روش تشخیص اختلالات شخصیت
- موقعیت ماشه چکان longleftarrow پاسخ :
اگر ماشه تفنگی را بچکانیم پاسخ آن شلیک گلوله خواهد بود. برای فرد دچار اختلال شخصیت در مو قعیتی که برایش استرسزا (تحریک کننده) است، قرار گیرد پاسخ (رفتار ناسازگار) نیز بدنبال آن ظاهر خواهد شد. این مطلب که چه موقعیتی برای فرد استرسزا است، بستگی به تفسیر فرد از موقعیت دارد. انواع موقعیتهایی که در بروز تفسیرهای استرسزا و تحریک کننده موثر هستند عبارتند از :
- موقعیتهای خانوادگی و جنس
- موقعیتهای اجتماعی مثل گروههای ورزشی و مذهبی
- موقعیتهای کاری و شغلی
- حضور مشکل بصورت مادام العمر (تمایل به تکرار) :
الگوی ماشه چکان longleftarrow پاسخ در سراسر عمر فرد دچار اختلال شخصیت مکررا خود نمایی میکند. بدین معنی که هر وقت یکی از موقعیتهای «ماشه چکان» (از نظر فرد) حظور داشته باشد «پاسخ» نیز ظاهر خواهد شد و این وضعیت در طول عمر فرد بدون ملاحظات زمانی و مکانی به دفعات تکرار میشود. هر چه تعداد این تکرار در طول زمان بیشتر باشد، نشانگر شدت و عمق اختلال خواهد بود.
آیا تشخیص اختلال شخصیت در فرد آسان است؟
تشخیص و فاصله گذاری بین
شخصیت سالم و ناسازگار (دارای اختلال) در یک فرد کار دشواری است. این تشخیص نیازمند متخصص با تجربه است که بتواند «موقعیتهای ماشه چکان longleftarrow پاسخ» در طول عمر فرد شناسایی کند. افراد زیادی وجود دارند که دچار یکی از
انواع اختلالات شخصیت میباشند ولی هیچ وقت تشخیص داده نمی شوند این دشواری به دو علت است.
- واکنش «ماشه چکان پاسخ» در موقعیتها و محیطهایی بروز میکند که فرد تفسیری استرسزا (تحریک کننده) از آن موقعیت و محیط داشته باشد و تا زمانی که چنین تفسیری در ذهن فرد نباشد رفتار و واکنش او سالم و بهنجار خواهد بود.
- برخلاف مشکلاتی نظیر «اضطراب و افسردگی و ... این افراد هیچ آگاهی از مشکل شخصیتی خود ندارند چون اختلال جزئی از شخصیت شان است یعنی قسمت ناسازگار و سازگار متحدا یک شخصیت را تشکیل میدهند. این عدم آگاهی باعث میشود که رفتار ناسازگار همانند رفتار سازگار مقبول فرد باشد و نصیحتها و ابراز نارضایتیهای اطرافیان نیز سودی نخواهد داشت و در مقابل خودشان به «دروغ گویی ، تهمت زدن ، تحقیر کردن و توطئه» متهم میشوند. در زیر برخی از عوامل بنیادی اختلال شخصیت آورده شده است.
نقش وراثت (ژنتیک)
نقش عوامل ژنتیک در تحقیقات متعددی بررسی شده است. برای مثال تحقیقی در آمریکا بر روی پانزده هزار زوج دوقلو نشان داد که میزان ابتلا به اختلالات شخصیت در بین افراد دوقلو بیشتر از تک قلو است. نتایج نشان میدهد که اگر یکی از دوقلوها دچار
اختلال شخصیت شود احتمال دچار شدن آن یکی نیز بسیار بیشتر از افراد عادی است. همچنین بعضی مطالعات نشان دادهاند که اگر یکی از پدر و مادر دچار اختلال شخصیت باشد احتمال دچار شدن فرد دیگری از همان خانواده به آن اختلال بیشتر از افراد جامعه است.
نتایج بعضی از تحقیقات موید این مطلب است که تغییراتی در سطح و میزان ترشح هورمونهای غدد داخلی وجود دارد. برای مثال سطح
هورمون آندروژن و
تستوسترون (دو نوع از هورمونهای جنسی مردان) در خون افراد پرخاشگر بیشتر از افراد غیر پرخاشگر است و این بدین معنی است که بعضی از رفتارهای پرخاشگرانه افراد «ضد اجتماعی» احتمالا ناشی از افزایش سطح این دو هورمون در خونشان است. همچنین تغییراتی در
ترشح اندروفین ،
سرتونین و
دوپامین (سه نوع انتقال دهنده عصبی در مغز) در انواع اختلالات شخصیت دیده میشود ولی تحقیقات در این مورد همچنان ادامه دارد.
عوامل روانی – خانوادگی نقش بسزائی در تشکیل و تکوین شخصیت (چه سالم چه ناسالم ) افراد دارد. یکی از کسانی در این نظریه پردازی کرده است، «
زیگموند فروید» بنیان گذار
روانکاوی است. از دیدگاه روانکاوی اختلال شخصیت ناشی از مجموعهای عوامل
ناخودآگاه است که ریشههای آن را باید در پنج سال اول زندگی فرد جستجو کرد. بعضی از عوامل زمینه ساز عبارتند از «عدم توجه پدر و مادر به کودک ، سن و روش
جداسازی کودک از شیر مادر ، شیوه آموزش آداب نظافت و تخلیه ، شیوه برخورد و پاسخگویی پدر و مادر به سوالات و کنجکاوی کودکان در موضوعات جنسی و جنسیت.»
این عوامل جزئی جدایی ناپذیری از شخصیت فرد است. چون انسان موجودی اجتماعی است و در اجتماع ، رشد میکنند. تحقیقات نشان دادهاند وقوع رفتارهایی مانند «
دزدی ، تجاوز ، بد مستی ،
قتل» در محلات با طبقه اجتماعی و فرهنگی پایین بسیار بیشتر از محلات با طبقه اجتماعی و فرهنگی بالاست. رفتارهایی که در اختلال شخصیت ضد اجتماعی دیده میشود. (نتایج این تحقیقات بازدید همراه است). همچنین در جوامعی که عدم اعتماد به یکدیگر در آن تبلیغ میشود و یا روابط ، صحبتها و نوع اعتقادات افراد بشدت کنترل میشود. امکان بیشتری وجود دارد که افراد با
اختلال پارانوئید (سوء ظن شدید) رشد کنند. همچنین است وضع فرهنگهایی که پرخاشگری را تشویق و تبلیغ میکنند.
مباحث مرتبط با عنوان