فارابی
ابو نصر محمد بن طرخان بن اوزلغ از مردم شهر فاراب است . وی در سال 259 هجری در ده وسیج از توابع این شهر پا به عرصه گیتی گذاشت . ابن سینا و ابن رشد او را به استادی خود قبول دارند و به معلم ثانی لقب داده اند. یکی از نویسندگان در این باره می نویسد: این عنوان از آن جهت مهم و با معنی است که معلم اول
ارسطواست. گویا مسلمین از آن جهت به ارسطو لقب معلم اول داده اند که مباحث
منطق و مسائل آن را که پراکنده بوده است جمع و مهذب کرده است و بنیاد آن را استوار ساخته و آن را مدخل
علم قرار داده است. در مورد لقب معلم ثانی هم توجیهاتی از این قبیل شده است و می توان همه آن اقوال را به این نحو خلاصه کرد که فارابی به فن منطق و بخصوص به برهان و علم برهانی اهمیت بسیار می داده و آثار منطقی ، بطور کلی آراء فلسفی و مخصوصاً آثار ارسطو را که ترجمه شده بود ، جمع و تالیف و تهذیب کرده و به طریقه خود آنها را تفسیر کرده است.
آثار فارابی را می توان به دو دسته تقسیم کرد:
1- شرحهایی که بر درسهای ارسطو نوشته است
2- کتبی که خود تالیف کرده است.
از جمله کتابهایی که فارابی ،خود، نوشته است می توان
الجمع بین رایی الحکیمین
تحصیل السعاده
آراء اهل مدینه فاضله
السیاسات المدنیه
احصاءالعلوم
عیون المسائل و اغراض ما بعد الطبیعه ارسطورا نام برد.
