تلقی
نهج البلاغه از
عبادت یک تلقی
عارفانه است.
بلکه سرچشمه و الهام بخش تلقی های عارفانه از عبادتها در جهان
اسلام، پس از
قرآن مجید و سنت رسول اکرم کلمات
علی و عبارتهای عارفانه علی است.
یکی از وجهه های عالی و دورپرواز
ادبیات اسلامی چه در عربی و چه در فارسی وجهه روابط عابدانه و
عاشقانه انسان است با ذات احدیت. اندیشه های نازک و ظریفی به عنوان خطابه،
دعا، تمثیل و کنایه که در این زمینه بوجود آمده است، بسیار تحسین انگیز و اعجاب آمیز است. امیر المومنین در یکی از عبارتهای نهج البلاغه می فرمایند:
همانا گروهی خدا را به انگیزه پاداشی می پرستند. این
عبادت تجارت پیشگان است و گروهی او را از ترس می پرستند. این عبادت برده صفتان است و گروهی او را برای آنکه او را سپاسگذاری کرده باشند، می پرستند. این عبادت آزادگاه است (حکمت 237)
-=
من تو را به خاطر بیم از کیفرت و یا به خاطر طمع در
بهشت پرستش نکرده ام. من تو را بدان جهت پرستش کردم که شایسته
پرستش یافتم. (حکمت 290)
=-
منبع:سیری در نهج البلاغه؛مرتضی مطهری