افزون بردردها و دغدغه های مشترک میان ادیان ، ادیان تعالیم و آموزه های مشترک هم دارند، اخلاقیات مشترک ، و قلمرو های واحد ادیان ، قادر خواهند بود که زمینه
گفتمان ادیان و
دیالوگ را فراهم سازد و در زدودن
مفاسد اخلاقی از چهره جامعه ، رسیدگی به وضعیت مستمندان و استقرار
عدالت در میان ابنای بشر ، نقش آفرین باشند.
- لذا معنویت در ادیان ،نحوه مواجهه است با جهان هستی که فراورده اش این است که حالت های نامطلوب فساد اجتماعی ، وجود توده های فقیر اجتماعی و تضاد کشنده تاریخی ، هرگز از نظر ادیان ، امر مطلوب و پذیرفته شده ای نبوده و نیست.
عدالت ،
احسان و
محبت ، باتفاوتهای جزئی، آموزه اصلی
ادیان آسمانی است.
- عدالت ،یعنی بخشیدن حقوق جامعه به آنان و استیفای حق خود از دیگران .
- احسان ، یعنی صرف نمودن از بخشی از حق خود ، جهت کمال دیگران .
- محبت یعنی کششی درونی برای تکامل بخشی به دیگران.
در واقع این آموزه ها ، آموزه های مشترک اخلاقی ادیان اند که قادر است بر همه افراد و آحاد جامعه اثر گذار باشند و زمینه تنش های تاریخی، اجتماعی را از بین ببرند.
این آموزه هاهمچنین پیامی را به جهان منتقل می سازند که معنویت و اخلاق در ادیان نهادینه شده است وبنابراین راه نجات بشریت معاصر ، این است که فلاح، رستگاری و نجات خود را در ادیان جستجو کنندو به طور کلی در دین ، به عنوان پل ارتباطی و عامل پیوند جهان فرازین با جهان و عالم موجود انسانی .
به هر حال علاوه بر دغدغه های مشترک میان ادیان ، ادیان ، تعالیم و آموزه های مشترک هم دارندکه می توان آنها را اینگونه بیان نمود:
الف:مشترکات در حوزه عقاید و یا همان مشترکات امیدآفرین
ب:مشترکات در نظام ارزشها و اخلاق
در ادیان آسمانی ، همچون
یهود،
مسیحیت و
اسلام، نکات مشترک فراوان است ، چنانکه نکات نامأنوس و دارای افتراق ساختاری هم فراوان است. از جمله مواضع وفاق، این اعتقاد است که همه چیز در این زندگی و دنیای مادی خلاصه نمی شود.
این امر، تعالیم ادیان را به مرحله ای برده که
زندگی پس از مرگ هم وجود دارد و به طور کلی ، زندگی این جهانی ، سازنده آن جهان است و بنابر این ، جهان نظامی اخلاقی را انتظار دارد.
در همین سمت و سو ، اغلب ادیان با تواضع ، صداقت ، مهربانی و عقل ، احسان ، ایثار ، کرامت،... در آمیخته اندو تعالیمی در این راستا را به پیروان خود هدیه نموده اند. صداقت با بشر ، دوستی با انسانها ، محبتی را به انسانها سفارش می کند که ، به عنوان روحی کلی در ادیان وجود دارد. این بحث را تحت عنوان دو موضوع می توان بررسی نمود:
چند نکته اخلاقی همسو و همجوار در ادیان وجود دارد که به منزله ژن ارتباطی بین ادیان می باشد.
منابع
1- پگی مورگان،ورنرمنسکی،اخلاق در شش دین جهان
2- تورات ، سفر لاویان، انتشارات بهبود
3- حسین توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ
4- خاتون آبادی ، ترجمه اناجیل اربعه
5- قرنی گلپایگانی، موازنه بین ادیان چهارگانه توحیدی
6- کاپلستون، تاریخ فلسفه ،ج5
7- بحارالانوار ، علامه مجلسی
8-محمد مهدی نراقی، جامع السعادات
9- الحرالعاملی، وسائل الشیعه،ج6،ص10
10- ماهنامه اندیشه حوزه،سال نهم/شماره ششم/خردادو تیر83