آشنایی
مشاهده آتشفشانهای متعدد ما را در مورد نشانه و اخطار و تهدید انفجار راهنمایی خواهد کرد و معمولا بین اخطار و انفجار وقت محدود است. در سال 1872 انفجار در Vesuvius تا شب قبل از انفجار اخطاری نشان نداد که حتی بتوان مشاهده کنندگان را تعلیم داد. نشانههای اخطار میتواند شامل
ذوب برف در بالای کوه ، ناپدیدشدن دهانه دریاچهای و حرکات جانوران و پرندگان باشد. به نظر میرسد که تعداد زیادی از جانوران قبل از انفجار سال 1920
کوه Pellee آنجا را ترک کرده بودند. نوع مشاهده شده که در بالا گفته شد مربوط به قرائن گذشته بود. روشهای دیگر مطالعه بر روی فورانها در زیر آمده است.
اندازه گیری لرزههای زمین از متداولترین روشهایی است که برای پیشگویی فوران آتشفشان استفاده میگردد. صعود
ماگما یکی از دلایلی است که باعث لرزه میگردد و قبل از انفجار معمولا نشانهای از زیاد شدن مقدار شدت لرزه در مرکز کم عمق دیده میشود. تعدادی از لرزه نگارها میتوانند محل دقیق از نقطه انفجار را نشان دهند. شوک لرزهای ممکن است چند روز قبل از فوران مشخص گردد. بعضی از انفجارها مانند
کاسگوئیا بدون لرزه اولیه به وقوع میپیوندند و بعضی دیگر مانند انفجار
وزوو لرزههای خیلی شدید از خود نشان میدهند. زمانی که یک شبکه لرزهای وسیعی را بکار میگیریم، به اندازه کافی میتوانیم کار برجستهای راجع به پیشگویی آتشفشانها انجام دهیم.
اندازه گیری شیب
قبل از انفجار در آتشفشان ، ماگما به طرف بالا آمده و در سطح تورم ایجاد میکند که میتوانیم این شیب ورم کردگی را اندازه بگیریم و احتمال وقوع انفجار را بررسی کنیم. لازم به توضیح است که بعد از انفجار دوباره شیب آن فروکش کرده و حتی پائینتر از شیب اولیه قبل از انفجار را نشان میدهد. این موضوع در
هاوایی انجام شده است. جابجا شدن را میتوان با
نقشه برداری اندازه گرفت و اخطار لازم را داد.
برای مثال در هاوایی
شیب سنجها طوری قرار گرفتهاند که برآمدگی @کیلوآ شیب شمالی را نشان میدهند. دادههای مربوط به
آتشفشان Mauna در
گینه نو یک شیب آهسته حدود 30 دقیقه به مدت پنج ماه نشان میداد که در نهایت این شیب سبب انفجار و فوران آتشفشانی در سال 1958 گردید.
اندازه گیری حرارت
درجه حرارت @دریاچهای کراتری ،
چشمه آبگرم و
فومارلها نشاندهنده این است که قبل از فوران ، درجه حرارت بالا میرود و با ثبت دائمی این موضوع میتوان همگان را از اخطاری جدی آگاه کرد. هر چند که در
اندونزی و
گینه نو نسبت خوبی بین افزایش درجه حرارت (اندازه گیری درجه حرارت در بالای
کراتر) و انفجار مشاهده نشد، پس این پیشگویی معمولا با شک و تردید همراه میباشد.
ترکیب گازها
اختلاف در ترکیب گازها که در اثر انفجار بوجود میآید، یکی از راههای پیش بینی است. برای مثال ، قبل از فوران مقدار بخار
اسید کلریدریک زیاد میشود و گازهایی از آتشفشان بیرون میآید که به مقدار حرارت بستگی دارد. درجه حرارت بالا شامل
،
،
،
،
و
و ... میباشد و در درجه حرارت کم فقط
و
وجود دارد که جز ترکیبات اصلی محسوب میشوند.
جاذبه و مغناطیس و تغییر در آن
حرکت ماگما در عمق زیاد باعث تغییر کمیدر نیروهای جاذبه ناحیهای و منطقهای مغناطیسی میگردد و توسط اندازه گیری آنها میتوان احتمال انفجار را پیش بینی کرد، ولی چون این روش از حساسیت کافی برخوردار نیست، کاربرد چندانی ندارد.
سایر روشها
- تغییر در وضعیت عادی حیوانات و پرندگان (افتادن و سقوط پرندگان)
- پریود آتشفشانها : اگر بتوان الگویی از یک آتشفشان در موقع انفجار و رفتار سیکلی آن تهیه کرد، در این صورت پیش بینی فعالیت آتشفشان آسانتر خواهد بود.
مباحث مرتبط با عنوان