هدف آزمایش
بررسی واکنشهای تهیه
صابون با استفاده از
چربی‌ها و بررسی خواص چربی‌ها
تئوری آزمایش
از واکنش
اسیدهای چرب منوکربوکسیلیک با
گلیسیرین ، تولید
گلیسیرید می‌گردد که نوع
جامد را چربی و
مایع را
روغن می‌نامند. فرمول کلی اسیدهای چرب منوکربوکسیلیک را با
RCOOH و گلیسیرین را نیز با فرمول تفسیری
3(C3H5(OH و واکنش آنها با هم ، تولید گلیسرید از اسید چرب می‌کند و گلیسیرین یک
واکنش استری شدن است.
چربی‌ها و روغن‌ها در آب ، نامحلول اما در حلال‌هایی مانند
بنزن ،
نفت سفید ، دی‌سولفید کربن ، تترا کلرید کربن بخوبی حل می‌گردد. چربی‌ها و روغن‌ها در حرارت‌های بالا ساختار آنها در هم ریخته و تولید ذرات
کربن نموده که باعث ایجاد رنگ سیاه در مایع روغن یا چربی بکار رفته ، می‌شوند.
صابون‌ها که به دو شکل مایع و جامد تهیه می‌شوند، نمکهای
پتاسیم یا
سدیم اسیدهای چرب منوکربوکسیلیک هستند. فرمول کلی صابون مایع
R-COOK و صابون جامد
R-COONa می‌باشد.
مواد و وسایل مورد نیاز
- رآکتور یا ظرف انجام واکنش (واکنشگاه)
- منبع حرارت
- گلیسیرید یا چربی
- سود
شرح آزمایش
در یک ظرف (اگر مقدار مواد اولیه زیاد باشد، ظرف بزرگ) ، مقداری
چربی ریخته و
سود جامد و یا مایع را به آن اضافه می‌کنیم. واکنش
هیدرولیز قلیایی انجام می‌شود و
صابون و
گلیسیرین به عنوان محصول جانبی حاصل می‌شود.
نتیجه آزمایش
این واکنش ، همان واکنش صنعتی و طریقه صنعتی تولید صابون جامد است. صابون ، طبق واکنش زیر تولید می‌گردد.(مواد اولیه ، تحت تاثیر حرارت ، هیدرولیز می‌شوند.)
R-COO)3C3H5 + 3NaOH → C3H5(OH)3 + 3R-COONa)
واکنش بالا را
هیدرولیز قلیایی (صابون شدن) نامند که درنتیجه ، تولید گلیسیرین و صابون می‌شود.
سوالات
- فکر می‌کنید علت کف نکردن صابون جامد در آب سخت چیست؟
- مزیت استفاده از پودرهای لباس‌شویی در آبهای سخت بر صابون در چنین آبهایی چیست؟
