1. حجم آب در اثر گرما زیاد می شود .
یک ظرف شیشه ای ( نظیر شیشه شیر ) را لب به لب از آب پر کنید و آن را داخل قابلمه ای که تا ارتفاع 5 الی 6 سانتیمتر آب در حال جوش دارد قرار دهید . آب داخل شیشه کم کم گرم می شود .
مشاهده خواهید کرد که :
مقداری از آب شیشه بیرون می ریزد .
توضیح :
آب همانند سایر مایعات در اثر گرما افزایش حجم پیدا می کنید . مولکولهای آب با سرعت به هر طرف می جهند و به فضای بیشتری جهت پخش و گسترش نیاز پیدا می کند .
2 . آب بر اثر سرما تا 4 درجه سانتی گراد منقبض می شود ( حجمش کاهش پیدا می کند .)
شیشه ای را مشابه آزمایش قبل از آب نیمه گرم لب به لب کنید و آن را در یخچال بگذارید تا سرد شود ( دمای یخچال از 4 درجه سانتی گراد کمتر نباشد ).
مشاهده خواهید کرد که :
پس از سرد شدن ، شیشه کاملاً پر نیست .
توضیح :
با پایین آمدن دمای آب تا 4 درجه سانتی گراد ، آب منقبض می شود حجم کمتری را اشغال می کند . در این حالت حرکت مولکولها کند شده و به یکدیگر نزدیک می شوند .
3 . اما آب هنگام یخ بستن منبسط می شود .
شیشه دهان گشادی را پر از آب کنید و یک مقوا روی آن قرار دهید . سپس ان را به آرامی در فریزر یخچال بگذارید تا یخ ببندد.
مشاهده خواهید کرد که :
پس از سرد شدن ، شیشه کاملاً پر نیست .
توضیح :
با پایین آمدن دمای آب تا 4 درجه سانتی گراد ، آب منقبض می شود و حجم کمتری را اشغال می کند . در این حالت حرکت مولکولها کند شده و به یکدیگر نزدیک می شوند .
3 . اما آب هنگام یخ بستن منبسط می شود .
شیشه دهان گشادی را پر از آب کنبد و یک مقوا روی آن قرار دهید . سپس آن را به آرامی در فریزر یخچال بگذارید تا یخ ببندد .
مشاهده خواهید کرد که :
مقوا از جای خود بلند شده است .
توضیح :
وقتی دمای آب پایین تر از 4 درجه ، و تا دمای انجماد صفر درجه پایین می رود ، منبسط شده ، جای بیشتری را اشغال می کند . آب یکی از اجسامی است که چنین رفتار استثنائی دارد . اگر دهانه شیشه آب را که در فریز گذاشته اید با سرپوش محکم ببندید شیشه خواهد ترکید .
آیا تا کنون شنیده اید که لوله های آب بدلیل یخ زدن آب داخلشان ترکیده باشند ؟
4 . یخ از آب بزرگتر است .
یک یا دو تکه یخ را داخل یک لیوان آب بیندازید .
مشاهده خواهید کرد که :
تکه های یخ روی آب شناور می شوند .
توضیح :
به دلیل اینکه آب در اثر یخ زدن انبساط پیدا می کند یخ حاصل در واقع سبکتر از آب می شود . این سبک شدن به میزان 11/10 است .
این پدیده مفید باعث افزایش سرعت ذوب یخ در آفتاب میشود . همچنین لایه های یخ سطح آب در یاچه ها و استخر ها باعث می شود که آبهای زیر آنها ، هر چه که پایین تر می رود ، با کندی بیشتری منجمد می شود و از ماهیها و سایر موجودات زنده آبزی حفاظت می کند .
