ساختمان شهاب سنگها
علوم
اختر شناسی ،
زیست شیمی و
زمین شناسی به مطالعه شهاب سنگها میپردازند. مطالعات نشان میدهد که شهاب سنگها انواع مختلف دارند:
- نوع سنگی که شامل سیلیکاتها میباشد.
- نوع فلزی که از آهن و نیکل تشکیل شده است.
- نوع سنگی - فلزی که مخلوطی از سنگ و فلز است.
بیشتر
سنگهای فوق کندریتها هستند ، که دارای
کندرول میباشند و گویچههایی با چند میلیمتر قطر ، که منشأ معدنی آنها معلوم نیست و در بردارنده دانههای
اولیوین و
پیروکسین هستند. کندریتها طبق میزان تغییرات آب و تغییرات دمایشان پیش از رسیدن به زمین تقسیم بندی میشوند. کندریتهای کربن دار از نظر زیست اختر شناسان بیشترین اهمیت را دارند. در این کندریتها کربن یافت میشود که ترکیب آن سومین مشخصه کندریتهاست.
این نوع کندریتها حدود 5 درصد شهاب سنگها را تشکیل میدهند. در قرن نوزدهم مطالعات سنگهای حامل کندریتهای کربن دار نشان داد که دارای
هیدروکربنهایی هستند، شبیه هیدروکربنهای
کروجن kerogen ، که ماده جامدی است که در منابع نفت نظیر
سنگ نفت یافت میشود. بین سالهای 1950 و 1970 ، «
هارولد اوری» ،
برنده جایزه نوبل شیمی ، یک رشته تجزیههای شیمیایی و ایزوتوپی انجام داد که وجود ترکیبات بودار را که قطعا منشأ فرازمینی دارند، تأیید کرد.
اسید آمینه در شهاب سنگها
«
جان کرونین» ، پژوهشگر دانشگاه آریزونا ، با مطالعه
شهاب سنگ مارکیسون که در سال 1969 در استرالیا سقوط کرد، به این نتیجه رسید که در ساختمان آن اسیدهای آمینه وجود دارد. در ساختمان شهاب سنگها اشکال گوناگونی از کربن نظیر
گرافیت ،
سیلیکان کارباید و
الماس یافت شد. کرونین 74 نوع اسید آمینه مختلف ، 87 هیدروکربن بودار ، 140 ترکیب چربی دار ، 10
مولکول قطبی و از همه مهمتر 5 پایه نیتروژنی که در
DNA و
RNA یافت می شود، در شهاب سنگها کشف کرده است.
از بیست نوع
اسید آمینه یافت شده ، هشت مورد از آنها در ساخت پروتئین در حیات زمینی دخیل هستند، نظیر
گلیسرین ،
آلانین ،
والین و
لوسین. کرونین مواد اولیه این اسید آمینهها را نیز یافته است که موادی چون کربوکسامیدها هستند. به گفته او با اندکی تلاش میتوان از مولکولهای بین ستارهای اسید آمینه بدست آورد و مواد اولیه بین ستارهای آنهاست که برای ساختن ترکیبات آلی یافت شده در شهاب سنگها لازم میباشد.
مواد بین ستارهای در شهاب سنگها
جدول زیر نشان دهنده مواد اولیه بین ستارهای (ترکیبات یافت شده در شهاب سنگها) و پلیمر های بیولوژیکی که مبنای حیات را تشکیل میدهند، است:
پلیمرهای بیولوژیکی | آیا در شهاب سنگها یافت میشوند؟ | مواد اولیه تشکیل دهنده حیات | مواد اولیه |
| پروتئین | بلی | اسیدهای آمینه | RCHO , HCN , NH3 , H2O |
| اسید نوکلئیکها | بلی | پیورینها | HCN , H2O |
| اسید نوکلئیکها | بلی | پیریمیدینها | HCN , H2O , CHCCN |
| اسید نوکلئیکها | خیر | ریبوزها | H2CO |
| غشاها (پوستهها) | بلی | فسفاتها | PN.CP |
| غشاها(پوستهها) | بلی | اسیدهای چرب | پلیینها و مولکولهای چند حلقهای بودار PAH (Polycyclic aromatic hydrocarbons) |
|
ترکیبات آلی در شهاب سنگها
چون شهاب سنگها قطعههای ماده فضای خارجی هستند، مدتها بدون توجه برون زیست شناسان بودهاند. در این زمینه نیز اختلاف نظر زیادی وجود دارد. مواد شیمیایی کربن دار پیدا شده در معدودی از شهاب سنگها ، معمولاً به عنوان مواد ناشی از زمین کنار گذاشته شدهاند. ساختارهای ویژهای شبیه موجودهای ذره بینی از قبیل
باکتریها و
جلبکها نیز در شهاب سنگها مشاهده گردیدهاند. بسیاری دانشمندان احساس میکردند که این ساختارها خصوصیتهای کاملاً غیر آلی دارند. اما دیگر صاحب نظران این یافتهها را نشانه حیات غیر زمینی میشمردند.
این اختلاف نظر تا حدودی بوسیله دانشمندان سازمان هوانوردی و فضایی ایالات متحده (ناسا) حل شد. آنها دو شهاب سنگ را با وسایل مخصوص عصر فضا تجزیه کردند. هر یک از دو سنگ (که یکی در کنتاکی و دیگری در استرالیا سقوط کرده بود) دارای 18
اسید آمینه به اضافه دیگر ترکیبهای دارای اهمیت زیستی بود. بسیاری از اسید آمینهها در سیستمهای زنده زمین یافت میشوند.
اما دیگر اسید آمینهها ، با آنچه در زمین پیدا شده تفاوت دارند. بنابراین دانشمندان ناسا نتیجه گرفتند که ترکیبهای زیستی دو شهاب سنگ نامبرده در جای دیگری از جهان بوجود آمدهاند. این ترکیبها احتمالاً بوسیله موجودهای زنده تولید نشدهاند. اما این امر نشان میدهد که تکامل شیمیایی واقعاً در ناحیههای مختلف جهان به وقوع میپیوندد: مواد زیست -شیمیایی از ماده غیر آلی بوجود میآیند و ممکن است منجر به پیدایش موجودهای زنده شوند.
مباحث مرتبط با عنوان