| کاتتریزاسیون و آنژیوگرافی قلب روش قطعی و استاندارد برای بررسی آناتومی و فیزیولوژی قلب و عروق میباشد. |
تاریخچه آنژیوگرافی
این روش که در ابتدا بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شد، برای اولین بار در سال 1929توسط ورنر فورسمن بر روی انسان صورت گرفت.هدف فورسمن ابداع روشی برای رساندن مستقیم داروها به درون قلب بود، اما قابلیت تکنیک فورسمن، به عنوان یک ابزار تشخیصی توسط افراد دیگر مورد توجه قرار گرفت. امروزه سالانه بیش از یک میلیون مورد کاتتریزاسیون و آنژیوگرافی قلبی برای اهداف تشخیصی، مداخله درمانی و یا هر دو انجام میپذیرند.
نحوه انجام آنژیوگرافی
آنژیوگرافی یکی از اقدامات تهاجمی قلبی به شمار میرود به این صورت که کاتتر یا لولهای باریک از طریق
سیاهرگ یا
سرخرگهای پا یا دست به سمت قلب هدایت شده و مستقیماً اندازهگیریها و تصویربرداریهای لازم را انجام میدهد. اگر کاتتر از سیستم سیاهرگ وارد قلب شود. قلب راست و سرخرگ ریوی مورد بررسی قرار میگیرد و اگر از مسیر سرخرگی وارد قلب شود، آئورت، قلب چپ و سرخرگ کرونروی ارزیابی میشوند.
کاربرد آنژیوگرافی
کاربرد تشخیصی
در این روش امکان اندازهگیری مستقیم فشارهای داخل قلب (میتواند به طور مستقیم فشار خون بطنها ، دهلیزها و سرخرگهای قلبی و حتی مویرگهای ریوی را اندازهگیری نماید)، میزان اشباع اکسیژن و با تزریق ماده حاجب امکان مشاهده عروق کرونر قلب، حفرههای قلبی و عروق بزرگ (میتوان از مسیر حرکت خون در قلب یا رگهاب کرونری فیلم یا عکس تهیه کرد) فراهم میشود. کاربرد معمول آنژیوگرافی شامل تایید ناهنجاریهای احتمالی قلب و تعیین موقعیت آناتومیک و اهمیت فیزیولوژیک آنها میباشد. اغلب قبل از اقدامات درمانی مانند آنژیوپلاستی شریان (سرخرگ) کرونر، پیوند عروق کرونر یا عمل جراحی دریچهها نیز به آنژیوگرافی قلبی نیاز است.
کاربرد درمانی (آنژیوپلاستی)
اقدام دیگری که گاه از طریق همین کاتر انجام میگردد آنژیوپلاستی نام دارد. آنژیوپلاستی به معنی باز کردن یا ترمیم رگ میباشد. در این روش رگ مسدود توسط بادکنکی متسع میشود و چند ثانیه در این حالت نگاه داشته میشود تا رگ باز شود. گاهی نیز برای محکم کاری یک لوله محکم به نام استنت (Stent) داخل رگ مسدود قرار داده میشود تا از انسداد مجدد آن جلوگیری به عمل آید.
در مواردی که آنژیوپلاستی با موفقیت روبرو نمیشود یا تعداد رگهای مسدود یا شدت انسداد آن زیاد باشد از اقدام دیگری به نام بایپس شریان کرونروی (یا عمل کنار گذر) استفاده میشود. در این عمل جراحی که معمولاً چند ساعت به طول میانجامد تکهای از سیاهرگهای پا یا سرخرگهای داخل قفسه سینه بریده شده و به صورت کنار گذر در محل انسداد سرخرگ کرونری پیونده زده میشود تا جریان خون به نواحی پائین دست آن برقرار بماند و از
سکتههای قلبی یا قطع کامل جریان خون پیشگیری شود.
عوارض آنژیوگرافی
انجام این بررسی نیاز به یک روز بستری شدن دارد ولی انجام آن دقایقی بیش به طول نمیانجامد و معمولاً بیمار بدون عارضهای خاص از بیمارستان مرخص میشود. اگر در حین عبور کاتتر بیمار دچار مشکل شود معمولاً میتوان به سرعت داروهای لازم را به طور مستقیم به داخل قلب تزریق کرد و مشکل را رفع نمود. اگرچه آنژیوگرافی قلب معمولا روش بیخطری است، بصورت نادر ممکن است با عوارضی چون آسیب عروق،
نارسایی کلیه (به علت ماده حاجب) سکته قلبی یا مغزی همراه باشد.
مباحث مرتبط با عنوان
