||از نظر ساختمانی دیواره رگهای خونی (به غیر از ((مویرگ|مویرگها))) از سه لایه داخلی ، میانی و خارجی تشکیل شده است.||
!لایه داخلی
این لایه از یک ردیف سلول سنگفرشی ساده مشتق از مزودرم به نام آندوتلیوم و ((بافت همبند)) شل زیرین آن به نام طبقه زیراندوتلیال تشکیل شده است. آندوتلیوم بر روی تیغه پایه قرار گرفته و طبقه زیر آندوتلیال حاوی ((الیاف الاستیک)) و رتیکولر و بطور نادر در شریانهای الاستیک سلولهای عضلانی است.
!لایه میانی
این لایه معمولا از ((عضله صاف|عضلات صاف)) تشکیل شده که در بین آنها الیاف الاستیک ، ((کلاژن)) ، ((رتیکولر)) و پروتئوگلیکان‌ها قرار گرفته‌اند. ((مواد بین سلولی)) در دیواره رگها توسط سلولهای عضله صاف سنتز می‌شود.
!لایه خارجی یا ادونتیس
خارجی ترین لایه عروق و مرکب از الیاف کلاژن نوع I و ((الیاف ارتجاعی)) است که بطور طولی قرار گرفته‌اند . این لایه معمولا در امتداد با بافت همبند اطراف رگها قرار دارد و تشخیص آنها از یکدیگر مشکل می‌باشد. در عروق بزرگ این لایه حاوی رگهای تغذیه کننده خود عروق موسوم به رگها می‌باشد. انواع رگها در بدن عبارتند از : ((شریانات قلب|شریانها)) ، ((ورید و اعمال آن|وریدها)) و مویرگها در رگهای لنفی می‌باشد.
!شریانات قلب
شریانها یا ((سرخرگ|سرخرگها)) ، خون را از قلب به ارگانهای مختلف حمل می‌کنند و بر اساس ساختمان بافتی و اندازه به سه دسته شریانهای بزرگ ، شریانهای متوسط و شریانها یا آرتریولها تقسیم می‌شوند. ((انقباض عضلات)) دیواره شریانچه‌ها یا آرتریولها می‌تواند قطر رگها را بطور خاصی تغییر دهد و از این نظر نقش مهمی در توزیع خون به ((مویرگ|مویرگها)) دارند. آرتریولهای انتهایی به متآدتریولها ختم می‌شوند. متآدتریولها بزرگتر از مویرگها هستند و در دیواره آنها سلولهای عضلانی بطور فاصله‌دار قرار گرفته‌اند.
!وریدها
پس از مبادله مواد بین ((خون)) و محیط خارج سلولی ، در سطح مویرگها ، خون مویرگی به ترتیب از طریق وریدچه‌ها ، وریدهای متوسط و وریدهای بزرگ به ((قلب)) منتقل می‌گردد. وریدها در هر ارگان معمولا همراه با شریانهای مربوطه می‌باشند و قطر آنها بزرگتر از شریانهاست.

دیواره وریدها همیشه نازکتر از شریانها بوده و از سه لایه داخلی (انتیما) ، میانی (میدیا) ، ادونتیس (خارجی) تشکیل شده که در مقایسه با شریانها لایه میانی در آنها نازکتر و لایه خارجی ضخیم تر می‌باشد. کوچکترین انشعابات وریدها ، وریدچه‌ها هستند که در ارتباط با ((مویرگ|شبکه مویرگی)) بسیار کوچک بوده و به وریدچه‌های پشت مویرگی موسومند. وریدچه‌های پشت مویرگی از نظر ساختمانی شبیه مویرگها می‌باشند.
!مویرگها
شریانچه‌ها به رگهای خونی بسیار ظریفی منتهی می‌شوند که به مویرگ موسومند. مویرگها در حدود 9 - 7 میکرومتر قطر دارند و فضای درونی آنها برای جاگیری یک ((گویچه قرمز خون|گویچه قرمز)) کفایت می کند. دیواره مویرگ متشکل از یک ردیف سلول پهن و نازک به نام ((آندوتلیوم)) ، تیغه پایه و شبکه ظریفی از الیاف رتیکولر می‌باشد.

مویرگها رابط بین شریانچه‌ها و وریدچه ها بوده و به علت وسعت زیاد خود ، داشتن دیواره نازک و کاهش سرعت جریان در آنها ، مناسب ترین محل برای مبادله مواد غذایی ، ((اکسیژن)) و ((دی‌اکسید کربن)) بین خون و مایعات بافتی می‌باشد. مبادله مواد از طریق انتشار ، عبور از منافذ دیواره مویرگها ، عبور از اتصالات بین سلولی و توسط وزیکولهای پینوسیتوزی انجام می‌گیرد.
!رگهای لنفی
به استثنای ارگانهای معینی نظیر ((عصب مرکزی|سیستم عصب مرکزی)) ، ((استخوان)) و ((غضروف)) در بیشتر ارگانها و بافتهای بدن همراه و به موازات رگهای خونی ، رگهای دیگری به نام رگهای لنفی وجود دارند. این رگها که به صورت بن بست از بافتها سرچشمه می‌گیرند مایعات میان بافتی موسوم به ((لنف)) را از بافتها جمع آوری و به ((دستگاه گردش خون)) باز می‌گردانند. جریان لنف یک طرفه بوده و از بافتها به سوی قلب می‌باشد.
!اعصاب و رگها
اعصابی که ((عضله صاف|عضلات صاف)) دیواره رگهای خونی را عصب دهی می‌کنند به اعصاب وازوموتور (محرکه رگها = Vasomotor) موسومند. این اعصاب عموما از رشته‌های عصبی بدون میلین سمپاتیک می‌باشد که انشعابات آنها پس از عبور از لایه خارجی رگها وارد عضلات طبقه میدیا می‌گردند و لایه‌های داخلی‌تر بوسیله انتشار از طریق اتصالات سوراخ‌دار تحریک را دریافت می‌نمایند.

تحریک رشته‌های سمپاتیک باعث انقباض عروق می‌گردد. شریانهای موجود در بین ((عضله اسکلتی|عضلات اسکلتی)) بوسیله ((اعصاب پاراسمپاتیک)) عصب دهی شده‌اند که تحریک آنها باعث استساع عروق می‌گردد. بطور کلی ((اعصاب وازوموتور)) با انقباض و اتساع عروق جریان و ((فشار خون)) را کنترل می‌کنند.
!رگ رگها
چون در عروق خونی بزرگ همه سلولهای تشکیل دهنده دیواره نمی‌توانند از طریق انتشار ، ((مواد غذایی)) و اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت کنند تغذیه آنها را رگهای کوچک دیگری موسوم به رگ رگها عهده‌دار می‌باشند. این رگها به تعداد زیاد در لایه خارجی یافت می‌شوند و انشعابات آنها به طبقه میدیا نیز نفوذ می‌کند که میزان نفوذ آنها در ((ورید و اعمال آن|وریدها)) بیشتر از شریانها می‌باشد. رگهای خونی بزرگ علاوه بر رگ رگها ، حاوی ((مویرگ|مویرگهای لنفی)) نیز در دیواره خون می‌باشند. مویرگهای لنفی در شریانها محدود به طبقه خارجی می‌باشند ولی در وریدها به ((طبقه میدیا)) نیز نفوذ می‌کنند.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((بافت خون))
*((بافت همبند))
*((جریان خون))
*((سرخرگ))
*((سیاهرگ))
*((طبقه میدیا))
*((عضله اسکلتی))
*((عضله صاف))
*((فشار خون))
*((قلب))
*((دستگاه گردش خون))
*((لنف))
*((مویرگ))
*((ورید و اعمال آن))