دید کلی
هدف اصلی عینکهای فتوکرومیک جلوگیری از ورود
پرتوهای ماوراء بنفش و
مادون قرمز به چشم میباشد. اشعه ماوراء بنفش اثرات بسیار زیادی بر روی چشم به جا میگذارد.
قرنیه چشم اولین محل تماس این اشعه با چشم است. نظر به اینکه قسمت زیادی از این اشعه در قرنیه جذب میشود، لذا آثار و علائمی نیز به جا میگذارد و هر چه شرت اشعه بیشتر باشد، این اشعه به قسمتهای درونیتر از
عدسی چشم رسیده و منجر به ایجاد
آب مروارید میگردد.
زمانی که نور به سطح یک
عدسی برخورد میکند، مقداری از آن منعکس ، مقداری جذب و مقداری از آن عبور میکند. با محاسبه مقدار جذب و مقدار انعکاس میتوان درصد نور عبور کرده را بدست آورد. مثلا در مورد
شیشه کراون ، 4.3 درصد نور در سطح قدامی و 4.1 درصد در سطح خلفی منعکس میگردد و چون که هیچ نوری را جذب نمینماید، تقریبا 91.6 درصد از آن عبور خواهد کرد. ضمنا چگالی و ضخامت عدسی نیز از جمله عوامل موثر در میزان جذب و عبور میباشد.
اثرات ماوراء بنفش و مادون قرمز بر چشم
بطور کلی پرتوهایی که در اشعه خورشید وجود دارند به دو دسته تقسیم میشوند: پرتوهای
مرئی و
نامرئی ، پرتوهای مرئی که توسط چشم انسان قابل روئیت است از نظر
طول موجی بین 400 - 800 نانومتر است. پرتوهای نامرئی شامل اشعه ماوراء بنفش 200 - 400 نانومتر و اشعه مادون قرمز یعنی بالاتر از 800 نانومتر ، پرتوهای مادون قرمز یک پرتو حرارتی و اثرات آن بر ماده ایجاد حرارت میکند.
این پرتوها بر روی شبکیه متمرکز شده و سبب سوختگی آن میشود. در برخورد اشعه ماوراء بنفش با قرنیه عوارض زیادی مثل زخم قرنیه ،
التهاب قرنیه و ملتحمه ، پرخونی ملتحمه و ... ایجاد میشود. از جمله علائم ایجاد شده در چشم فرد مبتلا فتوفوبیای شدید (خوف النور) و اساس جسم خارجی در چشم است.
درصد رنگ عینک فتوکرومیک
این موضوع اهمیت دارد که درصد تیره بودن یا شفاف بودن
شیشه عینک چقدر باشد، این موضوع تا حد زیادی به محیط کار و فعالیت شخص بستگی دارد. اگر فرد در محیطی قرار دارد که اشعه ماوراء بنفش زیادی در محیط وجود دارد، بایستی از عینک تیرهتر استفاده نماید و برعکس، و اضافه کردن تیرگی عدسی زیاد منجر به کاهش بینایی و عدم تشخیص دقت جزئیات اشیاء میگردد و لذا همیشه باید توازنی بین این دو موضوع وجود داشته باشد.
اگر عدسی کمتر از 8 درصد را عبور دهد تیرگی آن به حدی میرسد که باعث افت بینایی میشود و برای رانندگی توصیه نمیشود. عینکهایی که درصد عبور آنها 3 درصد است، برای کوه نوردی و کنار دریا مناسب است. عینکهایی که درصد عبور آنها بیش از 90 درصد است جنبه زیبایی دارد، استفاده خاصی ندارند. انجمن اپتومتری و آکادمی چشم پزشکی آمریکا اعلام کرده که در روشنایی روز 99 تا 900 درصد از طیف ماوراء بنفش در محدوده ، 400 نانومتر را جذب نماید.
روش ساخت عدسیهای فتوکرومیک
هدف اصلی این عدسیها کاهش میزان عبور انرژی تابش است. عدسیهای فتوکرومیک را بوسیله ترکیب کردن
کریستالهای هالید نقره در ماده عدسی تولید مینمایند، بطوری که وقتی اشعه ماوراء بنفش به این عدسی برخورد کند کریستالهای فوق را به اتمهای
نقره و
هالوژن تبدیل مینماید و عدسی تیره میشود و با از بین رفتن اشعه واکنش معکوس صورت میپذیرد و عدسی روشن میگردد.
نسبت تیرگی به درجه حرارت نیز بستگی دارد، بطوری که در درجه حرارت پایین این شیشهها سریعتر و عمیقتر تیره میگردند، لذا سرما و آفتاب هر دو میتوانند این شیشه را تیره نمایند، سرعت تیره شدن بیشتر از سرعت روشن شدن میباشد. امروزه عدسیهای پلاستیکی فتوکرومیک نیز ساخته شده است که بجای هالید نقره از ماده (ISN) در ترکیب عدسی استفاده شده و حتی عدسیهایی که هم از
مواد پلاستیک و هم از شیشه هستند نیز موجود است.
موارد کاربرد عینکهای فتوکرومیک
موارد مرتبط با بینایی و یا شغل
برای مثال عدسیهای فتوکرومیک مورد استفاده در رانندگی به دلیل جذب پرتوهای ماوراء بنفش در شیشه جلو اتومبیل ، کاملا تیره نمیگردند و لذا شخص ممکن است که از مقدار راضی نباشد. عدسیهایی که نور آبی را جذب مینمایند ممکن است که تشخیص علائم ترافیکی را برای شخص با مشکل مواجه سازند. ضمنا در هنگام رانندگی در شب نباید از
عدسی فتوکرومیک (
CPE) استفاده کرد.
سلامت چشم
در افراد مبتلا به
دیستروفیهای قرنیه ، دژنوسانس ماکولا و گلوکوم بایستی از عدسیهای فتوکرومیک استفاده کرد. در افرادی که مبتلا به حساسیت در برابر
نور ، خیرگی ، کاهش بینایی بواسطه کاهش
کنتراست و افزایش زمان آراپتاسیون میباشند، استفاده از این عدسیها بسیار مفید میباشد.
مباحث مرتبط با عنوان