منو
 کاربر Online
470 کاربر online

واژگان فیزیک هسته‌ای

تازه کردن چاپ
مهندسی و فن‌آوری > مهندسی > مهندسی هسته ای
علوم طبیعت > شیمی > شیمی فیزیک > شیمی هسته ای
علوم طبیعت > فیزیک > فیزیک هسته ‌ای
(cached)

img/daneshnameh_up/5/5e/fusion.gifimg/daneshnameh_up/4/44/hydrogen-bomb.jpgimg/daneshnameh_up/5/5f/ESRF.jpgimg/daneshnameh_up/6/63/salemnuclear.jpgimg/daneshnameh_up/e/e9/nph-fission.gif



تصویر
معادل فارسی
تعریف
واژه لاتین
آشکار ساز تابش فلورسانساز لوله‌های فوتو مولتی پلایر به عنوان آشکار ساز استفاده می‌شود.
Fluorescence radiation detector
آشکار ساز فوتومتریاین آشکارسازها شامل سلولهای ولتایی: فوتو لوله‌ها ، لوله‌های تکثیر کننده فوتون ، آشکار سازهای نیم رسانا و دیودهای سیلیکن می‌باشند.
detectors Photometric
آشکار ساز گرماییدر ناحیه مادون قرمز شدت منبع تابش پایین است و در نتیجه علامت الکتریکی حاصل از آشکار ساز ضعیف است. لذا برای اندازه‌گیری تابش از آشکار سازهای گرمایی استفاده می‌شود. مثل ترموکوپل و بولومتر.
heat detectors
آشکارساز گولییکی از آشکار سازهای IR می‌باشد که نوعی ترمو متر حساس به گاز است و از گاز گزنون استفاده می‌شود که در یک محفظه ، استوانه‌ای قرار دارد.
Goley detectors
آشکار ساز مادون قرمزمعمولا از آشکار سازهای گرمایی استفاده می‌شود. این آشکار سازها شامل ترموکوپل ، بولومتر ، آشکار سازهای پیروالکتریک و آشکار ساز گولی می‌باشند.
In frared detectors
آشکار سازهای NMRاین آشکار سازها شامل Cross - coil و Singl - coil می‌باشد.
NMR detectors
آشکار سازهای اشعه ایکس این آشکار سازها شامل شمارنده‌ فوتون Photon counter) ، Filed Gas) لوله گایگر ، محفظه‌های یونیزاسیون ، شمارنده جرقه‌ زن و نیم‌ هادیها می‌باشند.
X - Ray - source
آشکار سازهای پیروالکتریکبعضی از بلورها مثل تانتالات ، لیتیم ، تیتانات باریم و سولفات تری ‌گلیسیرین دارای المانهای وابسته به دما هستند و وقتی بین صفحات فلزی قرار می‌گیرند، یک خازن حساس به دما تشکیل می‌شود که توان تابش IR را اندازه می‌گیرد.
Pyroelectris detectors
آشکار سازهای کروماتوگرافی گازیاین آشکار سازها شامل نوع هدایت ‌پذیری گرمایی (TCD) ، یونیزاسیون شعله‌ای (FID) ، ترمو یونی (TLD) ، (Electron caplury) می‌باشد.
Chromatographis detector
آشکار ساز هدایت گرمایییکی از آشکار سازهای کورموتوگرافی گازی است. عنصر حساس یک منبع گرم شده از طریق الکتریکی است که دمای آن در قدرت الکتریکی ثابت به هدایت پذیری گرمایی گاز محیط بستگی دارد. عنصر گرم شده از جنس پلاتین ، طلا یا تنگستن است.
Theramal corductivity detector
آشکار ساز یونیزاسیون شعله‌ایبسیاری از ترکیبات آلی وقتی در دمای شعله هوا ـ هیدروژن پیرولیز می‌شوند، واسطه‌‌های یونی تولید می‌کنند که باعث عبور الکتریسیته از پلاسما می‌شوند. گونه‌های باردار بوسیله یک جمع کننده جمع شده و جریان ایجاد شده بعد از تقویت ثبت می‌شود.
Flame ionization detector
انرژی عدوم تقارن (انرژی بستگی متوسط)عبارت است از اختلاف بین انرژی هسته‌ای یک هسته با اعداد نوترونی و پروتونی Z , N با انرژی ایزوباری که در آن اعداد نوترونی و پروتونی ، هر دو مساوی A/2 است
Average binding energy
اثر اوژهالکترونهایی که از لایه‌های خارجی‌تر اتم رها می‌گردند و انرژی برانگیختگی قابل دسترس را با خود به خارج حمل می‌کنند.
Auger effect
img/daneshnameh_up/a/a8/atomb.gif
الکترونهای اتمی
atomic electrons
هسته‌های مرموزهسته‌هایی که برای آنها N (تعداد نوترونها) برابر یک عدد مرموز باشد.
magic nucler
هسته‌های آینه‌ایدو هسته‌ای که در آنها تعداد پروتون و نوترون یکی به ترتیب برابر تعداد نوترون و پروتون دیگری باشد را گویند.
mirror nucler
اصل توافق بوهربر طبق آن وقتی اعداد کوانتومی سیستم خیلی بزرگ می‌شوند، مکانیک کوانتومی را با مکانیک کلاسیک تقریبا یکی گرفت.
Bohr correspondence principle
اشعه ترمزی (برمز اشتراهلونگ)برای انرژیهای جنبشی بیش از M0c2 که در آن M0 جرم سکون ذره است، اتلاف انرژی توسط گسیل تابش الکترومغناطیسی بیش از بیش اهمیت پیدا می‌کند. این تابش را برمز اشتراهلونگ یا تابش ترمزی می‌نامند
Bermsstrahlung
ابر باری حول نوکلئونتوزیع بار شعاعی پروتون و نوترون در هسته اتم را گویند.
charg cloud around nucleon
img/daneshnameh_up/c/cd/camptoneff.JPG
اثر کامپتونالکترودینامیک کلاسیک نشان می‌دهد که هر ذره باردار شتاب یافته ، تشعشع می‌کند. از این رو وقتی تابش الکترومغناطیسی با فرکانس معین به یک الکترون نه چندان مقید اصابت می کند، شتاب القایی باعث می شود که الکترون مقداری از انرژی الکترومغناطیسی را با همان فرکانس دوباره تابش کند. این پدیده به پراکندگی تامسون معروف است. تعمیم کوانتومی آن اثر کامپتون است.
Compton effect
اطاقک ابریدر یک اتاقک ابری ، بخار فوق اشباع ، معمولا آب ، بطور مصنوعی تولید می‌شود. زوج یونهای حاصل از برخورد یک ذره باردار ، بصورت مراکز چگالش بخار در می‌آیند. با زمانبندی و روشنایی مناسب ، می‌توان از خط سیر ذرات که چگالش قطرات آن مناسب با خواسته ماست عکسبرداری کرد.
cloud chamber
انرژی کولونیانرژی حاصل از برهمکنش بین بارهای الکتریکی.
coulomb energy
انرژی واپاشیانرژی واپاشی اختلاف جرم ایزوبارها را می‌رساند.
Decay energy
واپاشی الکترونی (بتایی)متداولترین نوع واپاشی پرتوزا است، زیرا تمام ویژه هسته‌هایی که در دره پایداری نیستند، آمادگی گسیل بتا را دارند. این فرآیند مشتمل بر گسیل مستقیم یک الکترون از هسته است.
beta decay
img/daneshnameh_up/8/88/Alphae.JPG
واپاشی آلفااز نظر ساختار هسته‌ای ، واپاشی آلفا معرف واپاشی ذره از یک تراز هسته‌ای مجازی است.
alpha decay
آشکار سازهادستگاههایی که برای ردیابی و یا شناسایی تشعشعات هسته‌ای بکار می‌روند.
Detectors
طول موج کامپتوندر برهمکنش پرتو گاما با یک الکترون نه چندان مقید ، پرتو گاما با یک اتلاف انرژی مناسب پراکنده می‌شود. اختلاف طول موج در این برهمکنش (λ' - λ = h/m0c (1 - cosθ که h/m0c را طول موج کامپتون نامند.
Compton wavelength
برهمکنش اسپین - مدارالکترونها و نوکلئونها دارای تکانه‌های زاویه‌ای ذاتی هستند، که اسپین ذاتی خوانده می‌شوند. مطالعه تکانه‌ای زاویه‌ای کل یک سیستم ذرات برهمکنشی ، جزئیات راجع بین نیروهای این ذرات را منعکس می‌کند. مثلا از جمع برداری یا جفت شدگی تکانه زاویه‌ای الکترونها در اتمها ، می‌توان پی به وجود نیرویی برد که حرکت مداری اسپین یک الکترون را در میدان الکتریکی هستند (جفت شدگی اسپین - مدار) به هم مربوط می‌سازد.
spin - spin interaction
برهمکنش اسپین - اسپین الکترونها و نوکلئونها دارای تکانه‌های زاویه‌ای ذاتی هستند، که اسپین ذاتی خوانده می‌شوند. مطالعه تکانه‌ای زاویه‌ای کل یک سیستم ذرات برهمکنشی ، جزئیات راجع بین نیروهای این ذرات را منعکس می‌کند. مثلا از جمع برداری یا جفت شدگی تکانه زاویه‌ای الکترونها در اتمها ، می‌توان پی به وجود نیرویی برد که حرکت مداری اسپین یک الکترون را در میدان الکتریکی هستند (جفت شدگی اسپین - مدار) به هم مربوط می‌سازد.
spin - orbit interaction
حالت انرژی
Energy state
انرژی فوق حرارتیبسته به شرایط واکنشهای هسته‌ای را بهتر است با نوع ذره پرتابه ، انرژی پرتابه ، هدف ، یا فرآورده واکنش طبقه بندی کرد. انرژیهای فوق حرارتی ، انرژی پرتابه با انرژی تقریبا برابر یک الکترون ولت می‌باشد.
Epithermal energy
اصل طرد پائولیدر هر اتم الکترونها طبق اصل طرد پائولی بر روی چندین حالت توزیع می‌شوند. طبق این اصل هر حالت می‌تواند با نوکلئونهای یکسان طوری پر شود که هیچ دو نوکلئونی دارای مجموعه اعداد کوانتومی n ، l ، m و ms همانند نباشند.
Exclution principle
اصل عدم قطعیت هایزنبرگدر هر اتم الکترونها طبق اصل طرد پائولی بر روی چندین حالت توزیع می‌شوند. طبق این اصل هر حالت می‌تواند با نوکلئونهای یکسان طوری پر شود که هیچ دو نوکلئونی دارای مجموعه اعداد کوانتومی n ، l ، m و ms همانند نباشند.
Heisenberg uncertainty principle
ایزوبارویژه هسته‌هایی با عدد جرمی A برابر (A = Z + N)
Isobar
ایزومرویژه هسته در حالت برانگیخته با نیم عمر قابل اندازه گیری
Isomer
ایزوتونویژه هسته‌های با نوترون برابر و تعداد پروتون مختلف
Isotopon
ایزوتوپویژه هسته‌های با عدد اتمی (پروتون) برابر و تعداد نوترون مختلف
Isotope
فراوانیعبارت است از احتمال انجام یک واکنش هسته‌ای
abundance
اعداد مرموزویژه هسته‌هایی که برای آنها N یا Z برابر ، 2 ، 8 ، 20 ، 28 ، 52 ، 82 و 126 است، نسبت به ویژه هسته‌های مجاور دارای پایداری و فراوانی مخصوصا زیادتری هستند. این اعداد را اعداد مرموز یا جادوئی گویند.
magic number
نوکلئونذرات تشکیل دهنده هسته (هستکها) را نوکلئون گویند. مثل: نوترون ، پروتون
nucleouns
برانگیختگی کولونی
coulomb excitation
نیروی هسته‌اینیرویی که نوکلئونها را در کنار هم چیده و بردی در حدود شعاع هسته دارد.
nuclear force
برهمکنش ضعیف
weak interaction
img/daneshnameh_up/7/79/C3_quant_04.JPG
اسپین
spin
پراکندگی تامسونالکترودینامیک کلاسیک که ذره باردار شتاب یافته تشعشع می‌کند. از اینرو وقتی تابش الکترومغناطیسی با فرکانس معین به یک الکترون نه چندان مقید است اصابت می‌کند، شتاب القایی باعث می‌شود که الکترون مقداری از انرژی الکترمغناطیسی را با همان فرکانس دوباره تابش کند. این پدیده به پراکندگی تامسون موسوم است.
Thomson scattering
شکافتنظریه اصلی فرآیند شکافت هسته‌ای توسط بوهر و ویلر (1939) بر پایه مدل قطره‌ای ارائه شد. انرژی بستگی نوترون گیر افتاده (بمباران نوترونی) ، هسته مرکب را به ارتعاشهای شدیدی وا می‌دارد که باعث شکست هسته می‌شود.
fission
واپاشی گامایی
gamma decay
پتانسیل یوکاوا
Yukawa potential
تصویر
ذره آلفا
Alpha partical
واپاشی بتا
beta decay
قطبشسمت گیری به جهتی خاص را گویند.
polarization
پراکندگی همدوس
Coherent scattering
پرتو دلتادر برانگیزش اتبی و یا یونش اتمی توسط الکترونها ، ممکن است الکترون بیرون انداخته شده خود انرژی کافی برای یونش را داشته باشد، که به آن اغلب الکترون دلتا گویند.
Delta ray
تولید زوج
pair production
تصویر
اثر فوتوالکتریک
photo electric effect
پراکندگی ریلیاگر پرتو گاما توسط یک الکترون مقید که از اتمش خارج نمی‌شود و پراکنده گردد (اکثرا می‌توان از تغییر در طول موج صرفنظر کرد) که پراکندگی ریلی گویند. هر چه عدد اتمی پراکننده بیشتر شود، مقدار این پراکندگی افزایش می‌یابد.
Revleigh scattering
مکانیک کوانتومیمکانیک حاکم بر ذرات زیر اتمی (ذرات خرد)
quantum mechanic
پاریته
Parity
ثابت پلانک
Plank’s constant
سوسوزن آلینوعی شمارشگر هسته‌ای می‌باشد. از نوری که در برانگیختگی اتمها تولید می‌شود استفاده می‌نماید. برای آشکار سازی نوترون بکار می‌رود.
Organic scintillator
img/daneshnameh_up/b/b1/Geiger.jpg
شمارنده گایگربرای آشکار سازی نوترون بکار رفته. الکترونهایی که از دیوار شمارگر آزاد می‌شوند گاز را یونیزه و تخلیه را آغاز می‌کنند. فقط برای تعیین شدت خوب است.
Geiger counter
دوترونهیدروژن با دو پروتون (نوکلئون) را گویند.
deutelon
عدد اتمیتعداد پروتونهای موجود در هسته را گویند.
Atomic number
عدد جرمیبرابر تعداد پروتونها و نوترونها می‌باشد.
Mass number
عدد کوانتومی
Quantum number
گشتاور دو قطبی
Dipde moment
گشتاور مغناطیسی
Magnetic moment
گشتاور چند قطبی
Multipole moment
موج دوبروی
Broqlie wave
نیم عمر
Half - life
نمودار کوریشکلهای تجربی طیفهای پرتوهای بتا و ... در واپاشی پرتوزایی که تعداد ذرات بتا در واحد فاصله تکانه ، بر حسب تکانه الکترون. واحد تکانه گاوس - سانتیمتر است.
Kurie plot
ویژه هسته دخترویژه هسته پرتوزای اولیه در هر مد واپاشی را هسته مادر و ویژه هسته (سنگین) نهایی را هسته دختر می‌نامند. ساده‌ترین وضعیت وقتی اتفاق می‌افتد که هسته دختر پایدار است.
Daughter nuclide




تعداد بازدید ها: 44496


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..