نگاه اجمالی
سنگ های ژیپس و ایندیت ، دارای ساختمان و بافت‌های مشخصی هستند و به جانشینی،
تبلور مجدد و انحلال حساس‌اند. شواهد
زمین شناسی و رویدادهای عصر حاضر نشان می‌دهد که هم ژیپس و هم ایندریت ممکن است در سطح زمین ، در زیر آب و در خشکی رسوب کنند. با این وجود ، در هنگام دفن اعماق بیش از چند صد متر ، تمام CaCO
3 موجود به صورت ایندریت است، و معمولا در هنگام بالا آمدن ایندریت به ژیپس تبدیل می‌شود. بیشتر مطالعات ژیپس - ایندریت نشان داده است که فاز پایداری بوسیله اکتیویته آب و درجه حرارت تعیین می‌گردد.
ویژگیهای پتروگرافیکی
از نظر پترگرافیکی ، ژیپس و ایندریت ، بر اساس خواص نوری شان به سادگی تشخیص داده می‌شوند. ژیپس دارای برجستگی پایین و بیرفرنژانس ضعیف بوده و به سیستم بلوری منوکلینیک تعلق دارد، ایندریت دارای بیرفرنژانس متوسط ، برجستگی بالاتر و ارتورومبیک است. ممکن است هر دو رخ شخصی را نشان دهند. بافت ژیپس - ایندریت بطور قابل ملاحظه‌ای متغیر است و به
محیط رسوبگذاری و تاریخچه دیاژنتیکی آنها وابسته است.
سولفات سنجائی و ایندریت ندول
امروزه محل اصلی رسوبگذاری
سولفات دریائی ، جایی که بخش اولیه سیکل ژیپس - ایندریت می‌توان مشاهده کرد، در مناطق بالای جزر و مدی و بالای جزر و مدی قرار دارد. دولومیتی شدن ذرات کربناته ، در نتیجه بالا بودن نسبت Mg/Ca ، معمولا با رسوبگذاری ژیپس همراه است و این فرآیند، یون‌های کلسیم را برای رسوبگذاری بیشتر ژیپس آزاد می‌کند. ژیپس به فراوانی در رسوبات سنجاهای خشکی ، جایی که ژیپس‌های صحرایی Desert Roses معروف را تشکیل می‌دهد، رسوب می‌کند.
رسوبگذاری ممتد اینریت به فرم جابجایی باعث آرایش تنگاتنگ
ندول‌ها در رسوب میزبان می‌گردد که به رگه‌های نازکی محدود می‌شوند. به بافت ندولی تولید شده ، ایندریت شبیه قفس مرغ گفته می‌شود و یک بافت تیپیک بیشتر
رسوبات سولفاته قدیم است. ایندریت همچنین بصورت لایه‌های نازک یا طبقاتی از نوارهای در هم آمیخته در بیشتر قسمت‌های به سمت خشکی سنجاها رسوب می‌کند.
رشد ژیپس در کف Bottom_ Growth Gypsum
بلورهای ژیپس می‌تواند در کف
مرداب‌ها ،
دریاچه‌ها و فلات‌های کم عمق اطراف حوضه‌های تبخیری با اشکال بلوری متنوع ، برخی تماشاچی و خیلی بزرگ، ته نشین شود. این ژیپس سلنیتی معمولا به صورت عمودی ، تقریبا مانند علف به صورت منفرد، ماکل‌دار و بلورهای شکاف‌دار رشد می‌کند و به علت وجود ناخالصیهای ارگانیکی ، سطوح بلوری انحنادار نیز فراوان است. لایه‌هایی از این بلورهای ژیپس ، معمولا دارای یک بافت پنجه‌ای مشخصی هستند. مخروطهای ژیپسی ، ساختمانهای به شکل
کلم و گنبدها نیز یافت می‌شود.
سولفاتهای لامینه‌ای
ایندریت‌های لامینه‌ای ، از تناوب لامینه‌های سولفاته نازک یا لامینه‌های با ترکیب مختلف ، که معمولا
کلسیت و کلسیت غنی از مواد آلی است، تشکیل شده اند. لامینه‌های نازک ژیپس - ایندریت در
نمک طعام نوعی از نمک طعام است. زوج های ایندریت - کلسیت و ایندریت - مواد آلی بطور تیپیک کمتر از چندین میلیتر ضخامت دارند، ولیکن ممکن است توالی‌هایی با صدها متر ضخامت را تشکیل دهند.
بلورهای سولفات ، معمولا خیلی ریز هستند و احتمالا در سطح لایه‌های توده آب در حال تبخیر ته نشین می‌شوند. ایندریت‌های لامینه‌ای در بخش‌های پایینی توالی‌های تبخیری حوضه‌ای ضخیم ، همانند دونین میانی در حوضه الک پونیت یافت می‌شوند. یکی از اشکال خیلی مهم ایندریت‌های لامینه‌ای تداوم جانبی لامینه‌هاست. غالبا لامینه‌های مشخص را می‌توان تا فاصله بسیار زیادی انطباق داد.
سولفاتهای دوباره رسوب یافته Resedimented Sulphate
بعد از اینکه ژیپس - ایندریت ، یا در زیر آب یا در خشکی رسوب کردند، ممکن است حل شده و مجددا رسوب نمایند، یا توسط باد ، امواج ، فرآیندهای جریانی مجددا به حرکت در آمده و
رسوبات تخریبی را تشکیل دهند. برای مثال ، در بین لایه های ژیپس - ایندریت لامینه‌ای ، بطور موضعی واحدهای گریدو ضخیم تری از سولفاتهای تخریبی با ساختمانهای زیر سطح لایه ، یافت می‌شود که به عنوان
توربیدایت تفسیر شده‌اند.
افق‌های چین خورده کوچک و بزرگ مقیاس ، پیچ خورده و برشی شده ژیپس و ایندریت نیز یافت می‌شود. حرکت مجدد ژیپس‌های بین جزر و مدی - بالای جزر و مدی سولفاتهای با زمینه مورب و رپیل‌دار ، کنگلومراهای درون سازندی از قطعات بلوری ژیپس و استروماتوتیت‌های ژیپسی (در جایی که
دانه‌های آواری توسط پوشش های موجودات میکروسکوپی به تله افتاده اند.)
را ایجاد می‌کند.
ژیپس ثانویه و رشته‌ای
بالا آمدن توالی‌های ایندریتی و تماس با
آبهای شیرین زیرزمینی نزدیک سطح زمین باعث تشکیل ژیپس ثانویه می‌شود. ژیپس ثانویه از دو نوع پورفیرتوپهای ژیپس و ژیپس آلاباسترین Gypsumalabastrine تشکیل شده است. پورفیرتوپهای ژپیس از بلورهای بزرگ، که بطور تپیک دارای چندین میلیمتر یا بیشتر عرض هستند، تشکیل شده است که بطور پراکنده در ایندریت یافت می‌شود. ژیپس آلاباسترین از بلورهای به هم پیوسته کوچک تا بزرگ که معمولا بطور ضعیفی در هم قفل شده و عمدتا دارای خاموشی نامنظم هستند، تشکیل شده است.
علیرغم ژیپسی شدن ، بافت اولیه ندولی و لامینه‌ای ایندریت معمولا حفظ می‌شود. رگه‌های ژیپس رشته‌ای معمولا به صورت موازی یا نیمه موازی با
لایه بندی هستند و ارتباط جانشینی دارند. آنها معمولا چند میلیمتر یا چند سانتیمتر ضخامت دارند و از رشته‌هایی که به صورت عمودی مرتب شده تشکیل شده‌اند. عقیده بر این است که ژیپس‌های رشته‌ای، تحت فشار رگه‌های پرشده از آب که در شکستگی هیدرولیکی بوجود آمده‌اند، رشد کرده‌اند. با این وجد منشا ژیپس مشخص نیست.
مباحث مرتبط با عنوان
