مقدمه
پرندگان شکاری را به نام
پرندگان روز پرواز ،
روزشگران و
قوش شکلان نیز نامیده‌اند. این پرندگان شامل
کرکسها مانند کرکس مصری ، کایتها مانند باز خرمایی ، قوشها مانند شاهین پاسرخ و
عقابها مانند عقاب خال‌دار می‌باشند. این پرندگان به اندازه‌های بزرگ و کوچک و متوسط وجود دارند. بزرگترین آنها کرکسها و کوچکترین آنها قوشها می‌باشد. بخشهای بدون پر آنها شامل انگشتان پا و مچ پا بخش بدون پر پا در نمونه‌های گوناگون تفاوت دارد و در عده‌ای مانند عقابها پا از پر پوشیده شده است (به جز انگشتان). رنگ بدن آنها معمولا مخلوطی از رنگ قهوه‌ای ، خاکستری ، سیاه و ته رنگ سفید است.
رده بندی
لاشخورها
مانند
کاتارتس اورا یا کرکس ترکی که سری سرخ دارد.
کوراژیپس آتراتوس یا کرکس سیاه بیشتر در جنوب شرقی آمریکا وجود دارد که دارای سری سیاه رنگ است.
ژیمنوژیپس کالیفرنیانوس یا کرکس کالیفرنیا که دارای سری زرد است. فاصله بین دو بال آنها تا 270 سانتیمتر می‌رسد و در بخش جنوبی کالیفرنیا وجود دارند.
پرندگان شکار کننده
مانند
اکسی پیرتر کواوپری ،
آستور آرتی کاپیلوس که یک نوع قوشی است با بالهای پهن که از جوندگان تغذیه می‌کند. شاهین دم سرخ یا
عقاب طلایی که دارای سر بزرگ و بدنی قهوه‌ای است از پستانداران نسبتا بزرگ تغذیه می‌کند که پرنده بسیار زیبایی است و در ایران وجود دارد. باز گنجشک‌خوار یا
ترلان که هر دو نمونه در ایران وجود دارد.
پرندگان شکاری ماهیخوار
مانند
هالی اتوس لوکوسفالوس یا عقاب گر ، عقابی است که سرش پر ندارد در شمال آمریکا زندگی می‌کند.
پرندگان باریک بال یا شکاری تند
مانند
شاهین و
قرقی آمریکایی. بعضی این پرندگان را جهت شکار سایر پرندگان تربیت می‌کنند.
نحوه زندگی
دو شکلی جنسی گاهی از نظر رنگ در آنها وجود دارد. حس شنوایی و بینایی آنها قوی است. تخمدان چپ و راست آنها هر دو فعال است. گوش خارجی آنها بویژه در گونه‌های جنگلی بزرگ است، قلب آنها بزرگ است. معمولا از سایر جانوران زنده تغذیه می‌کنند یا
لاشخور هستند. به این جهت دارای نوک و چنگالهای خمیده و تیز بوده و شکل پر و بال و بدن متناسب با نوع تغذیه متغیر می‌باشد. پرواز آنها تند و بلند است به جز در بعضی از نمونه‌ها که ممکن است به صورت اجتماعی زندگی کنند.
در نقاط مختلف دنیا در نواحی گرمسیری در نقاط مرتفع آلپ تا دره های پایین‌تر از رویه دریا یافت می‌شوند. عده‌ای ساکن همیشگی در محل می‌باشند و عده‌ای مهاجر فصلی و عده‌ای هم مهاجرتهای منظمی دارند. در جنوب ایران به علت وجود دریای عمان و خلیج فارس و آب و هوای گرمی که دارد باعث جلب عده‌ای از این پرندگان مهاجر شده است.
تولید مثل
معمولا به صورت جفت‌جفت زندگی می‌کنند. در ساختن آشیانه هر دو جنس کمک می‌کنند. معمولا یکبار در سال تخم‌گذاری می‌کنند معمولا در فصل بهار. خوابیدن روی تخم بیشتر بوسیله پرنده ماده انجام می‌شود و جوجه‌هایی که از تخم خارج می‌شوند مدتی باید بوسیله نر و ماده گرم نگهداشته شوند و چون معمولا ماده نگهداری و مراقبت از جوجه‌ها را به عهده دارد به این جهت معمولا ماده بزرگتر از نر می‌باشد. جوجه‌ها وقتی که از تخم خارج می‌شوند دارای چشمی باز بوده و بعد از یکی دو پرریزی و تکمیل شدن پر و بال با دیدن شکار به آن حمله می‌کنند. چند بار پرریزی می‌کنند تا پر و بال پرنده بالغ در آنها بوجود آید.
پراکندگی در ایران
در شمال شرقی بویژه در خراسان در جنوب شرقی یعنی سیستان و بلوچستان ، در کرمان در غرب ایران مانند کرمانشاه و مرز ایران و عراق بیشتر یافت می‌شوند و اصولا بیشتر گونه‌های این راسته در ایران که در مسیر مهاجرت آنها واقع شده است به شکل مهاجر به سر برده و بطور موقت به جانوران یا فون ایران افزوده می‌شوند.
نحوه تغذیه
چگونگی تغذیه آنها مختلف است. عده ای از پرندگان تغذیه می‌کنند، پرنده‌خواران نامیده می‌شوند مانند باز گنجشک‌خوار و ترلان. عده‌ای که از
پستانداران کوچک مانند
جوندگان تغذیه می‌کنند جونده‌خوارند. عده‌ای که از ماهی تغذیه می‌کنند به نام ماهی‌خواران نامیده می‌شوند مانند
نسر ماهی‌گیر. عده‌ای که از خزندگان تغذیه می‌کنند خزنده‌خوارند مانند
هاری یرایگل. بعضی‌ها لاشخورند به نام لاشخور نامیده می‌شوند مانند کرکس. البته این یک رده بندی کلی است و ممکن است حشره‌خواران از
پرندگان و یا
خزندگان نیز تغذیه نمایند و حتی رژیم غذایی بر حسب
مهاجرتهای فصلی و تغییر محل تغییر می‌کند.
مباحث مرتبط با عنوان
