خصوصيات اخلاقي و ويژگيهاي اداري قائم مقام فراهاني 1- قائم مقام علاوه بر كفايت و كارداني كشورداري مردي بسيار فاضل و در حسن خط و سلاست انشاء و هنر استيفا و سياق سرآمد زمان خود بود. 2- او در نثر فارسي موجد سبكي تازه كه در رواني و شيريني و متنانت بي نظير است. 3- كسانيكه در زيردست قائم مقام كار مي كرده اند همه مردماني فاضل و منشي بودند. 4- وجود قائم مقام در تبريز باعث اجتماع جمع بالنسبه كثيري از اهل فضل و انشاء در آنجا و محرك نهضتي تازه در نشر فارسي گرديده بود.
1- محمدشاه بعد از آنكه با كمك و تدبير قائم مقام بر اكثر مدعيان فائق گرديد و بر كرسي سلطنت مستقر گرديد همان راهي را رفت كه پدرش در قتل اعتمادالدوله حاجي ميرزا ابراهيم كلانتر پيش گرفته بود و پسرش در كشتن ميرزا تقي خان اميركبير پيروي نمود. 2- قائم مقام در تحكيم اساس سلطنت محمدشاه صادقانه كوشيد و كفايت و لياقت قابل توجهي از خود نشان داد. و چون شاه او را بزرگترين عامل موفقيت خويش مي دانست، و مكرر حسن اعتقاد پدر خود عباس ميرزا را نسبت به قائم مقام ديده و شنيده بود او را به مقام صدارت برگزيد. 3- قائم مقام طبعاً مردي مستبد به رأي و تاحدي خودخواه بود. او به زودي زمام كليه امور كشور را در دست گرفت. 4- او علاوه بر اختيار داري در كليه امور كشوري و لشگري، در امور خصوصي شاه و حرمخانه و بسياري از خصوصيات زندگي وي دخالت مي كرد. 5- چون قائم مقام از لا اباليگري وضعف مزاج و سستي اراده محمدشاه به خوبي اطلاع داشت. امور لشگري و كشوري را شخصاً و بدون مراجعه به شاه اداره مي كرد. 6- او به واسطة سوءظني كه به غالب درباريان و اطرافيان شاه داشت. هيچ يك را در كارهاي مملكت با خود شريك قرار نمي داد . 7- قائم مقام از اختياراتي كه در اثر نفوذ شخصيت خود در كشور به دست آورده بود به نفع مملكت استفاده مي كرد . |
|
دشمنان و مخالفين قائم مقام نسبت به اقدامات اصلاحي او حسادت ورزيدند. 9- بضي از رجال و اطرافيان شاه و كسانيكه براي رسيدن به مقامات عاليه كشورمي و لشگري صدراعظم دانا و توانا را سد راه خود مي دانستند. اقدامات او را دليل بي اعتنايي نسبت به شاه و نشانه خودسري و استبداد رأي دانستند. 10- دشمنان صدراعظم به محمدشاه چنين وانمود كردند كه قدرت روز افزون صدراعظم موجب زوال سلطنت خواهد شد. 11- سرانجام محمدشاه تحت تأثير افكار و عقايد مخالفين صدراعظم دستور داد قائم مقام را در 27 ماه 1251 به قتل رساندند.
1. حاج ميرزا آقاسي 2. حكومت 90 روزه ظل السلطان 3. لشكركشي به هرات 1253 – 1254 : o نتايج اين لشگركشي 4. اختلافات ايران و عثماني در دوره محمد شاه o معاهده ارزنة الروم 5. ظهور فرقه هاي مذهبي: o قيام آقاخان محلاتي o ظهور فرقه بابيه o مؤسس فرقه بابيه 6. قيام سالار در خراسان 7. اوضاع سياسي و اجتماعي ايران مقارن فوت محمد شاه |
|