فیض الهی که به مخلوقات می رسد از مجرای اولین تجلّی فیض می گذرد و پس از مراحلی، به درجات پایین‌تر سرازیر می‌شود.
اولین تجلّی خداوند
حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله است؛ چرا که خودش فرمود:«
اول ما خلق الله نور نبیک یا جابر!» (ای
جابر، اوّلین مخلوق عالم، نور پیامبر توست.)
ائمه هدی علیهم السلام نیز تجلّیات بعدی حق تعالی هستند.
بنا بر این تفکّر، پیامبر و امام فقط جلوداران تربیت و ارشاد مردم نیستند؛ بلکه در نظام جهان هستی در هر دو محور تکوین و تشریع واسطه فیض‌اند- چه در نظام خَلقی، چه در نظام دینی، هم در مدار هست‌ها و نیست‌ها و هم در مدار بایدها و نبایدها.
به همین جهت بر جهان هستی مسلّط، و در ارتباط با آن هستند، علمشان تجلّی علم خداست، با این علم گسترده، با تمام جهان هستی در ارتباط هستند و زبان همه موجودات را می‌دانند. اساسا همه موجودات از برکت وجود آنان فیض وجود می‌یابند.
این است معنی علم بیکران امام که علمی بر مبنای فرمول نیست، بلکه علم شهودی و حضوری است. یعنی همان گونه که انسان به خودش علم حضوری دارد، امام که روح جهان هستی است بر زیر مجموعه خودش یعنی همه جهان، علم و اشراف دارد.
مراجعه شود به:
علم امامت امام کاظم علیه السلام
