دید کلی
وقتی روی زمین
فصل تابستان است، در عمق مثلا سه متر زیر زمین چه فصلی از سال است؟ گمان می‌کنید که آنجا هم تابستان است؟ اشتباه می‌کنید.
بیشتر به پیرامون خود دقت کنیم!
در
فصل زمستان هنگامی که دمای هوا چندین درجه زیر صفر است، لوله‌های آب که در عمق دو متر زمین هستند، یخ نمی‌بندند. چرا؟ یا هر وقت از شرایط زندگی موجودات جاندار زیرزمینی مثل
سوسک طلایی با قسمتهای زیرزمینی گیاهان صحبت به میان می‌آید، به این مطلب توجه می‌شود که چرا تکثیر یاخته‌های ریشه‌های درختان در نیمه سرد سال صورت می‌گیرد و فعالیت بافتهای زاینده در تمام فصل گرما متوقف می‌شود، درست برعکس آنچه در تنه و یاخته‌های روی زمین صورت می‌گیرد.
علت چیست؟
بر خلاف آنچه ممکن است بعضی فکر کنند، فصول سال در روی زمین و زیر زمین یکی نیستند.
قابلیت هدایت حرارت زمین فوق‌العاده کم است. تغییرات حرارت که در روی زمین رخ می‌دهد، بسیار کند به زیر زمین سرایت می‌کند و پس از مدت بسیار زیادی به اعماق مختلف می‌رسد.
اندازه گیری‌های مستقیم نشان داده است که در عمق سه متر زیر زمین گرمترین لحظه سال 76 روز و سردترین لحظه 108 روز دیرتر از روی زمین فرا می‌رسد. مثلا اگر گرمترین روز سال در روی زمین 15 مرداد باشد، در عمق سه متر زیر زمین گرمترین روز 29 مهر خواهد بود. در اعماق بیشتر ، این تاخیر باز هم بیشتر است.
آزمایش دلیل بر مدعا
نه تنها تغییرات حرارت روی زمین به کندی به زیر زمین سرایت می‌کند، بلکه هر قدر هم که پایین‌تر برویم، این تغییرات ضعیف‌تر هم می‌شود و در عمق معینی به کلی از میان می‌رود و در تمام سال طی قرنهای متمادی درجه حرارت در آنجا ثابت و بدون تغییر می‌ماند و مساوی درجه حرارت متوسط آن محل است.
دماسنجی که صد و پنجاه سال است، در زیر زمین‌های
رصدخانه پاریس در عمق 28 متری قرار دارد و
لاووازیه آن را گذاشته بود، در طی این 150 سال کوچکترین تغییری نکرده و همیشه همان درجه حرارت
درجه سانتیگراد را نشان می‌دهد.
نتیجه
پس در زیر زمین که روی آن گام بر می‌داریم، هرگز آن فصلی از سال نیست که روی زمین می‌باشد. وقتی روی زمین زمستان است، در عمق 3 متر زیر زمین
فصل پاییز است، البته نه آن پاییزی که قبلا روی زمین بوده است، بلکه پاییزی با تقلیل حرارت کمتر ، وقتی روی زمین تابستان است، آثار ضعیف سرماهای زمستان ، تازه به اعماق زمین می‌رسد. به همین جهت تکثیر یاخته‌های ریشه‌های درختان در نیمه سرد زمستان صورت می‌گیرد و در تابستان متوقف می‌شود.
همچنین ببینید
