اندونزی از حدود 13000 جزیره تشکیل شده که تعدادی مسکونی و تعدادی غیر مسکونی می باشند. مردم این کشور به کشور خود سرزمین آبی ما می گویند چون بیشتر این کشور آب است. مهمترین جزایر این کشور بالی، سوماترا، و جاوا هستند. کوههای آتشفشان در این کشور دارای اهمیت زیادی می باشند به نحوی که شکل آنها روی منسوجات بکار برده می شود. اندونزی در میان تمدنهای بزرگی مانند چین، هند و اروپا قرار دارد و تاجران خارجی به ناچار از این کشور عبور می کنند. و در نتیجه تاُثیرات مهمی بر منسوجات این کشور می گذارند. برای مثال با پناهنده شدن تعدادی از مردم ویتنام به اندونزی روش ایکات به کار گرفته شده و همچنین مهاجران چینی باعث ایجاد اصول تقارن در هنر اندونزی شدند. و عده ای معتقدند که دستگاه بافندگی توسط ویتنامیها به این کشور برده شده است. در قرن 15 میلادی اسلام به این منطقه وارد شده که تاُثیر آن را بر روی لباسهای دعا که با روش باتیک تزئین یافته اند می توان دید. کلیه فعالیتهای تولید پارچه از قبیل کاشت پنبه، جمع آوری محصول، ریسندگی، بافندگی و رنگرزی سنتی توسط زنان صورت می گیرد و مردان بیشتر در کارخانجات و کارگاهها کار می کنند. با توجه به اینکه آب و هوای اندونزی استوایی است غالباً لباسها ساده هستند.
الیاف نساجی مورد استفاده در اندونزی
مهمترین الیاف مورد استفاده به ترتیب اهمیت شامل موارد زیر می شود:
پنبه، ابریشم، الیاف گیاهی و چتایی و الیاف برگی مانند آباکا( که از گیاه وحشی موز بدست می آید)
پنبه
نژاد خاصی از پنبه بومی اندونزی است و معمولاً در کنار مزارع برنج و سبزیجات، پنبه کشت می شود. تا قرن 19 اندونزی از نظر تولید پنبه خودکفا بود اما با کاهش تولید پنبه واردات هند و آمریکا جایگزین آن شد. امروزه غالباً از نخهای تولید کارخانجات برای بافندگی استفاده می شود اما در مناطقی که پنبه کشت می شود از نخ دستریس هم استفاده می شود.دستگاه ریسندگی دستی در زمان جنگ با ژاپن به این کشور وارد شد.
روشهای تزئین پارچه در اندونزی
مهمترین روشهای تزئین پارچه در اندونزی شامل ایکات، باتیک، پتلا، پلنجی و گلدوزی می شود.
ایکات
کلمه ایکات از زبان مالایی منجیکات گرفته شده و به معنای بستن و گره زدن است. در این روش نقوش پارچه توسط بستن و گره زدن نخهای تار، پود یا هر دو پدیدار می شود. در این روش قسمتهایی که نباید رنگ بخورند توسط نخ یا نوار غیر قابل نفوذی (مثل نوار لاستیکی) بسته می شود و سپس نخها رنگرزی می شوند. در نتیجه قسمتهای بسته شده رنگ نمی گیرند. پس از پایان رنگرزی نخها شسته می شوند. و در صورت نیاز برای رنگ بعدی مجدداً گره زده می شوند. این روش در ایران هنوز در شهر یزد استفاده می شود. در رنگرزی معمولاً از روشنترین رنگ رنگرزی شروع شده و به تدریج رنگها تیره می شوند. خاصیت ایکات این است که نقوش در هم پخش می شوند.
باتیک
این هنر از مهمترین هنرهای کشور اندونزی به شمار می رود که شهرت جهانی دارد. در اندونزی این تکنیک دارای طرحهای بسیار ظریف است و احتمال دارد که از هند به اندونزی وارد شده باشد. برای چاپ باتیک از پارچه های پنبه ای ظریف تا ضخیم استفاده می شود. پارچه در روغن بادام قرار داده می شود تا نفوذ رنگ به راحتی صورت بگیرد. بعد از خشک شدن پارچه طراحان که معمولاً زنان هستند توسط قلمهایی شروع به طراحی پارچه می کنند.
پلنجی
این پارچه نوعی ایکات است که در زمینه رنگهای رنگین کمان ( زرد، نارنجی و الا) تولید می شود. پلنجی در زبان اندونزی به معنای رنگین کمان است. در این روش پارچه در برخی از قسمتها توسط نخ بسته می شود و سپس رنگرزی می شود. پس از رنگرزی حالت دایره روی سطح پارچه ایجاد می شود. گاهی از سنگریزه در نواحی گره زده شده استفاده می شود.
گلدوزی
این هنر تحت تاُثیر گلدوزی چین قرار گرفته است که ناشی از ازدواج افراد این منطقه با چینی هاست. برای گلدوزی از نخهای فلزی، طلا، نقره و ابریشم استفاده می شود. نقوش کاربردی نقش انسان و اسب می باشد. گاهی گلدوزی همراه با آینه دوزی نیز می باشد.
