تاریخچه ی:
داروسازی
تفاوت با نگارش: 3
| - | اری اروسازی />ایچ داروای – زنی دارسای ن وری داروی – گنیه ها و مع ای داوای />لوم داوئی و ای داروی
علوم پایه، علوم مرتبط و علوم اضافه شده
آناتومی، مطالعه ساختمان فیزیکی موجودات زنده می باشد. در تضاد با آناتومی ماکروسکوپی یا آناتومی گیاهی، سیتولوژی و هیتولوژی در باره ساختمان های میکروسکوپی می باشند.
شیمی حیات، مطالعه شیمی موجود در موجودات زنده ، به خصوص در باره ساختمان و عملکرد اجزا شیمیائی آنها می باشد.
بایواثیک میدان مطالعه ای از جنبه فلسفه و مذهب در مورد ارتباط بیولوژی، علم، داروساز و اخلاق می باشد.
بایواستاتیک
سلول شناسی ،مطالعه میکروسکوپی یاخته های منفرد می باشد.
امبریولوژِی، مطالعه توسعه اولیه موجودات زنده می باشد.
اپیدمولوژی، مطالعه دموگرافی روند بیماری می باشد، و شامل مطالعه همه گیری ها می باشد، هر چند به این محدود نمی شود.
سلامت عمومی
ژنتیک، مطالعه ژن ها، و نقش آنها در توارث بیولوژیکی. |
+ |
||~~green:اروسازی ی فارمالوژی بارتست از: ماله وش تقابل داروه (یا مود شیمیایی) و مووات زه که منجر به ایجاد اثرات زیست‌شاسی این رکیبات ی‌گردد. ارو (Drug) در درمان بیماری و شخیص و یا پیشگیی از بیاریها به کار می‌رود. داره مک است نشاء گیاهی (مانند بلاون) و یا مناء معدنی (منند کلسیم) و یا منشاء حیوانی (مانند انولین) و ی من شییایی (مانند آسپرین) داشته باشند.~~||
!علوم مرتبط داروازی
*علوم پایه پشکی و داروساز: علوم مرتبط و علوم اضافه شده
*((آناتومی)): مطالعه ساختمان فیزیکی موجودات زنده می‌باشد. در مقابل آناتومی ماکروسکوپی یا آناتومی گیاهی، سیتولوژی و هیتولوژ یا ((بافت شناسی)) درباره ساختمانهای میکروسکوپی می‌باشند.
*شیمی حیات: مطالعه شیمی موجود در موجودات زنده، بخصوص درباره ساختمان و عملکرد اجزا شیمیائی آنها می‌باشد.
*بایواثیک: میدان مطالعه‌ای از جنبه فلسفه و مذهب در مورد ارتباط ((بیولوژی))، علم، داروسازی و اخلاق می‌باشد.
*بایواستاتیک
*((سلول شناسی)): مطالعه میکروسکوپی یاخته‌های منفرد می‌باشد.
*امبریولوژِی ی ((جنین شناس)): مطالعه توسعه اولیه موجودات زنده می‌باشد.
*((اپیدمولوژی)): مطالعه دموگرافی روند بیماری می‌باشد، و شامل مطالعه همه‌گیریها می‌باشد، هر چند به این محدود نمی‌شود.
*سلامت عمومی
*((ژنتیک)): مطالعه ژنها، و نقش آنها در توارث بیولوژیکی.
*هیستولوژی: مطالعه ساختمانهای بافتهای بیولوژی با میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی می‌باشد.
*((ایمنی شناسی)): مطالعه سیستم ایمنی می‌باشد، که به طور مثال در انسان شامل سیستم ایمنی مادرزادی و ... می‌باشد.
*((میکروبیولوژی)): مطالعه میکروارگانیزمها است که شامل protozoa، باکتری ، fungi و ویروسها می‌باشد.
*((عصب شناسی)): موضوعی است که به بررسی مکانیسمهای اثر دارو، پاسخ بدن به دارو را روشن می‌کند. |
| - | یتووی، اله امان های افای یلوژی با میکوکوپ ی، میکوسکپ الکرونی شیمی تریخ می ا. />ینی ناسی، العه یم ایی می د، ک ب ور مال در انا ام یتم ایمنی مدرزای باد. />میکرو یولوژی، ماله میک انیزمها است که مل protozoa، بکری fungi و وی ها می باد. />صب نای، معی ات ک |
+ | !دارسازی نعتی (چگوی ه اوها) />ولید داو ر مقیاس بسیار زیاد ا "((ارسازی نعتی))"ی‌نامن. وقی یک اد یمییی ک احتمال ارد اثر دارویی داشت باشد و در آزمایشگاه سنت شد، برای آزمایهای لینی یانی و نسانی فرستاده مشود، از آایی که ین مایشا بر ری تعداد محدودی و می‌پذیرد، دار اوری لازم ا در همان زمایشگا می‌وان تهیه نمد. وقی یک ارو از تمامی آزمایشهای بالینی موفق یرون آمد و اجازه ورود به بازا را گرت بای آن را در مقادیر یلی اد ی اصطلحا در مقیس صعتی ولید نمود. این اولین مرحله دشوار کار است، چرا که بیری ز موارد روشهای زیشگاهی، برای مقادیر بسیا زیاد قبل جرا نیستند و بای برای یک ولد در میس صعتی یک روش خا صنعتی یدا کرد. |
| - | ((داروهای معجزه گر)) />((تاریخچه صنای داروسای جهان)) |
+ | بارها دیده شده است، سنتر جسم در آزمایشگاه با راندمان بسیار بالا انجام گرفته ولی چندین سال طول کشیده تا روش صنعتی آن بدست آید و چه بسا آن دارو برای تولید صنعتی مقرون به صرفه تشخیص داده نشده است. پس برای تبدیل یک سنتز آزمایشگاهی به تولید صنعتی تحقیقات جدید را باید از ابتدا شروع کرد. مدیریت یک کارخانه پس از تعیین روشهای تولید صنعتی ی ارو، پا به مرحله بعدی می‌گذارد که مرحله تهیه مواد اولیه برای تولید صنعتی یک داروی خاص می‌باشد. مهمترین ماده، همان ماده شیمیایی است ه اثر دارویی دارد و اصطلاحا آ را "ماده موثر" می‌نامند. به دلایل گوناگون فیزیک و اینکه دارو به چه شکلی (قرص، کپسول، شربت و..) باید تهیه شود، مواد دیگری را همراه ماده موثر می‌کنند. که آنها را "مواد جانبی" می‌نمند. حال این مساله که ماه موثر و مواد جانبی چگونه و به چه نسبت باید با هم مخلوط شوند تا یک شکل دارویی با شرایط مناسب را دست آورند، خود فصلی جدید در تحقیقات است، که یک کارخانه یا خود مستقیما به نتیجه می‌رسد و یا روشهای دیگر کارخانجات را از آنها خریداری می‌نماید، همچنانکه کارخانه‌های تولید مستقیم ماده موثره می‌تواند آن را از مراکز دیگر خریداری نماید. |
| - | ((گیاهان دارویی)) |
+ | در سفارش تهیه مواد اولیه تمامی مواد از قبیل ماده موثره و مواد جانبی در نظر گرفته می‌شوند. البته خرید مواد نیز مسائل مربوط به خود را دارد. مساله بسیار مهم در امر سفارش و خرید، در نظر گرفتن زمان است. چون برنامه تهیه مواد اولیه معمولا چندین ماه به طول می‌انجامد، باید دقت نمود تا زمان سفارش متناسب با زمان‌بندی تولید باشد. مثلا اگر تهیه مواد اولیه تولید یک دارو شش ماه طول می‌کشد، باید شش ماه قبل از تاریخ تولید طبق زمان‌بندی، سفارش مواد انجام شود. البته کارخانجات معمولا در هر مرتبه سفارش مواد، برای تولیدات دو تا سه سال خود، ماده را تهیه می‌نماید. هنگامی که تمامی مواد اولیه موجود باشد، کار تولید را می‌توان شروع کرد. تولید، با توجه به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ماده موثره و مواد جانبی و همچنین شکل دارویی که باید تولید شود، می‌تواند به روشهای گوناگون و با دستگاههای متفاوتی صورت پذیرد. به همین علت کارخانجات به بخشهای کوچکتری تقسیم می‌شوند و هر بخش مسئول تهیه یک نوع فرآورده است. مثل بخشهای قرص، کپسول، شربت، محلولهای تزریقی، کرم و پماد، آمپول و ... . |
| - | ((اطلاعات دارویی)) |
+ | !داروسازی بالینی
((داروسازی بالینی)) یکی از شاخه‌های داروسازی است که در ایران از رشته‌های تخصصی داروسازی محسوب میشود و بیشتر در زمینه مشاوره دارویی برای پزشکان فعالیت دارد. پزشکان متخصص می‌توانند پاسخ سوالات تخصصی دارویی خود را از داروسازان بالینی دریافت کنند. این رشته نیز مانند رشته پزشکی به زیر شاخه‌های متعدد از قبیل کودکان، عفونی، داخلی، مراقبتهای ویژه و غیره تقسیم میشود. امروزه در دنیا به تعداد تخصصهای پزشکی موجود، تخصصهای داروسازی بالینی به وجود آمده است. هدف از این رشته "مصرف بهینه دارو" یا به عبارتی جایگزین نمودن داروهای تجویز شده با داروهای بهتر، کاهش مصرف اقلام دارویی، تغییر مقادیر مصرف دارو (کم یا زیاد کردن مقدار مصرف دارو) می‌باشد. مصرف بهینه فقط کم مصرف کردن نیست بلکه درست مصرف کردن است.
برخی از وظایف این گروه از متخصصین عبارتند از: بررسی تاریخچه دارویی بیمار، نظارت بر ((فرهنگ مصرف صحیح دارو|مصرف صحیح دارو)) توسط بیمار، ((اختلالات دارویی و عوارض جانبی داروها|بررسی عوارض جانبی داروها)) و گزارش آنها، پیگیری غلظتهای دارویی در بیماران برای جلوگیری از مسمومیتها، دستیابی به دوز صحیح درمانی (پایش) و کم کردن مدت بستری شدن بیماران و ارائه مشاوره دارویی به پزشکان.
داروسازی رشته‌ای بالینی است، زیرا داروساز با بیمار سروکار دارد و آخرین حلقه زنجیره درمانی است. داروخانه محلی است که در آنجا داروساز می‌تواند اطلاعات لازم را در اختیار بیمار قرار دهد تا با مصرف صحیح دارو به نتیجه مطلوب درمانی دست یابد. از همین رو، یکی از اهداف گروه داروسازی در دراز مدت این است که دوره عمومی داروسازی را به سمت داروسازی بالینی سوق دهد تا داروسازانی که به مردم خدمات دارویی ارائه می‌دهند، کارآیی لازم برای پاسخگویی به سوالات بالینی بیماران را داشته باشند و در ضمن بتوانند با پزشکان ارتباط بهتری برقرار کنند و تبادل نظر نزدیکتری با پزشکان و سایر حرف پزشکی داشته باشند. اینها همه، با تغییر در آموزش داروسازی مقدور خواهد بود. در برنامه‌ریزی آموزش داروسازی، که دو سال گذشته مورد بازنگری قرار گرفته است، آموزش موادی تحت عنوان "داروسازی جامعه‌نگر" منظور شده است که در آینده به اجرا در خواهد آمد.
داروساز بالینی می‌تواند خدمات بسیاری در سطح بیمارستانها ارائه دهد. در حال حاضر در کشور ما در برخی از بیمارستانهای تهران از جمله بیمارستان دکتر شریعتی، بیمارستان روزبه و تا حدودی در بیمارستان امام خمینی این خدمات با همکاری پزشکان و داروسازان ارائه می‌شوند.
مشکل داروسازی در کشور ما عدم توسعه داروسازی بیمارستانی است. داروخانه‌ها، بیشتر شبیه انبار دارویی هستند و بیمارستانها برای ارائه خدمات دارویی در داروخانه‌هایشان سرمایه‌گذاری نکرده‌اند، در نتیجه این موضوع در ارائه خدمات بالینی اثر منفی به جای گذاشته است، زیرا برای داشتن خدمات دارویی بالینی خوب، ناچار به داشتن داروخانه بیمارستانی خوب و همچنین داروساز بیمارستانی هستیم. قابل ذکر است که با سرمایه گذاری روی داروسازی بالینی و داروسازی بیمارستانی به دلیل کاهش مدت بستری بیمار در بیمارستان، بازگشت نیروی کار به جامعه، و مصرف بهینه دارو و کاهش هزینه‌های دارویی، در کل هزینه‌های درمانی کاسته خواهد شد.
!تاریخچه داروسازی در ایران
*در سال 1335 رشته داروسازی از دانشکده پزشکی، داروسازی دندانپزشکی، داروسازی و دندانپزشکی جدا شد و به صورت رشته ای مستقل در رئیس این دانشکده دکتر مهدی نامدار بود.
*از سال 1342 به بعد نظام آموزش داروسازی که از نظام فرانسوی اقتباس شده بود به نظام آمریکایی تبدیل شد و از سال تحصیلی 1343-1342 دروس این رشته به صورت واحدهای درسی ارائه گردیدند.
*از سال 1350 به بعد دوره تحصیلی در دانشکده‌های داروسازی به صورت 6 سال پیوسته تصویب شد که به فارغ التحصیلان پس از گذراندن پایان نامه تحقیقاتی درجه دکترای داروسازی داده میشود.
!راههای تجویز دارو
داروها ممکن است از راههای مختلفی که در زیر گفته شده است تجویز شود.
از راه زیرزبانی: قرص و یا قطره
از راه رکتوم یا واژن: شیاف ، محلول
از راه استمعال موضعی: مالیدنی، قطره (چشم و گوش و بینی)
از راه استشناقی: (اسپری، اینهالر و …)
بیشتر داروها را پزشک پس از شنیدن شرح حال بیماران از زبان خود بیمار و معاینه او، تجویز میشود، و برخی داروها نیز هستند که بدون نیاز به نسخة پزشک در اختیار بیماران گذارده می‌شوند مانند برخی مسکنها (مانند استامینوفن، …) و ((ویتامینها)) و بعضی شربتهای سرفه، قابل ذکر است که بیمارانی که داروها را بدون نسخه پزشک خریداری می‌نمایند اطلاع درستی از آنها ندارند و چه بسا دارویی را نابجا به کار برند و یا به علت ندانستن اثر جانبی آن دستخوش عوارض ناگواری شوند، بنابراین نباید خودسرانه و بدون مشورت با پزشک دارو مصرف کرد یا داروی خود را به دیگران توصیه کرد. لازم به ذکر است پس از مطالعه این کیف و پی بردن به اثرهای مفید درمانی و اثرهای سوء جانبی داروها، مجاز نیستند که بر اساس این اطلاعات دارویی که بر اساس این اطلاعات دارویی برای خود و دیگران تجویز کنند.
!مباحث مرتبط با عنوان
*((آلرژی دارویی))
*((اختلالات دارویی و عوارض جانبی داروها))
*((تاریخچه داروسازی))
*((داروسازی))
*((فرهنگ مصرف دارو))
*((گیاهان دارویی))
*((مراحل تولید دارو)) |
