چیزی که امکان مشاهده جهان را فراهم می کند ،
نور است، ولی نور بصورت بلافاصله و فوری منتشر نمی شود. در مورد بسیاری از پدیده های جالب
اخترشناسی میلیونها حتی میلیاردها سال طول می کشد تا نور به ما برسد. این واقعیت عمیقا بر دید ما از جهان تاثیر می گذارد. آنچه مشاهده می کنیم ، همواره تصاویری از گذشته است.
نوری که از یک
کهکشان دوردست به
زمین می رسد ، ممکن است حتی قبل از تشکیل زمین آن کهکشان را ترک کرده باشد. هیچ چیزی سریعتر از نور حرکت نمی کند. سرعت ثابت نور در
خلا 49/299792 کیلومتر (04/186282 مایل) در ثانیه است.
مدت زمانی که طول می کشد تا نور نزدیک ترین
ستاره (بعد از
خورشید) به زمین برسد ، 4.2سال است. این فاصله ها به قدری زیاد اند که با
سال نوری محاسبه می شوند. سال نوری فاصله ای است که نور در مدت یک سال در
فضا طی می کند. (9461 میلیارد کیلومتر یا 5879 میلیارد مایل)
فرکانس نوری که از یک منبع ساطع می شود و به یک ناظر می رسد ، بر اساس حرکت آن شی نسبت به ناظر تغییر می کند. چنانچه شی مزبور در حال نزدیک شدن به ناظر باشد ، این فرکانس بیشتر است به گونه ای که شی مورد نظر آبی تر به نظر می رسد. چنانچه شی مزبور از ناظر دور شود ، فرکانس پایین تر است و آن شی قرمز تر به نظر می رسد. به کمک این واقعیت که آنرا
اثر دوپلر می نامند ، می توانیم بفهمیم که
اجرام آسمانی به ما نزدیک می شوند ، یا از ما دور می شوند. حتی می توانیم سرعت آنها را اندازه بگیریم.
نگاه کردن به بیرون به گذشته نگریستن است!
نور مانند صدا با سرعتی ثابت و مشخص حرکت می کند. این سرعت معادل 300 هزار کیلومتر در ثانیه ، یعنی یک میلیون بار بیشتر از
سرعت صوت در هواست ولی در مقایسه با فواصل کیهانی این سرعت بسیار پایین است. در مقیاس اخترشناسی نور حرکتی لاک پشتی دارد. اخباری که از طریق نور به ما می رسد ، همیشه تازه نیست. ولی این موضوع یک مزیت دارد، ما به ماشینی دست یافته ایم که می تواند در زمان به عقب بر گردد.
در نگاه کردن به فواصل دور پیش رو ، در محور زمان ، گذشته دور را مشاهده می کنیم.
سحابی جوزا را همانطور می بینیم که به هنگام
سقوط امپراطوری روم بوده است.
سحابی آندرومدا هنگام پیدایش نخستین انسانها ، یعنی دو میلیون سال پیش ، اینگونه بوده است. برعکس ساکنان فرضی آندرومدا ، با استفاده از
تلسکوپ می توانند شاهد شکل گیری نوع بشر روی زمین باشند.
قله زمان
دورترین اشیایی که در
تلسکوپها قابل روئیت هستند ،
کویزارها می باشند. بعضی از آنها در فاصله 12 میلیارد سال نوری از ما قرار دارند. یعنی نوری که از آنها به ما می رسد ، 12 میلیارد سال در راه بوده است که این مقدار برابر 80 درصد
عمر کائنات است. این نور صحنه هایی از کودکی جهان را به ما نشان می دهد. br>
در چشم انداز ما از جهان ، پیشرفته ترین نقطه زمان ، همان جایی است که ما حضور داریم. ما بر این گمانیم که روی قله زمان ایستاده ایم و در تمام دنیای اطراف ، نگاهمان در گذشته غرق می شود. لذا نور مانند
آینه ای است که گذشته را در آن می بینیم.
مباحث مرتبط با عنوان