فشردگی در طی دفن عمیق صورت میگیرد و باعث آرایش نزدیکتر دانهها ، شکستگی آنها و انحلال احتمالی در جایی که در تماس هستند، میشود. هنگامی که عمق دفن متجاوز از صدها متر زیر رسوبات فوقانی میشود، فشردگی شیمیایی منجر به تشکیل اتمیلولیتها و انحلال رگهها میشود. فشردگی به دو دسته مکانیکی و شیمیایی تقسیم میشود. |
فشردگی مکانیکی
فشردگی مکانیکی ممکن است بلافاصله پس از
رسوبگذاری آغاز شود. این فشردگی در رسوبات دانهای منجر به آرایش نزدیکتر دانهها و مسطح شدن بایوکلستهای کشیده به طرف سطح لایه بندی میشود. همانطوری که فشار دوباره افزایش مییابد، ممکن است شکستگی در بایوکلستها ایجاد شده و دانههای میکرایتی ممکن است له شده و تغییر شکل یابند. چنانچه سیمان اولیه در اطراف دانهها وجود داشته باشد، این سیمان میتواند همانند پوششهای االیتی در دانهها از خرد شدن جلوگیری کند.
فشردگی مکانیکی ممکن است منجر به ریزش پوششهای میکرولیتی شود، البته اگر فاز اولیه انحلال در بایوکلستهای آراگونیتی صورت گرفته باشد. گل های آهکی معمولا فشردگی بیشتر ی را در طی دفن خیلی کم عمق تحمل می کنند بطریکه رسوبات آب خود را از دست میدهند. این موضوع و خصوصا اگر مقدار زیادی رس در رسوب وجود داشته باشد، ممکن است منجر به فشرده شدن گردد.
تناوب در سنگ آهکی دانه ریز فقیر از رس معمولا اثرات تفریقی فشردگی کامل راه با شکستگی صدف و پهن شدن حفرات در رسوبات ، نشان میدهند و لیکن در لایههای فاقد رس وجود ندارد. فشردگی میتواند منجر به تشکیل پکتونهای اسکلتی و در نتیجه آرایش نزدیک دانهها ، ازوکستونهای اسکلتی شود.
فشردگی شیمیایی
فشردگی شیمیاایی معمولا به بیش از چند صد متر نیاز دارد و بلافاصله پس از رسوبگذاری آغاز نمیشود. این فشردگی حاصل از افزایش انحلال در محل تماس دانهها و در طول سطح مشترک رسوب که تحت کنش قرار گرفته است، می باشد. این عمل عمدتا نتیجه وزن طبقات بالایی است، البته تنشهای تکتونیکی نیز منجر به ایجاد انحلال فشاری میشود.
انواع بافتهای حاصل از فشردگی شیمیایی
فابریکهای در هم
در یک
گرنیستون با سیمان اولیه کم یا فاقد سیمان ، تماسهای مضرس و محدب - مقعر بین دانهها تشکیل میشود. چنانچه انحلال فشاری بین دانهها شدید باشد، آنگاه ممکن است فابریک در هم تشکیل شود. این فابریک میتواند در یک مقیاس میکروسکوپی ، همانند گرنستیونهای االیتی و اکینودرمی یا در مقیاس ماکروسکوپی، بین
اینتراکلستها ،
فسیلها و
ندولهای دیاژنیتیکی سخت شده اولیه و حفرات پر شده در یک رسوب گلی قابل فشرده شدن باشد.
استیلولیتها
استیلولیتها سطوح مضرس ممتدی هستند که بدون استثنا دانهها ،
سیمان و ماتریکس را قطع میکنند، رس ، کانیهای آهندار و مواد آلی و مواد باقیمانده غیر قابل حل از انحلال سنگ آهکی ، معمولا در طول
استیلولیتها متمرکز میشوند.
رگههای انحلال سنگ فشاری Dissolution Seem
در بسیاری از مواد باقیمانده غیر قابل حل میباشند، رگههای انحلالی معمولا از اطراف دانهها و ندولهای دیاژنتیکی اولیه میگذرند و در جایی که فراوان باشند واژه
سنگ آهک فلاسر برایشان بکار میرود.
انحلال فشاری
انحلال فشاری یک فرایند مهم متکی بر سطح
لایه بندی ، بویژه بین رسوبات بسیار گلی و بسیار دانهای است و ممکن است منجر به گسترش سطوح لایه بندی دروغین بیشتری شود. محاسبات نشان داده است که مقادیر قابل ملاحظهای از CaCO
3 میتواند در اثر انحلال فشاری آزاد شود، بطوری که این فرآیند اغلب به عنوان یک منشا مهم CaCO
3 برای
سیمانی شدن سنگهای آهکی ، بویژه در
کلسیت اسپاری دیاژنیتکی نهایی ذکر شده است.
مباحث مرتبط با عنوان