V{maketoc}

! مفاهیم پایه لامپ پرتوی کاتدی:

این وسیله از نظر ظاهر و ساختمان شبیه ((لامپ اشعه ایکس|لامپی)) است که برای بررسی اثر ((میدان الکتریکی|میدان های الکتریکی)) و آهنربایی پرتوهای کاتدی به کار می رود. تفاوت اساسی در این است که قبلا کاتد سرد بود و به علت بمباران با یونها ، ((نشر ترمویونی الکترون|الکترون گسیل)) می کرد. حالا چشم الکترون ((تفنگ الکترونی)) است که در قسمت باریک لامپ قرار دارد.

! ((تفنگ الکترونی)):

تفنگ الکترونی عبارت است از ((کاتد)) التهابی (رشته) که ((الکترون)) گسیل می کند و آند که به شکل قرصی با سوراخ کوچک با قطری برابر با 1 تا 3mm ساخته می شود. ((اختلاف پتانسیل الکتریکی|اختلاف پتانسیلی)) از چند صد تا چند هزار ولت بین کاتد و ((آند)) برقرار می شود که در فضای بین آنها میدان الکتریکی شدیدی تشکیل می شود.

این میدان به الکترودهایی که از کاتد گسیل می شوند تا ((سرعت))های بسیار بالایی ((شتاب)) می دهند. کاتد داخل استوانه فلزی است که به آن ((ولتاژ)) مثبتی (نسبت به کاتد) اعمال می شود که اندکی از ((ولتاژ)) آند کمتر است. عمل مشترک این استوانه و آند باعث می شوند که تقریبا تمام الکترون ها در سوراخ آند جمع ( ((کانونش پرتو|کانونش پرتوهای کاتدی))) و از آن به شکل نوار باریکی ، یعنی ((باریکه الکترونی)) ، خارج شوند. در محلی که این باریکه به پرده می خورد (ته لامپ که با ((تابانی صفحه لیانی|ماده لیان)) پوشیده شده است)، نقطه تابان روشنی ظاهر می شود.

! طرز کار لامپ پرتوی کاتدی:

باریکه الکترونی خارج شونده از تفنگ الکترونی ، در مسیرش به طرف پرده ، از بین دو جفت صفحه های فلزی موازی می گذرند. اگر به جفت صفحه های اول ، ولتاژی اعمال شود، میدان یکنواختی ایجاد می شود و ((الکترون)) هایی را که از آن می گذرند به طرف صفحه ای مثبت منحرف می کند، و لکه روشن روی پرده در امتداد افقی به طرف چپ یا راست منحرف خواهد شد. به همین ترتیب ، اگر ((ولتاژ))ی به جفت صفحات دوم اعمال شود تا باریکه به طرف صفحه مثبت منحرف می گردد، و لکه روشن روی پرده در امتداد قائم به طرف بالا یا پایین تغییر مکان می دهند.

سپس از روی جا بجایی لکه روشن روی پرده می توان در مورد ولتاژ اعمال شده بر صفحات منحرف کننده ، نظر داد. در اینجا چیز مهم و حائز اهمیت این است که به علت ((جرم اینرسی)) ناچیز الکترونها ، به هر تغییر ولتاژ روی صفحات خیلی سریع واکنش نشان می دهد. بنابراین لامپ ((پرتوی کاتدی)) را می توان برای رد یابی فرایندهایی که در آنها تغییرات بسیار سریع ولتاژ و جریان روی می دهند به کار برد. مسائلی از این نوع در ((مهندسی رادیو)) که در آنجا جریان ها و ولتاژها چندین میلیون بار در ثانیه تغییر می کنند بسیار حائز اهمیت است.

! ((نوسان نگار پرتو کاتدی)):

با مجهز کردن لامپ پرتو کاتدی با وسایل مناسبی جهت بررسی فرایندهایی شبیه تغییر سریع ولتاژ و جریان وسیله ای ساخته می شود که نوسان نگار پرتوی کاتدی نامیده می شود. این وسیله نه فقط در مهندسی رادیو بلکه در بعضی شاخه های دیگر علم و تکنو لوژی نیز ابزار پژوهشی مهمی است و کار پژوهش در آزمایشگاه های علمی و صنعتی بدون آن دشوار است.

! کاربرهای لامپ پرتوی کاتدی:

تلویزیون یکی از وسایلی است که مجهز به لامپ پرتوی کاتدی است. می توان گفت که لامپ پرتوی کاتدی مهمترین قسمت ((دستگاههای تلویزیونی)) است. در دستگاههای تلویزیونی ، لامپ هایی که به جای کنترل الکتریکی ، ((باریکه الکترونی)) را به طور مغناطیسی کنترل می کنند، نیز به طور عمده ای به کار می روند.

! ((تلویزیون)):

با اعمال ولتاژ مناسب به جفت صفحات، باریکه الکترون تمام صفحه (پرده) را با دسته خطوطی موازی و با سرعتی بالا هاشور می زند (روبش خط 4). اگر ((روشنایی)) نقطه لیان ، که با ((انرژی جنبشی)) الکترون ها معین می شود، همواره ثابت بماند، پرده به طور یکنواخت تابان دیده خواهد شد.

ولی ((سیگنال))هایی که توسط ((استریو پخش|ایستگاه پخش تلویزیونی)) انتقال می یابند و توسط ((دستگاه تلویزیون)) دریافت می شوند بسته به روشنایی تصویری که منتقل می شود به طور دائم ولتاژ شتاب دهنده الکترون ها را افزایش یا کاهش می دهند بنابر این ، نقاط روی پرده روشنایی متفاوتی دارند، و تصویر انتقال یافته و برای دریافت ((چشم)) انسان باز سازی می شود.

تفنگ الکترونی که برای به دست آوردن پرتوهای کاتدی در ((لامپ تصویر تلویزیون|کینسکوپ)) ((«لامپ تصویر تلویزیون))) به کار می رود از یک کاتد گرم و یک آند با سوراخ مرکزی که مقابل کاتد قرار دارد و باریکه الکترون را جدا می کند ساخته شده است.

! مباحث مرتبط با عنوان:

*((پرتوی کاتدی))
*((تفنگ الکترونی))
*((تلویزیون))
*((جنس پرتو کاتدی))
*((دستگاههای تلویزیونی))
*((کانونش پرتو))
*((لامپ اشعه ایکس))
*((میدان الکتریکی))
*((نشر ترمویونی الکترون))
*((نوسان نگار پرتوی کاتدی))