نگاه کلی
نشاسته ترکیب پیچیده‌ای از
کربوهیدرات‌ها و غیر قابل
انحلال در
آب است. از آن برای
تولید چسب و
کاغذ و در
صنایع نساجی استفاده می‌کنند. از لحاظ
بیوشیمی نشاسته از دو نوع
پلیمر کربوهیدرات به نام
آمیلاز و
آمیلو پکتین (پلی‌ساکاریدها) تشکیل شده است. مونومرهای این
پلی‌ساکاریدها واحدهای
گلوکز هستند که به روش سر به دم به یکدیگر وصل شده و تشکیل پیوندهای آلفا 1 و 4 را می‌دهند. روی هم رفته ساختار آمیلوپکتین به سادگی سایز زنجیرهای پلی‌ساکاریدی نیست. در این پلی‌ساکارید دو واحد گلوکز از طریق پیوندهای 1 و 6 آلفا به یکدیگر متصل شده و تشکیل شاخه‌های فرعی را می‌دهند.
ساختار نشاسته
از لحاظ ساختاری نشاسته یک ترکیب خوشه‌ای از لیمرهای خطی است که در آن پیوندهای زنجیری آلفا 1 و 4 ستونی از واحدهای گلوکز و شاخه‌های فرعی با پیوند آلفا 1 و 6 را تشکیل داده‌اند. نشاسته در
ملکول بعنوان
انرژی ذخیره می‌شود. در
گیاهان ، نشاسته در
اندام سلولی ویژه به نام
آمیلوپلاست ذخیره می‌شود.
منابع نشاسته
نشاسته در اغلب
میوه‌ها ،
دانه‌ها ،
غلات و
غده‌های گیاهی ، (
سیب زمینی) یافت می‌شود. 4 منبع عمده نشاسته عبارتند از:
ذرت ، سیب زمینی ،
گندم و
برنج.
کاربرد
نشاسته برای
تولید چسب و
کاغذ و برای آهار زدن برخی پارچه‌ها استفاده می‌شود. همچنین در
آشپزی و برای تهیه برخی از غذاها و شیرینی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در قرن 19 و اوایل قرن بیستم از نشاسته رختشویی (آهار) که از مخلوط نشاسته و آب تشکیل می‌شد برای صاف کردن یقه و سر آستین پیراهن‌های مردانه موقع اتوکشی استفاده می‌کردند.
نشاسته حیوانی
گلیکوژن نام دارد و در
کبد ذخیره می‌شود تا هنگام نیاز بدن به انرژی ، مورد استفاده قرار گیرد و از لحاظ ساختار و سایر خواص با نشاسته گیاهی متفاوت است.
تست نشاسته
برای دانستن اینکه نمونه‌ای حاوی نشاسته است به آن مقداری محلول
ید (یدید پتاسیم در آب) اضافه می‌کنند در صورت وجود نشاسته در ترکیب ، رنگ زرد محلول ید به آبی تیره تغییر می کند.
مباحث مرتبط با عنوان
