ساوانا بیشتر منطقه جنوبی صحرا در
آفریقا را می پوشاند و شامل جنگلهای استوایی مرکز آفریقا و
کویر کالاهاری در جنوب می گردد. ویژگی این دشت ، چمنهای با دوام که از 7/3 تا 30
سانتیمتر (1 تا 12 پا) ارتفاع دارند ، می باشد. این چمنها به گروه
گیاهان خیلی خوب تعلق دارد که اعضاء این گروه از گیاهان بر خلاف گیاهان دیگر ، می توانند در مقابل چرای دائمی
حیوانات مقاومت کنند و دلیل آن اینست که این گیاهان از پایین برگهایشان رشد می کنند نه از نوک ساقه .
حیات وحش ساوانا
ساوانا خانه بزرگترین و متنوع ترین گروه
پستانداران جهان می باشد . این گروههای حیوانی عبارتند از
گوزن بالدار ،
بوفالو ،
درکنیا، برای مثال در حدود 2 میلیون از پستانداران سم دار در طول فصل خشک به سوی سرزمین سرنگتی که یک ناحیه مرطوب تر
ساوانا می باشد ، مهاجرت می کنند. گونه های متنوعی از پرندگان عبارتند از :
شترمرغ ( که نمی تواند پرواز کند) پرنده شبیه به مرغ پا بلند به نام لاتین که دارای منقار قوی و شکارچی بوده ( بزرگترین گونه
پرندگان در جهان) و شکارچیانی مثل مرغ راز آفریقایی.
چمنزارهای جهان
در حدود 25 درصد از سطح زمینهای کره زمین توسط چمن پوشیده شده که می توان آن را به دو قسمت تقسیم کرد . 1- چمنزارهای استوایی که در نواحی اطراف
خط استوا قرار دارد . بخش اصلی از این نوع در نواحی مرکزی ، شرقی و جنوبی افریقا قرار دارد و همچنین جنوب
آمریکا و جنوب حوزه
رودخانه آمازون ، قسمتهای میانی
هند و شمال و شمال شرقی
استرالیا ، از این نوع چمنزار پوشیده شده است . آب و هوای چمنزارهای استوایی در تمام طول سال گرم بوده و سال در این مناطق به دو بخش فصل مرطوب با بارانهای زیاد و فصل خشک تقسیم می شود . 2- چمنزارهای منطقه معتدل که شامل
جلگه های
آسیا ، چمنزارهای جنوب آفریقا و جلگه ها و چمنزار های آمریکا می باشد. آب و هوای این مناطق دارای تغییرات شدید است و از زمستانهای خیلی سرد در نواحی شمالی تا زمستانهای معتدل و تابستانهای معتدل و تابستانهای داغ در نواحی جنوبی متغیر است.
حیوانات چمنزار
امروزه بیشتر چمنزارهای جهان با محصولات
کشاورزی در روی این زمینها پوشیده شده اند . اما این مناطق سرسبز روزی محل زندگی گروه های بزرگ
حیوانات چرنده بوده است . در چمنزارهای آمریکای شمالی ، برای مثال قبل از ورود انسانهااز
اروپا و استقرار آنها ، گله های
گاومیش کوهاندار آمریکایی از چمنهای بلند این نواحی تغذیه می کردند . در حدود 50 میلیون گاومیش کوهاندار در این نواحی مشاهده شده است . زمانی ، گله های بزرگ
بز کوهی سایگا ، در جلگه های وسیع
آسیا ، به چرا مشغول می شدند . گرچه بر اثر شکار و گسترش کشاورزی بسیاری از این جانوران تلف شدند ، تعداد این جانوران ، بر اثر اقداماتی که در جهت افزایش منابع طبیعی انجام گرفت ، افزایش یافته است.
حیوانات دشت ساوانای آفریقا با تهدیدهای مختلفی روبرو هستند. پستانداران بزرگ
گیاهخوار برای حفظ جمعیت خود احتیاج به جای وسیع دارند ، اما گسترش مناطق مسکونی انسانها روز به روز ، فضای ساوانا را محدود می کند.
زمینهای چرا(چریدن)
هزاران سال است که انسانها گله های
گاو و دیگر گله های خود را روی زمینهای دشت ساوانا چرانده اند. در طول دهه های اخیر ، انسانها تعداد حیوانات اهلی خود را بی رویه زیاد کرده اند . حیوانات اهلی برای چریدن و خوردن گیاهان دشت با
حیوانات وحشی علفخوار به رقابت پرداختند . نتیجه آنکه تعداد حیوانات وحشی رو به کاهش نهاد و حتی بعضی انواع به کلی منقرض شدند . استفاده از ساوانا برای چرای
حیوانات اهلی ، مهاجرتهای سالانه تعداد زیادی از گونه های وحشی که در طول فصل خشک برای پیدا کردن غذا و منطقه سرسبز انجام می شود ، را متوقف کرده است.
دشت ساوانا در حال تبدیل شدن به کویر
به دلیل چرای بیش از حد
گوسفندان و
بزها در بعضی مناطق ،دشت ساوانا تبدیل به کویر شده است . تاثیرات چرای بیش از حد بوسیله
خشکسالی و سوزاندن ساوانا ، توسط صاحبان گله هابرای آنکه چمن جدید بروید ، وضعیت را بدتر کرده و این وضعیت می تواند مواد غذایی موجود در خاک را از بین ببرد.
شکار و لگدمال کردن گیاهان
از گونه های خاصی از
حیوانات و تعداد آنها به طور جدی کاسته شده که علت ان شکار کردن آنها و از بین رفتن و لگدمال شدن گیاهان بوده است . در بعضی مناطق ، تعداد
فیلها ، که به خاطر عاجهای سفیدشان شکار می شوند ، به شدت کاهش یافته است . همینطور
کرگدن های سفید تقریباَ تا مرز انقراض شکار شده اند.
پارکهای ملی
روشهای حفظ و نگهداری برای حفظ حیوانات و گیاهان دشت ساوانا که با محافظه کاری و احتیاط زیادی طراحی گردیده ، بستگی به عملکرد گروههای اداره کننده پارکهای ملی و مناطق حفاظت شده که شامل پارک ملی سرنگتی در
تانزانیا و منطقه حفاظت شده
ماسایامارا در
کنیا می شود ، دارد.
همچنین ببنید چند نمونه از چمنزارهای جهان:
چمنزارهای آفریقای جنوبی
جلگه های بی درخت آسیایی اروپایی
مرغزارهای آمریکای شمالی
جلگه های آمریکایی جنوبی
