکهای ایران)) موثر هستند به صورت زیر هستند.


*تخریب طبیعی و متلاشی شدن سنگها که توسط تغییر دما در هنگام یخ زدن و آب شدن یخ و واکنشهای شیمیایی صورت می‌پذیرد.


*موجودات زنده مانند ((ریشه|ریشه گیاهان)) ، بقایای گیاهان موجودات ریز ذره‌بینی یعنی ((میکروارگانیزمهای خاک)).


*پستی و بلندی و شیب زمین در استقرار خاکها و عمل ((فرسایش خاک|فرسایش)) نقش دارند.


*انسان نیز در ((ساختار خاک|تغییر و تکامل خاک)) نقش مهمی را ایفا می‌کند. به عنوان مثال ، در خوزستان و سایر نواحی که از زمان قدیم برای کشاورزی به آبیاری پرداخته‌اند. ضخامت رسوبها به بیشتر از یک متر رسیده است. از سوی دیگر شخم زیاد زمین ، چرای مفرط و فشار بیش از حد به خاک ، حاصلخیزی خاک را به مخاطره انداخته است. بطور کلی خاکهای ایران چهار دسته هستند: __خاکهای دشتی و دره‌ای ، خاکهای فلاتی ، خاکهای کوهپایه‌ای شمال و جنوب البرز و خاکهای کوهستانی و تپه ماهوری.__
!ویژگیهای پوشش گیاهی ایران
((پوشش گیاهی ایران|پوشش گیاهی)) قسمت گسترده‌ای از ایران به دلیل استقرار ~~brown:نواحی خشک و نیمه خشک~~ که ناشی از حوزه عمل کمربند پر فشار جنب گرمسیری بوده ، بوجود آمده است. به دلیل ویژگیهای خاص ((بوم شناسی ایران)) ، تنوع پوشش گیاهی در ایران همواره مشاهده می‌شود، ولی متاسفانه عواملی مانند چرای بی‌رویه دامها و به زیر کشت بردن ((مرتع|مراتع)) باعث از بین رفتن پوشش گیاهی شده است.

با توجه به تخریبی که در حال حاضر پوشش گیاهی ایران با آن دست به گریبان است می‌توان به یک نوع تقسیم‌بندی در مورد پوشش گیاهی بسنده کرد. __جنگل‌های مرطوب و متراکم ، جنگل‌های نیمه مرطوب یا نیمه خشک و تنک و نوارهای درختی و درختچه‌ای فلات و جنوب ایران.__

ما در مطالعه و بررسی پوشش گیاهی منطقه‌های مختلف ایران بهتر است از روشهای ((جامعه شناسی گیاهی)) استفاده کنیم. در اینجا بطور اجمالی به نکاتی چند در این ارتباط می‌پردازیم: تعیین نوع اجتماع گیاهی مثل نوع مرتع ، جنگل و ... ، تعیین گیاهان مهم و غالب در یک منطقه ، تعیین ((رابطه بین پوشش گیاهی و خاک)) ، تعیین ارتباط پوشش گیاهی و آب (رطوبت سطحی خاک و آبهای زیرزمینی) ، تعیین مقدار تولید ماده گیاهی خشک (بیومس) ، مطالعه چگونگی استفاده انسان از پوشش گیاهی ، بررسی نقش پوشش گیاهی از لحاظ ((حفاظت خاک)) و اهمیت آن در این ارتباط و تعیین نقش پوشش گیاهی از نظر اهمیت آن برای جانوران زیستگاه محیطی.
!ویژگیهای جغرافیای جانوری ایران
از دیدگاه جغرافیای جانوری ، کشور پهناور ایران نمی‌تواند به دلیل روند تخریبی که در محیطهای طبیعی آن حاکم است به مانند گذشته متنوع باشد. به هر حال نسل بسیاری از جانوران متعلق به ایران از جمله ~~brown:پانتراتیگریس~~ رو به اضمحلال رفته است، ولی می‌توان به جانوران معروف ایران نظیر گاتسلا گاتسلا ، گاتسلا سوبگوتروزا ، جبیر وفلیس کائوس ، اشاره نمود. متاسفانه اجتماعهای جانوری ایران در طی قرون متمادی و حتی هزاران سال به دلیل تهاجمها و استقرار انسانی و نیز افزایش آنچه که بیش از حد تحت تاثیر قرار گرفته و به شدت از بین رفته‌اند مانند ~~brown:سگ آبی خزر~~.

آنچه که بیش از حد سبب کاهش جانوران ایران شده ، در کنار شکار بی‌رویه ، در گذشته و حال و با اسلحه گرم ، از بین بردن جنگل‌ها و در مجموع پوشش گیاهی مخصوصا مراتع بوده است. البته باید به توسعه شهرها ، مسائل اقتصادی و نیز خروج بسیاری از گونه‌های نادر ایرانی به صورت قانونی و غیر قانونی به باغ وحشهای کشورهای بیگانه و نیز پرندگان شکاری به شیخ نشینهای خلیج فارس و حتی شکارگاههای شخصی اشاره نمود.

__اهلرز__ در کتاب مبانی کشور شناسی ایران ، ((حیات وحش ایران)) را بر حسب مناطق جغرافیایی به شرح زیر طبقه بندی می‌کند.


*ماورای شمالگان (اوراسیا) 55.1 درصد مانند __سرووس__ (لافوس ، سوس اسکروفا)
*انواع بومی ایران 18.1 درصد
*انواع هندی 14.1 درصد
*انواع آفریقایی (اتیوپییالی) 8.6 درصد
*نمونه‌های کانیس روپلی و پانترالئو 3.4 درصد
!مباحث مرتبط با عنوان
*((آلودگیهای زیست محیطی ایران))
*((اکوسیستم))
*((اکوسیستم طبیعی ایران))
*((بوم شناسی ایران))
*((تکوین اکوسیستم))
*((حفاظت محیط زیست))
*((خاک ایران))
*((رابطه بین پوشش گیاهی و خاک))
*((ساختار اکوسیستم))
*((مراتع ایران))
*((منابع طبیعی ایران))
*((ویژگیهای آب و هوایی ایران))