معاویه برای به خلافت رساندن
یزید، راهی دشوار و پرنیرنگ و خون آلود پیمود و از ابزارهای گوناگون سود جست. بخشی از مهمترین اقدام های او در این مسیر طولانی عبارت است از:
الف) از میان برداشتن همه کسانی که می توانستند جانشین معاویه شوند یا با او مخالفت کنند.
ب) بخشش های فراوان به موافقان و مخالفان و گشاده دست نشان دادن یزید
ج) نابود یا خانه نشین کردن نیکان جهان اسلام و جدا ساختن مردم از آنان
ه) دادن نسبت فرزندی
ابوسفیان به
زیاد بن ابیه
د) ترساندن مردم
عراق و
حجاز از لشگر
شام
این کار مهمترین و سودمندترین اقدام معاویه بود. مهار شیعیان عراق و شخصیتی مانند
حجر بن عدی، رهاورد این کار بود؛ کاری که
عبدالله بن عامر اموی و
مغیره، حاکمان
بصره و
کوفه به آن تن ندادند.
دست آورد دیگر این اقدام، بازداشتن همه رقیبان اموی و غیر اموی از طمع ورزی در خلافت و حکومت شهرها بود؛ زیرا هرکز نمی توانستند خود را با کسانی چون: زیاد و پسرش
عبیدالله که پس از پدر حاکم بصره شد. هم پایه بدانند.
سومین بهره معاویه از این سیاست، ارزش دادن به افرادی بود که در عقده حقارت می سوختند و در نهایت قدرت نیز نمی توانستند در برابر خلیفه بایستند.
و)
نیرنگ و
تبلیغات: این دو سلاح، در کنار زر و شمشیر، چنان کار را بر مخالفان و موافقان معاویه تنگ کرد که همگی به حکومتش تن دادند. او با تبلیغات فراوان، سطح فکر مردم را چنان پایین آورد که فردی فاسد مانند یزید را به راحتی خلیفه خواندند.