اطلاعات اولیه
- نمونه: نمونه ، قسمت انتخابی از ماده مورد آزمایش است، بطوری‌که تمام خواص آن ماده را دارا باشد.
- نمونه کل: ماده‌ای است که از آن نمونه برداری می‌شود.
- نمونه افزایشی: قسمتهای مساوی که از نمونه کل استخراج شده ، بعد به هم اضافه می‌شوند.
- نمونه بزرگ: این نمونه از مخلوط کردن نمونه‌های افزایشی حاصل می‌شود و از لحاظ ترکیب شیمیایی و اندازه ذرات ، مانند نمونه کل است.
- نمونه‌ای که برای تجزیه به آزمایشگاه فرستاده می‌شود، از نمونه بزرگ انتخاب می‌گردد و زیر نمونه نام دارد.
مراحل نمونه برداری
- جمع‌آوری نمونه بزرگ
- کاهش نمونه بزرگ به یک اندازه و تهیه نمونه کوچک
- تهیه نمونه آزمایشگاهی از نمونه کوچک
برای تجزیه در آزمایشگاه مقدار نمونه در حدود یک میکروگرم تا یک گرم می‌باشد.
جدول روشهای شیمی تجزیه برحسب وزن نمونه
| نام روش تجزیه | مقدار | نام نمونه
|
| تجزیه ماکرو | 2 تا 0.1gr | نمونه ماکرو
|
| تجزیه نیمه میکرو | 0.01 تا 0.1gr | نمونه نیمه میکرو
|
| تجزیه میکرو | 0.001 تا 0.01gr | نمونه میکرو
|
| تجزیه زیر میکرو | 3-10 تا 4-10 | نمونه زیر میکرو
|
نکات قابل توجه در نمونه برداری
بطور کلی برای نمونه برداری و تجزیه یک ماده طبیعی یا یک فرآورده صنعتی ، باید نکات زیر را در نظر گرفت:
- اطلاعات مربوط به گذشته و آینده ماده مورد آزمایش: به عنوان مثال سیمان ، که باید معین شود در سد سازی مصرف می‌شود یا در کارهای کم‌اهمیت‌تر.
- تغییراتی که ماده می‌تواند تحمل کند: مثلا سایش چه اثری بر روی نمونه مورد آزمایش دارد؟ آیا باعث تجزیه یا اکسیداسیون آن می‌شود یا نه؟
- رابطه بین ارزش ماده ، هدف و هزینه آزمایش: انجام یک آزمایش پرهزینه بر روی یک ماده ارزان قیمت ، صحیح نیست. مگر اینکه هدف آزمایش مهم باشد.
- میزان صحت آزمایش: یعنی اگر نمونه برداری با صحتی بیشتر از اندازه گیری صورت گیرد یا برعکس ، نتیجه آن اتلاف وقت خواهد بود.
- نوع اطلاعات لازم: یعنی هدف از نمونه برداری و انجام آزمایش روی آن ، تنها شناسایی و محاسبه درصد اجزاء سازنده یک جسم است یا فقط تعیین فرمول شیمیایی آن مهم است و یا بررسی ساختار مولکولی و خواص فیزیکی و شیمیایی آن مورد نظر است.
- حالت فیزیکی ماده ، میزان پایداری آن در شرایط معمولی و چگونگی انتقال و نگهداری صحیح نمونه ، از مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
مباحث مرتبط با عنوان
