- | مندلیف
Mandaliev.jpg
دیمیتری اوانوویچ مندلیف زیر و رو کننده علم ((شیمی)) و فرزند یکی از مدیران مدرسه محلی در 7 فوریه 1834 در شهر توبولسک واقع در ((روسیه)) متولد شد وی در سال 1869 دکتر علوم و استاد ((شیمی)) دانشگاه شد و در همین سال ازدواج کرد در این هنگام فقط 63 عنصر از نظر ((شیمی)) دانها شناته شده بود مندلیف در این فکر بود که واص ((یزیک))ی و ((شیمی))ایی عناصر ((تابع))ی از جرم ((اتم))ی آنهاست. بدون قانون تناوبی نه پیش بینی خواص عناصر ناشناخته میسر بود و نه به فقدان یا غیبت برخی از عناصر می شد پی برد. کشف عناصر منوط به مشاهده و بررسی بود بنابراین تنها یاری بخت، مداومت و یا پیش داوری منجر به کشف ((عناصر)) جدید می شد ((قانون تناوبی)) راه جدیدی در این زمینه گشود منظور مندلیف از این جمله ها آن بود که در سیر تاریخی شیمیایی، زمان حدس زدن وجود عناصر و پیشگویی خواص مهمشان فرا رسیده است. /> ((جدول تناوبی)) پایه ای برای این کار شد حتی ساخت این جدول نشان می داد که در چه جاهایی مکان خالی باقی می ماند که باید بعداٌ اشغال شود. با آگاهی از خواص عناصر موجود در جوار این مکانهای خالی می شد خواص مهم عناصر ناشناس را تخمین زد و چند مشخصه مقداری آنها را(جرمهای ((اتم))ی، ((چگالی))، )((نقطه ذوب)) ، و ((نقطه جوش)) و مانند آنها را) به کمک نتیجه گیری های منطقی و چند محاسبه ریاضی ساده، تعیین کرد. این مطالب نیاز به تبحر کافی در ((شیمی)) داشت مندلیف از این تبحر برخوردار بود که با ((ترکیب)) آن با تلاش علمی و اعتقاد به قانون تناوبی توانست پیشگوهای درخشانی در باره وجود و خواص چندین ((عنصر)) جدید را ارائه دهد بنابراین مطابق با این فکر جدولی درست کرد و 63 عنصر شناخته شده را به ترتیب ((جرم اتمی))شان در جدول قرار داد تعداد عناصر در سطرهای جدول یکی نبود مثلاٌ سطر پنجم 32 عنصر داشت در حالی که سطر ششم فقط شامل 6 عنصر بود ولی عناصری که خواص آنها شبیه هم بود در این جدول نزدیک هم قرار داشتند و بدین علت مقداری از خانه های خالی متعلق به عناصری است که تاکنن شاخته نشده وی این نتیجه را در سال 1869 به جامعه ((شیمی)) ((روسیه)) تقدیم کرد جدول مندلیف که پیش بینی وجود 92 عنصر را می نمود جز لوتر مایز که یک سال بعد از مندلیف جدولی مشابه با جدول مندلیف انتشار داده بود طرفداری نداشت پیش بینی های عجیب مندلیف زمان درازی به صورت مثلهای موجود در همه کتابهای ((شیمی)) در آمده بود و کمتر کتاب ((شیمی)) وجود دارد که در آن از اکاآلومینیوم و اکابو و اکاسیلیسیم یاد نشده باشد که بعدها پس از کشف به نامهای ((گالیوم))، ((سکاندیوم)) و ((ژرمانیوم)) نامیده شدند در یمان سه عنصری که مندلیف پیش بینی کرده بود اکاسیلیسیوم بعد از سایرین کشف شد(1887) و کشف آن بیش از کشف دو عنصر دیگر مرهون یاری بخت و تصادف مساعد بود.
در واقع کشف گالیوم توسط بوابودران (1875) مستقیماٌ توسط روشهای طیف سنجی اش بود و جداکردن سکاندیوم توسط نیلسون و کلو(1879) مربوط به بررسی دقیق خاکهای نادر بود که در آن زمان اوج گرفته بود اندک اندک همه پیشگوییهای مندلیف تحقق یافتند آخرین تائید در مورد ((وزن)) مصوص سکاندیوم ((فلز))ی بود در سال 1937 فیشر ((شیمی))دان ((آلمان))ی موق به تهیه سکاندیوم با درجه خلوص 98% شد ((وزن مخصوص)) آن 3 گرم بر سانتی متر مکعب بود این دقیقاٌ مان رقمی است که مندلیف پیش بینی کرده بود در پاییز سال 1879 انگلس کتاب جامعی به دست آورد که نویسندگانش روسکو و شورلمر بودند در آن کتاب برای نخستین بار به پیشگویی آلومینیوم توسط مندلیف وکشفش تحت تاثیر نام گالیوم اشاره شده بود در مقاله ای که بعدها انگلس در کتابی هم نقل کرده است، اشاره به مطلب آن کتاب ((شیمی)) شده است و نتیجه گرفته است که: ندلیف یا به کار بردن ناخودآگاه قانون تبدیل کمیت به کیفیت هگل، واقیعت علمی را تحقق بخشید که از نظر تهور فقط قابل قیاس با کار لوریه در محاسبه مدار ((سیاره)) ناشناخته نپتون بوده است.
علاوه بر ین با اکتشاف آرگون در سال 1894 و هلیوم و اینکه رامزی ((نظریه)) جدول مندلیف وجود نئون و کریپتون و گزنون را پیش بینی نمود جدول مندلیف شهرت عجیب و فوق العاده ای کسب نمود. در ین سالها بود که تمامی آکادمی های کشورهای جهان(غیر از مملکت خویش) او را به عضویت دعوت نمودند زیر مندلیف دو دوم فوریه 1907 در 73 سالگی در گذشت به طوری که می دانیم از هنگامی که جدول مندلیف بوجود آمد خانه های خالی آن یکی پس از دیگری با کشف عناصر پر می شد و آخرین خانه خالی جدول در سال 1938 با کشف(آکتینوم)در ((پاریس)) پر شد.
|
+ |
>> {img src=img/daneshnameh_up/e/e4/Mandaliev.jpg} > > !تولد مندلیف __~~green:دیمیتری اوانوویچ مندلیف~~__ (Mandaliev) ، زیر و رو کننده علم ((شیمی)) و فرزند یکی از مدیران مدرسه محل در 7 فوریه 1834 در شهر __توبولسک__ واقع در __روسیه__ متولد شد. !ورود به دنیای شیمی وی در سال 1869 دکتر علوم و استاد شیمی دانشگاه شد و در همین سال ازدواج کرد. در این هنگام ، فقط 63 عنصر از نظر شیمیدانها شناخته شده بود. !جدول تناوبی ، پیش از مندلیف پیش از __((مندلیف))__ ، شیمیدان انگلیسی به نام "__ژ.آ.نیولندز__" ، اثر خویش را درباره تناوب خواص بعضی ((عنصر|عنصرها)) برحسب وزن اتمی متزایدشان منتشر کرد. اثر وی از طرف __انجمن شیمی__ رد شد و یکی از همکارانش ، ریشخندانه ه وی گفت که شاید با تنظیم عنصرها به ترتیب الفبایی بازهم بتواند کشف مفیدتری بکند. دز زمان مندلیف ، تنها 60 عنصر شناخته شده بود. بعد از مرگ وی ، دهها شیمیدان با پیروی از راه نبوغآمیز او ، عنصرهای تازهای کشف کردند و این عنصرهای تازه و آن ترکیبهای نوین به مفهوم ردهبندی وی راه یافتند.
ردهبندی دورهای مزبور در بررسی طیفها ، تایید شد. با تنظیم طیف عنصرها برحسب ردهبندی ،دانشمند جوان انگلیسی ، به نام "__هانری موزلی__" در سال 1913 قانون دیگری کشف کرد که ر دستگاه مندلیف جاری است. کاشف مزبور ، مفهوم شماره ترتیب عنصرهای ای ردهبندی را روشن کرد. او ثابت کرد که این بار __هسته مرکزی__ است که بطور قطع ، برابر شماره ترتیب عنصر است و در ((اتم)) ، بسیار اهمیت دارد و به همان اندازه که ((الکترون|الکترونها)) بوسیله این بارها به هسته مرکزی وابستهاند، در مدارهای خود به دور آن هسته میگردند. !قانون تناوبی __مندلیف__ در این فکر بود که خواص فیزیکی و شیمیایی عناصر ، تابعی از ((جرم اتمی)) آنهاست. بدون قانون تناوبی نه پیش بینی خواص عناصر ناشناخته میسر بود و نه به فقدان یا غیبت برخی از عناصر میشد پی برد. کشف عناصر ، منوط به مشاهده و بررسی بود. بنابراین تنها یاری بخت ، مداومت و یا پیش داور منجر به کشف ((عنصر شیمیایی|عناصر)) جدید میشد.
قانون تناوبی ، راه جدیدی در این زمینه گشود. منظور مندلیف از این جملهها آن بود که در سیر تاریخی شیمیایی ، زمان حدس زدن وجود عناصر و پیشگویی خواص مهمشان فرا رسیده است. ((جدول تناوبی)) ، پایه ای برای این کار شد. حتی ساخت این جدول نشان میداد که در چه جاهایی مکان خالی باقی میماند که باید بعدا" اشغال شود. !چینش عناصر در جدول تناوبی با آگاهی از خواص عناصر موجود در جوار این مکانهای خال میشد خواص مهم عناصر ناشناس را تخمین زد و چند مشخصه مقداری آنها (جرمهای اتمی، چگالی ، نقطه ذوب ، و نقطه جوش و مانند آنها) را به کمک نتیجه گیریهای منطقی و چند محاسبه ریاضی ساده ، تعیین کرد. این مطالب نیاز به تبحر کافی در شیمی داشت. __مندلیف__ از این تبحر برخوردار بود که با ترکیب آن ، با تلاش علمی و اعتقاد به قانون تناوبی توانست پیشگوهای درخشانی درباره وجود و خواص چندین ((عنصر)) جدید را ارائه دهد. بنابراین مطابق با این فکر ، جدولی درست کرد و 63 عنصر شناخته شده را به ترتیب جرم اتمیشان در جدول قرار داد.
تعداد عناصر در سطرهای جدول یکی نبود، مثلاٌ سطر پنجم 32 عنصر داشت، در حالیکه سطر ششم فقط شامل 6 عنصر بود. ولی عناصری که خواص آنها شبیه هم بود، در این جدول نزدیک هم قرار داشتند و بدین علت مقداری از خانههای خال متعلق به عناصری است که تا آن زان شاخته نشده بود. وی این نتیجه را در سال 1869 به جامعه شیمی روسیه تقدیم کرد.
/>!میزان استقبال از جدول مندلیف در آن زمان جدول مندلیف که پیش بینی وجود 92 عنصر را مینمود، جز "__لوتر مایز__" که یک سال بعد از مندلیف ، جدولی مشابه با جدول مندلیف انتشار داده بود، طرفداری نداشت. />!پیشبینیهای مندلیف در جهان علم پیشبینیهای عجیب مندلیف ، زمان درازی به صورت مثلهای موجود در همه کتابهای شیمی در آمده بود و کمتر کتاب شیمی وجود دارد که در آن ، از __اکاآلومینیوم__ و __اکابو__ و __اکاسیلیسیم__ یاد نشده باشد که بعدها پس از کشف به نامهای ((گالیوم))، ((سکاندیوم)) و ((ژرمانیوم)) نامیده شدند. در میان سه عنصری که مندلیف پیش بینی کرده بود اکاسیلیسیوم بعد از سایرین کشف شد(1887) و کشف آن بیش از کشف دو عنصر دیگر ، مرهون یاری بخت و تصادف مساعد بود. !تایید پیشگوییهای مندلیف در واقع ، کشف ((گالیوم)) توسط "__بوابودران__" (1875) مستقیماٌ توسط روشهای طیف سنجیاش بود و جداکردن __سکاندیوم__ توسط "__نیلسون__" و "__کلو__" (1879) مربوط به بررسی دقیق __خاکهای نادر__ بود که در آن زمان اوج گرفته بود. اندک اندک همه پیشگویهای مندلیف تحقق یافتند. آخرین تائید در مورد وزن مصوص __سکاندیوم__ فلزی بود.
در سال 1937 ، "__فیشر__" شیمیدان آلمان موق به تهیه __سکاندیوم__ با درجه خلوص 98% شد. وزن مخصوص آن ، 3 گرم بر سانتیمتر مکعب بود. این دقیقاٌ همان رقمی است که __مندلیف__ پیشبینی کرده بود. در پاییز سال 1879 "__انگلس__" کتاب جامعی بدست آورد که نویسندگانش "__روسکو__" و "__شورلمر__" بودند. در آن کتاب ، برای نخستین بار به پیشگویی ((آلومینیوم)) توسط __مندلیف__ و کشفش تحت تاثیر نام __گالیوم__ اشاره شده بود.
در مقاله ای که بعدها __انگلس__ در کتابی هم نقل کرده است، اشاره به مطلب آن کتاب شیمی شده است و نتیجه گرفته است که: « ~~green:__مندلیف__ با به کار بردن ناخودآگاه قانون تبدیل کمیت به کیفیت هگل ، واقیعت علمی را تحقق بخشید که از نظر تهور ، فقط قابل قیاس با کار "__لوریه__" در محاسبه مدار سیاره ناشناخته نپتون بوده است.~~ » !شهرت جهانی مندلیف علاوه بر نچه گفته شد، با اکتشاف ((آرگون)) در سال 1894 و ((هلیوم)) و اینکه جدول مندلیف وجود نئون و کریپتون و گزنون را پیشبینی نمود، جدول مندلیف شهرت عجیب و فوقالعاده ای کسب نمود. در ن سالها بود که تمامی آکادمیهای کشورهای جهان (غیر از مملکت خویش) او را به عضویت دعوت نمودند. !مرگ منلیف />مندلیف دو __دوم فوریه 1907__ در 73 سالگی در گذشت. به طوری که میدانیم، از هنگامی که جدول مندلیف بوجود آمد، خانههای خالی آن ، یکی پس از دیگری با کشف عناصر پر میشد و آخرین خانه خالی جدول ، در سال 1938 با کشف ((آکتنیوم)) در پاریس پر شد. !مباحث مرتبط با عنوان *((جدول تناوبی)) *((عناصر واسطه)) *((فلز)) *((فلزات قلیایی)) *((فلزات قلیایی خاکی)) *((هالوژنها)) |