تاریخچه ی:
رگ
تفاوت با نگارش: 1
- | ||ا ساخمان یواره رگهای خونی (به یر از ((مویر|مویرگها))) ا سه لایه دالی ، میانی و اری تشکیل شده است.|| !لایه داخلی این لایه از یک ردیف سلول سنگفرشی ساده مشتق از مزودرم به نام آندوتلیوم و ((بافت همبند)) شل زیرین آن به نام طبقه زیرندوتلیال تشکیل شده است. آندوتلیوم بر روی تیغه پایه قرار گرفته و طبقه زیر آندوتلیال حاوی ((الیاف الاستیک)) و رتیکولر و بطور نادر در شریانهای الاستیک سلولهای عضلانی است. !لایه میانی |
+ | !اات اولیه ((دستگاه گردش خون)) و لنف امل ((قلب)) ، ((سرخرگ|شریانها)) ((یاهرگ|وریدها)) ، ((مویرگ|مویرگها)) و ((رگهای لنفی)) است. خون پمپ شده از قلب که حاوی مواد غذایی و ((اکسیژن)) میباشد توسط شریانها ر بدن توزیع میشوند. شریانها پس از انشعاب به شاخههای باریک ، شریانچهها را بوجود میآورند و شریانچهها نیز به انشعابات باریتری به نام مویرگ ختم میشوند.
مبادله مواد بین خون و سلولهای رگانهای مختلف در سطح مویرگها انجام میگیرد. پس از مبادله مواد ، خون مویرگی به وریدچههای منقل شده و نهایتا وسط وریدها بزرگ مجددا به قلب برمیگردد. رگهای لنفی نیز بطور ن بست از ارگنهای مختلف شروع و پس از جمع آوری لنف یا مایعات میان بافتی (که عمدتا از خون منش رفته است) آن را به سیستم گردش خونی باز میگرداند.
{img src=img/daneshnameh_up/5/55/arterie_1.jpg}
|
!ساختمان کلی رگهای خونی !!لایه داخلی (Tunica intima) این لایه از یک ردیف سلول سنگفرشی ساده مشتق از مزودرم به نام آندوتلیوم و ((بافت همبند)) شل زیرین آن به نام طبقه زیر ندوتلیال تشکیل شده است. آندوتلیوم بر روی تیغه پایه قرار گرفته و طبقه زیر آندوتلیال حاوی ((الیاف الاستیک)) و رتیکولر و بطور نادر در شریانهای الاستیک ((بافت ماهیچهای|سلولهای عضلانی)) است. !!لایه میانی (Tunica media) |
| این لایه معمولا از ((عضله صاف|عضلات صاف)) تشکیل شده که در بین آنها الیاف الاستیک ، ((کلاژن)) ، ((رتیکولر)) و پروتئوگلیکانها قرار گرفتهاند. ((مواد بین سلولی)) در دیواره رگها توسط سلولهای عضله صاف سنتز میشود. | | این لایه معمولا از ((عضله صاف|عضلات صاف)) تشکیل شده که در بین آنها الیاف الاستیک ، ((کلاژن)) ، ((رتیکولر)) و پروتئوگلیکانها قرار گرفتهاند. ((مواد بین سلولی)) در دیواره رگها توسط سلولهای عضله صاف سنتز میشود. |
- | !لایه خارجی یا ادونتیس خارجی ترین لایه عروق و مرکب از الیاف کلاژن نوع I و ((الیاف ارتجاعی)) است که بطور طولی قرار گرفتهاند . این لایه معمولا در امتداد با بافت همبند اطراف رگها قرار دارد و تشخیص آنها از یکدیگر مشکل میباشد. در عروق بزرگ این لایه حاوی رگهای تغذیه کننده خود عروق موسوم به رگها میباشد. انواع رگها در بدن عبارتند از : ((شریانات قلب|شریانها)) ، ((ورید و اعمال آن|وریدها)) و مویرگها در رگهای لنفی میباشد. |
+ | !!لایه خارجی یا ادونتیس (Tunica adventita) خارجیترین لایه عروق و مرکب از ((|کلاژنالیاف کلاژن نوع I)) و الیاف ارتجاعی است که بطور طولی قرار گرفتهاند . این لایه معمولا در امتداد با بافت همبند اطراف رگها قرار دارد و تشخیص آنها از یکدیگر مشکل میباشد. در عروق بزرگ این لایه حاوی رگهای تغذیه کننده خود عروق موسوم به رگها میباشد. انواع رگها در بدن عبارتند از : ((شریانات قلب|شریانها)) ، ((ورید و اعمال آن|وریدها)) و مویرگها در رگهای لنفی میباشد.
{img src=img/daneshnameh_up/f/fd/vein.1.gif}
|
|
| !شریانات قلب | | !شریانات قلب |
- | شریانها یا ((سرخرگ|سرخرگها)) ، خون را از قلب به ارگانهای مختلف حمل میکنند و بر اساس ساختمان بافتی و اندازه به سه دسته شریانهای بزرگ ، شریانهای متوسط و شریانها یا آرتریولها تقسیم میشوند. ((انقباض عضلات)) دیواره شریانچهها یا آرتریولها میتواند قطر رگها را بطور خاصی تغییر دهد و از این نظر نقش مهمی در توزیع خون به ((مویرگ|مویرگها)) دارند. آرتریولهای انتهایی به متآدتریولها ختم میشوند. متآتریولها بزرگتر از مویرگها هستند و در دیواره آنها سلولهای عضلانی بطور فاصلهدار قرار گرفتهاند. |
+ | شریانها یا ((سرخرگ|سرخرگها)) ، خون را از قلب به ارگانهای مختلف حمل میکنند و بر اساس ساختمان بافتی و اندازه به سه دسته شریانهای بزرگ ، شریانهای متوسط و شریانها یا آرتریولها تقسیم میشوند. ((انقباض عضلات)) دیواره شریانچهها یا آرتریولها میتواند قطر رگها را بطور خاصی تغییر دهد و از این نظر نقش مهمی در توزیع خون به ((مویرگ|مویرگها)) دارند. آرتریولهای انتهایی به متآدتریولها ختم میشوند. متآتریولها بزرگتر از مویرگها هستند و در دیواره آنها سلولهای عضلانی بطور فاصلهدار قرار گرفتهاند. |
| !وریدها | | !وریدها |
- | پس از مبادله مواد بین ((خون)) و محیط خارج سلولی ، در سطح مویرگها ، خون مویرگی به ترتیب از طریق وریدچهها ، وریدهای متوسط و وریدهای بزرگ به ((قلب)) منتقل میگردد. وریدها در هر ارگان معمولا همراه با شریانهای مربوطه میباشند و قطر آنها بزرگتر از شریانهاست.
دیواره وریدها همیشه نازکتر از شریانها بوده و از سه لایه داخلی (انتیما) ، میانی (میدیا) ، ادونتیس (خارجی) تشکیل شده که در مقایسه با شریانها لایه میانی در آنها نازکتر و لایه خارجی ضخیم تر میباشد. کوچکترین انشعابات وریدها ، وریدچهها هستند که در ارتباط با ((مویرگ|شبکه مویرگی)) بسیار کوچک بوده و به وریدچههای پشت مویرگی موسومند. وریدچههای پشت مویرگی از نظر ساختمانی شبیه مویرگها میباشند. |
+ | پس از مبادله مواد بین ((بافت خون|خون)) و محیط خارج سلولی ، در سطح مویرگها ، خون مویرگی به ترتیب از طریق وریدچهها ، وریدهای متوسط و وریدهای بزرگ به ((قلب)) منتقل میگردد. وریدها در هر ارگان معمولا همراه با شریانهای مربوطه میباشند و قطر آنها بزرگتر از شریانهاست. دیواره وریدها همیشه نازکتر از شریانها بوده و از سه لایه داخلی (انتیما) ، میانی (میدیا) ، ادونتیس (خارجی) تشکیل شده که در مقایسه با شریانها لایه میانی در آنها نازکتر و لایه خارجی ضخیم تر میباشد. کوچکترین انشعابات وریدها ، وریدچهها هستند که در ارتباط با ((مویرگ|شبکه مویرگی)) بسیار کوچک بوده و به وریدچههای پشت مویرگی موسومند. وریدچههای پشت مویرگی از نظر ساختمانی شبیه مویرگها میباشند.
{img src=img/daneshnameh_up/d/d6/capillary.jpg}
|
|
| !مویرگها | | !مویرگها |
- | شریانچهها به رگهای خونی بسیار ظریفی منتهی میشوند که به مویرگ موسومند. مویرگها در حدود 9 - 7 میکرومتر قطر دارند و فضای درونی آنها برای جاگیری یک ((گویچه قرمز خون|گویچه قرمز)) کفایت می کند. دیواره مویرگ متشکل از یک ردیف سلول پهن و نازک به نام ((آندوتلیوم)) ، تیغه پایه و شبکه ظریفی از الیاف رتیکولر میباشد.
مویرگها رابط بین شریانچهها و وریدچه ها بوده و به علت وسعت زیاد خود ، داشتن دیواره نازک و کاهش سرعت جریان در آنها ، مناسب ترین محل برای مبادله مواد غذایی ، ((اکسیژن)) و ((دیاکسید کربن)) بین خون و مایعات بافتی میباشد. مبادله مواد از طریق انتشار ، عبور از منافذ دیواره مویرگها ، عبور از اتصالات بین سلولی و توسط وزیکولهای پینوسیتوزی انجام میگیرد. |
+ | شریانچهها به رگهای خونی بسیار ظریفی منتهی میشوند که به مویرگ موسومند. مویرگها در حدود 9 - 7 میکرومتر قطر دارند و فضای درونی آنها برای جاگیری یک ((گویچههای قرمز خون|گویچه قرمز)) کفایت می کند. دیواره مویرگ متشکل از یک ردیف سلول پهن و نازک به نام آندوتلیوم ، تیغه پایه و شبکه ظریفی از الیاف رتیکولر میباشد.
مویرگها رابط بین شریانچهها و وریدچه ها بوده و به علت وسعت زیاد خود ، داشتن دیواره نازک و کاهش سرعت جریان در آنها ، مناسب ترین محل برای مبادله مواد غذایی ، ((اکسیژن)) و ((دیاکسید کربن)) بین خون و مایعات بافتی میباشد. مبادله مواد از طریق انتشار ، عبور از منافذ دیواره مویرگها ، عبور از اتصالات بین سلولی و توسط ((انتقال فعال غشای سلولی|وزیکولهای پینوسیتوزی)) انجام میگیرد. |
| !رگهای لنفی | | !رگهای لنفی |
- | به استثنای ارگانهای معینی نظیر ((عصب مرکزی|سیستم عصب مرکزی)) ، ((استخوان)) و ((غضروف)) در بیشتر ارگانها و بافتهای بدن همراه و به موازات رگهای خونی ، رگهای دیگری به نام رگهای لنفی وجود دارند. این رگها که به صورت بن بست از بافتها سرچشمه میگیرند مایعات میان بافتی موسوم به ((لنف)) را از بافتها جمع آوری و به ((دستگاه گردش خون)) باز میگردانند. جریان لنف یک طرفه بوده و از بافتها به سوی قلب میباشد. |
+ | به استثنای ارگانهای معینی نظیر ((دستگاه عصبی مرکزی|سیستم عصب مرکزی)) ، ((استخوان)) و ((غضروف)) در بیشتر ارگانها و بافتهای بدن همراه و به موازات رگهای خونی ، رگهای دیگری به نام رگهای لنفی وجود دارند. این رگها که به صورت بن بست از بافتها سرچشمه میگیرند مایعات میان بافتی موسوم به ((لنف)) را از بافتها جمع آوری و به ((دستگاه گردش خون)) باز میگردانند. جریان لنف یک طرفه بوده و از بافتها به سوی قلب میباشد. |
| !اعصاب و رگها | | !اعصاب و رگها |
- | اعصابی که ((ه صا|عضلات صاف)) دیواره رگهای خونی را عصب دهی میکنند به اعصاب وازوموتور (محرکه رگها = Vasomotor) موسومند. این اعصاب عموما از رشتههای عصبی بدون میلین سمپاتیک میباشد که انشعابات آنها پس از عبور از لایه خارجی رگها وارد عضلات طبقه میدیا میگردند و لایههای داخلیتر بوسیله انتشار از طریق اتصالات سوراخدار تحریک را دریافت مینمایند.
تحریک رشتههای سمپاتیک باعث انقباض عروق میگردد. شریانهای موجود در بین ((ه اسی|عضلات اسکلتی)) بوسیله ((اعصاب پاراسمپاتیک)) عصب دهی شدهاند که تحریک آنها باعث استساع عروق میگردد. بطور کلی ((اعصاب وازوموتور)) با انقباض و اتساع عروق جریان و ((فشار خون)) را کنترل میکنند. |
+ | اعصابی که ((ت مایچهای|عضلات صاف)) دیواره رگهای خونی را عصب دهی میکنند به اعصاب وازوموتور (محرکه رگها = Vasomotor) موسومند. این اعصاب عموما از رشتههای عصبی بدون میلین سمپاتیک میباشد که انشعابات آنها پس از عبور از لایه خارجی رگها وارد عضلات طبقه میدیا میگردند و لایههای داخلیتر بوسیله انتشار از طریق اتصالات سوراخدار تحریک را دریافت مینمایند.
تحریک رشتههای سمپاتیک باعث انقباض عروق میگردد. شریانهای موجود در بین ((ت ماهیی|عضلات اسکلتی)) بوسیله ((اعصاب پاراسمپاتیک و پارا سمپاتیک|اعصاب پاراسمپاتیک)) عصب دهی شدهاند که تحریک آنها باعث استساع عروق میگردد. بطور کلی ((اعصاب وازوموتور)) با انقباض و اتساع عروق جریان و ((فشار خون)) را کنترل میکنند.
{img src=img/daneshnameh_up/4/43/capa.1.bmp}
|
|
| !رگ رگها | | !رگ رگها |
- | چون در عروق خونی بزرگ همه سلولهای تشکیل دهنده دیواره نمیتوانند از طریق انتشار ، ((مواد غذایی)) و اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت کنند تغذیه آنها را رگهای کوچک دیگری موسوم به رگ رگها عهدهدار میباشند. این رگها به تعداد زیاد در لایه خارجی یافت میشوند و انشعابات آنها به طبقه میدیا نیز نفوذ میکند که میزان نفوذ آنها در ((ورید و اعمال آن|وریدها)) بیشتر از شریانها میباشد. رگهای خونی بزرگ علاوه بر رگ رگها ، حاوی ((مویرگ|مویرگهای لنفی)) نیز در دیواره خون میباشند. مویرگهای لنفی در شریانها محدود به طبقه خارجی میباشند ولی در وریدها به ((طبقه میدیا)) نیز نفوذ میکنند. |
+ | چون در عروق خونی بزرگ همه سلولهای تشکیل دهنده دیواره نمیتوانند از طریق انتشار ، مواد غذایی و اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت کنند تغذیه آنها را رگهای کوچک دیگری موسوم به رگ رگها عهدهدار میباشند. این رگها به تعداد زیاد در لایه خارجی یافت میشوند و انشعابات آنها به طبقه میدیا نیز نفوذ میکند که میزان نفوذ آنها در ((ورید و اعمال آن|وریدها)) بیشتر از شریانها میباشد. رگهای خونی بزرگ علاوه بر رگ رگها ، حاوی ((مویرگ|مویرگهای لنفی)) نیز در دیواره خون میباشند. مویرگهای لنفی در شریانها محدود به طبقه خارجی میباشند ولی در وریدها به طبقه میدیا نیز نفوذ میکنند. |
| !مباحث مرتبط با عنوان | | !مباحث مرتبط با عنوان |
| + | *((انعقاد خون)) |
| *((بافت خون)) | | *((بافت خون)) |
| *((بافت همبند)) | | *((بافت همبند)) |
| *((جریان خون)) | | *((جریان خون)) |
| *((سرخرگ)) | | *((سرخرگ)) |
| *((سیاهرگ)) | | *((سیاهرگ)) |
- | *((طبقه میدیا)) | |
- | *((عضله اسکلتی)) | |
- | *((عضله صاف)) | |
| *((فشار خون)) | | *((فشار خون)) |
| *((قلب)) | | *((قلب)) |
| *((دستگاه گردش خون)) | | *((دستگاه گردش خون)) |
| *((لنف)) | | *((لنف)) |
| *((مویرگ)) | | *((مویرگ)) |
| *((ورید و اعمال آن)) | | *((ورید و اعمال آن)) |