منو
 کاربر Online
406 کاربر online

نقدینگی بین المللی

تازه کردن چاپ
جامعه و علوم اجتماعی > علوم اجتماعی > اقتصاد > بازرگانی
(cached)

تعریف

مقدار طلا، ارز ذخیره ای، و حق برداشت مخصوص که برای تامین مالی تجارت بین المللی موجود است نقدینگی بین المللی گفته می شود. در سال 1958م، به هنگام تسعیرپذیری کامل پوند انگلیس، عمده ترین ارزهای ذخیره ای عبارت بودند از دلار و پوند انگلیس. بنابراین غیر از وام های تخصصی صندوق بین المللی پول، رشد نقدینگی لازم برای تامین مالی توسه تجارت جهانی طی پانزده سال بعد باید صرفاً در گرو افزایش تولید طلا و یا عرضه دلار و پوند باشد. ضمناً باید توجه داشت که عرضه ی طلا عملاً محدود به تولید معادن طلای آفریقای جنوبی و شوروی سابق بوده و قیمت دلاری رسمی آن نیز تا سال 1971م ثابت و معادل ارزش آن در سال 1934م، یعنی 35 دلار برای هر اونس طلا بوده است.

با تضعیف نقش انگلستان در تجارت جهانی، اعتبار پوند نیز به عنوان یک ارز ذخیره ای رو به کاهش نهاد. بر این اساس، نیاز به نقدینگی بیشتر با خروج دلار از آمریکا پاسخ گفته می شد که البته این جریان خود حاصل کسری تراز پرداخت های ایالات متحده در سال های متمادی بود. سرانجام فشارهای لازم برای از میان بردن این کسری افزایش یافت و ضمناً این مساله مطرح شد که آیا در آینده نقدینگی لازم جهت تامین معاملات جهانی وجود خواهد داشت. به عبارت دیگر ناکافی بودن ذخایر می توانست تنزل قیمت ها و نیز کاهش سطح تجارت جهانی را در پی داشته باشد ( نظریه مقداری پول ).
سرانجام بحران بی اعتمادی پیوسته رو به شدت نهاد؛ در نوامبر سال 1967م لیره استرلینگ تنزل ارزش یافت ( ارزشکاهی پول ) و در اوایل سال 1968م بازار طلا از کنترل خارج شد. قیمت ثابت پیشین همچنان برقرار بود لیکن تنها برای طلای مورد استفاده در مبادلات رسمی جهانی، و لذا قیمت جداگانه ای برای آن در بازار آزاد پدید آمد.

علاوه بر این دولت آمریکا در ماه اوت سال 1971م، ده درصد بر عوارض گمرکی خود افزود، و ضمن تعلیق تسعیرپذیری دلار سیاست های دیگری را برای رفع کسری تراز پرداخت های خود در پیش گرفت. در دسامبر سال 1971 میلادی، کشورهای گروه 10 عضو صندوق بین المللی پول در موسسه اسمیتسونین واشنگتن توافق کردند تا برای ارزشکاهی موثر دلار به میزان ده درصد، ارزش پول خود را افزایش دهند و لذا ده درصد اضافه عوارض فوق الذکر نیز لغو گردید.

همزمان با اتخاذ سیاست های مقابله با کسری ایالات متحده، قرار شد مذاکرات لازم هم جهت اصلاح نظام پولی بین المللی در بلند مدت صورت پذیرد. دراین رابطه دو راه برای حل مشکل عنوان می شد :
  1. برقراری یک نظام نرخ ارز انعطاف پذیر که لااقل در سطح مباحث نظری، حفظ نقدینگی بین المللی به صورت طلا و ذخایر ارزی را منتفی سازد؛
  2. افزایش نقدینگی از طریق افزایش قیمت طلا یا ایجاد یک پول جدید.

در دسامبرسال 1971 میلادی موافقتنامه اسمیتسونین مجدداً مذاکرات در باب غیر ضروری بودن نرخ ارز ثابت را مورد تاکید قرار داد. در عمل این سیاست تحقق نیافت، زیرا در ژوئن سال بعد لیره استرلینگ شناور شد و این واقعه نشانه عصری بود که در آن همه ی ارزهای اصلی می بایست نرخ برابری تثبیت شده خود را کنار گذارند و به صورت شناور درآیند، هر چند که این شناوری خود تحت کنترل و « اداره شده » باشد ( شناوری کاذب ارز ).
در اواخر دهه 1960 به تدریج منبع جدیدی برای نقدینگی بین المللی پیدا شد که تا حدی از کسری تراز پرداخت های امریکا، و به ویژه از دلار اروپایی سرچشمه می گرفت. کینز پیشتر در کنفرانس برتن وودز طرح تاسیس یک بانک مرکزی برای بانک های مرکزی را پیشنهاد داده بود، و این بانک البته می بایست پول خاص خود به نام بانکور را نیز انتشار می داد.

در سال 1969م مفاد موافقتنامه صندوق بین المللی پول مورد تجدید نظر قرار گرفت و صندوق مجاز شد تا حق برداشت مخصوصی را، که شباهت بسیاری به بانکور کینز داشت، به وجود آورد و میان اعضای خود توزیع کند . نخستین توزیع حق برداشت مخصوص معادل 5/3 میلیارد دلار بود که در آغاز سال 1970م میان اعضا توزیع شد.

با معمول شدن واحد پول اروپا در جامعه اقتصادی اروپا، به عنوان واسطه تجارت میان اعضا، منبع جدید و مهم دیگری برای نقدینگی بین المللی به وجود آمد. با افزایش قیمت نفت از سوی اوپک در سال 73-1972 میلادی، تغییر عمده ای در موازنه نقدینگی بین المللی روی داد، و در نتیجه ی آن بدهی خارجی کشورهای توسعه نیافته از 75 میلیارد دلار در سال 1970 به 400 میلیارد دلار در سال 1980م افزایش یافت.

کسری تراز پرداخت های کشورهای توسعه نیافته غیر نفتی در سال 1980 به 70 میلیارد دلار رسید و کشورهای توسعه یافته روی هم رفته 50 میلیارد دلار کسری داشتند، در حالیکه مازاد کشورهای عضو اوپک برابر با 108 میلیارد دلار بود. این مازاد در سال 1981م به 53 میلیارد دلار تنزل یافت، و در سال 1982م بود که تراز پرداخت های اعضای اوپک برای نخستین بار پس از 20 سال، کسری نشان داد.

همچنین ببینید


تعداد بازدید ها: 17330


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..