RNA ریبوزومی حاوی اطلاعات ژنتیکی نیست
اولینبار در سال 1953 که نقش ریبوزومها در سنتز پروتئین شناخته شد حدس زده میشد که RNA موجود در آنها الگویی باشد که ردیف اسیدهای آمینه پروتئینی که قرار است سنتز شود را دیکته میکند. همچنین تصور بر این بود که تمام RNA سلولی در ریبوزوم قرار دارد و RNAهای سبکی که در آن هنگام کشف شده بود و بیست درصد کل RNA سلولی را تشکیل میدادند محصول حاصل از تخریب RNA های الگو میباشند. در سال 1956 معلوم شد که RNAهای سبک فوق مولکولهای انطباقدهنده هستند. ولی هنوز اعتقاد بر این بود که هشتاد درصد دیگر RNA سلولی الگوی سنتز پروتئین میباشند. در سال 1960 با جداسازی و تخلیص RNAهای ریبوزومی نشان داده شد کهع بدون تردید آنها بعنوان الگو عمل نمیکنند.
RNA پیامبر (mRNA) بطور برگشتپذیر به ریبوزومها متصل میشود
بعدها معلوم شد که مولکولهای RNAایی که به عنوان الگو عمل میکنند تنها یک یا چند درصد کل RNA سلولی را تشکیل میدهند. این RNA بطور برگشتپذیری به زیرواحد کوچکتر ریبوزومی متصل میشود و در محیط حاوی غلظت کم
براحتی از آن جدا میگردد. از آنجا که این RNA، حامل اطلاعات ژنتیکی از ژن به کارخانه سنتز پروتئین (ریبوزوم) است به آن RNA پیامبر (mRNA)گفته میشود. mRNA با حرکت تدریجی بر روی ریبوزوم کدونهای متوالی خود را در جایگاهی قرار میدهد تا پیشسازهای AA~RNA مناسب انتخاب شوند.
اولین بار وجود این نوع RNA در تحقیقاتی که با سلولهای کلیباسیل آلوده به فاژ
صورت گرفت نشان داده شد. بدین ترتیب که پس از آنکه DNA فاژ وارد سلول میزبان گردید باید الگو برای پروتئینهای ویروسی تولید و پروتئینهای لازم جهت مونتاژ ویروس ساخته شوند . بنابراین وقتی متخصصین بیوشیمی در سال 1959 ملاحظه کردند که با ورود ویروس هیچ زنجیره جدیدی از RNA ریبوزومی و در نتیجه ریبوزوم جدیدی ساخته نمیشود، حدس زدند که RNA ریبوزومی بعنوان الگو عمل نمیکند. مطالعات بعدی وجود mRNA را ابتدا در سلولهای کلیباسیل آلوده به ویروس و سپس در سلولهای غیرآلوده نشان داد.
سه نوع RNA ریبوزومی در باکتریها وجود دارد
در کلیه ریبوزومهای باکتری دو نوع RNA ریبوزومی بزرگ و یک نوع کوچک وجود دارد. RNAهای فوق جزیی از ساختمان ریبوزوم هستند و برخلاف mRNA که براحتی از ریبوزومها جدا میشوند آنها را نمی توان بدون تخریب ساختمان ریبوزوم بدست آورد. مولکول RNA ریبوزومی 16S که در زیرواحد بزرگ وجود دارد معادل 2094 نوکلئوتید دارد. علاوه بر این RNA زیرواحد بزرگ دارای RNA ریبوزومی کوچکتری است که ضریب ته نشست آن 5S است و از 120 نوکلئوتید تشکیل شده است. هر سه نوع RNA ریبوزومی تک رشته ای بوده و مقدار گوانین، سیتوزین، آدنین و یوراسیل در آنها متفاوت می باشد. معهذا تعداد قابل توجهی از بازهای RNA ریبوزومی در یک زنجیره مکمل بوده و با یکدیگر پیوند هیدروژنی برقرار می کنند و شکلهای سنجاق سری مشابه آنچه در tRNA یافت میگردد، در آنها دیده میشود.
پیوند های خارجی
http://Olympiad.roshd.ir/biology/content/pdf/0180.pdf