اشعث بن قیس کندی، نام او در شمار اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم آمده است؛ او پس از وفات پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم
مرتد شد و توسط لشگر ابوبکر دستگیر و به مدینه آورده شد، ابوبکر او را عفو کرد! و خواهر خود ام فروه را که یک چشم یا به قولی نابینا بود به او داد.
برای اشعث از ام فروه چهار فرزند پدید آمد: محمد، اسماعیل، اسحاق، و
جعده .
محمد بن اشعث در جنگ با حضرت
مسلم بن عقیل و شهادت آن حضرت و نیز در کربلا در جنگ با امام حسین علیه السلام شرکت داشت.
جعده همان است که همسر
امام حسن مجتبی علیه السلام بود و آن حضرت را مسموم نمود.
اشعث از سوی
عثمان ولایت آذربایجان را عهده دار بود و عثمان سالی صد هزار درهم از
خراج آن دیار را به او واگذار می کرد. او سپس در کوفه اقامت گزید و در آنجا خانه ای ساخت و نیز مسجدی بنا کرد که بر اساس روایت
اهل بیت علیهم السلام مسجد او از جمله چهار مسجد لعنت شده در
کوفه است.
این مسجد پس از شهادت امام حسین علیه السلام به شکرانه قتل آن حضرت تجدید بنا شد.
اشعث در زمان امیرالمومنین علی علیه السلام، همچون
عبدالله بن ابّی در عهد رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم، سر کرده منافقان بود و پیوسته به آزار آن حضرت می پرداخت و مخفیانه آن جناب را مورد اهانت و تمسخر قرار می داد. او در
ماجرای حکمیت در
نبرد صفین و جدایی
خوارج از امام علی علیه السلام نقش مهمی داشت. همچنین در حادثه شهادت آن حضرت نیز نقش آفرید.
اشعث از جمله افرادی است که مورد لعنت امام علی علیه السلام واقع گردیده است. او سرانجام در سال 42 قمری درگذشت.
منابع :
الاصابه ج 1، الاستیعاب ج 1، اسدالغابه ج1، دایرةالمعارف شیعه العامه ج 3