مقدمه
سیب زمینی سرخ کرده،
سیب زمینی است که آن را به شکل نوارهای باریک برش زده و در
روغن داغ سرخ نموده اند. سیب زمینی سرخ کرده با چیپس سیب زمینی کاملاً فرق دارد (اگرچه در کشورهای انگلستان و ایرلند، به سیب زمینی سرخ کرده چیپس اطلاق می شود). معمولاً در کنار انواع
ساندویچ، مخصوصاً
همبرگر، سیب زمینی سرخ کرده حتماً حضور دارد.
خیلی از افراد عقیده دارند که اصل این
غذا متعلق به کشور
بلژیک می باشد. در هر حال، در ایالات متحده آمریکا این غذا در لیست غذاهای
رستوران هایی که
غذاهای با پخت سریع را عرضه می کنند، از جمله رستوران های زنجیره ای
مک دونالد، حتماً وجود دارد. در کشور آمریکا، سیب زمینی سرخ کرده را معمولاً به همراه همبرگر،
گوشت،
ماهی و انواع
سبزیجات و یا حتی به تنهایی مصرف می کنند. همچنین در ترکیب بسیاری از غذاهای معروف از جمله ماهی و سیب زمینی سرخ کرده، از این ماده ی غذایی استفاده می شود.
بزرگترین تولید کننده سیب زمینی سرخ کرده در دنیا، رستوران های زنجیره ای مک دونالد هستند. کارخانجات وابسته به این رستوران قادرند در هر ثانیه بیش از 125 کیلو گرم فرآورده های سیب زمینی تولید نمایند. تعداد این کارخانجات 30 عدد می باشد که در هر 6 قاره دنیا هم مستقر شده اند.
تاریخچه
روش تهیه ی سیب زمینی بدین شکل را اولین بار مردمان بلژیک و فرانسه اختراع نمودند، یعنی سیب زمینی ها را دو دفعه سرخ می نمایند و بین این دو دفعه، وقفه کوچکی وجود دارد.
برخی گفته اند که آلمانی ها اولین بار این غذا را اختراع نمودند، اما بعدها به دلیل مسائل سیاسی یا تاریخی، این امر نادیده انگاشته شد و ابداع سیب زمینی سرخ کرده را به مردمان بلژیک و فرانسه نسبت دادند. اما نظریه ای هم وجود دارد که بیان می کند اولین بار در
جنگ جهانی دوم، سربازان آمریکایی مستقر در
فرانسه این خوراک را مصرف نمودند. البته شواهد تاریخی نشان می دهد که سربازان آمریکایی اولین بار این غذا را در قسمتی از خاک
بلژیک خوردند؛ اما به اشتباه فکر کردند که آنجا بخشی از
خاک فرانسه بوده است. پس به همین دلیل است که این خوراک، یکی از خوراک های ملی کشور بلژیک محسوب می شود.
اولین بار
توماس جفرسون، سفیر آمریکا در فرانسه بود که پس از بازگشت به آمریکا طرز تهیه ی سیب زمینی سرخ کرده به ارمغان آورد. در کتاب های تاریخی، در سال
1894م برای اولین بار سخن از خوراک سیب زمینی سرخ کرده به میان آمده است.
انواع سیب زمینی سرخ کرده
سیب زمینی سرخ کرده انواع متفاوتی دارد، ضخامت سیب زمینی از تکه های کلفت تا تکه هایی به باریکی بند کفش متفاوت است. مدل های موج دار و حلقه شده آن هم موجود است. همچنین می توان روی سیب زمینی سرخ کرده
نان خرد شده و
ادویه جات پاشید و یا تکه های کلفت آن را (معمولاً به همراه پوست) داخل روغن سرخ نمود که به
استیک سیب زمینی معروفند.
البته منظور از سیب زمینی سرخ کرده در بیشتر کشورها از جمله
استرالیا،
انگلستان،
ایرلند و...، خوراکی می باشد که در رستوران هایی که
غذاهای آماده را عرضه می کنند یافت می شود و معمولاً منظور از آن، برش های باریک سیب زمینی که در روغن داغ سرخ شده اند (سبک آمریکایی) می باشد. در کشورهای نام برده، برای سیب زمینی سرخ کرده سنتی معمولاً تکه های کلفت تر سیب زمینی را به مدت کوتاه تری سرخ می کنند و همین باعث می شود که قسمت بیرونی سیب زمینی کمتر برشته شود و قسمت درونی آن هم نرم تر باشد. این خوراک، از سیب زمینی سرخ کرده به سبک آمریکایی سالم تر است، چون قسمت های کمتری از سیب زمینی با روغن اشباع می شود.
طبق گفته یکی از آشپزهای معروف آمریکا، مردمان بلژیک برای تهیه ی سیب زمینی سرخ کرده، معمولاً سیب زمینی را داخل
روغن حیوانی تهیه شده از
چربی اسب سرخ می کنند. البته این
آشپز اشتباه می کند و بلژیکی ها در قدیم از
روغن گاو نر برای سرخ کردن سیب زمینی استفاده می نمودند، اگر چه امروزه آنها از انواع
روغن های نباتی به خاطر سالم بودن و کم ضرر بودن آنها استفاده می کنند. بلژیکی ها سیب زمینی را دو بار سرخ می کنند و سیب زمینی های آنها از سیب زمینی های تهیه شده به باریکی بند کفش کلفت تر می باشد. سیب زمینی سرخ کرده با
سس مایونز یکی از خوراک های ملی مردمان بلژیک محسوب می شود و بلژیکی ها در مورد این غذا و طریقه سرو آن بسیار تعصب به خرج می دهند.
همان طور که خوراک
ماهی و سیب زمینی سرخ کرده در کشور انگلستان معروف است، خوراک سیب زمینی سرخ کرده با سس مایونز هم در میان مردمان بلژیک از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. این خوراک را به تنهایی مصرف می کنند و این طور نیست که از سیب زمینی سرخ شده با سس مایونز در کنار غذای خاصی استفاده شود.
در کشورهای استرالیا، زلاندنو و آفریقای جنوبی، هم برای سیب زمینی سرخ کرده و هم برای چیپس سیب زمینی از واژه
چیپس استفاده می کنند.
سه روش برای تهیه ی سیب زمینی سرخ کرده
- در تهیه ی سیب زمینی سرخ کرده در خانه، سیب زمینی ها را با استفاده از چاقو برش زده و در روغنی که از قبل داغ شده، تا دمای 190 درجه سانتی گراد حرارت می دهند تا این که سیب زمنی ها کاملاً طلایی و برشته شوند. سیب زمینی ها را تنها یک دفعه داخل روغن سرخ می کنند (نه مثل بلژیکی ها که سیب زمینی را دو دفعه سرخ می نمایند).
- در رستوران هایی که سیب زمینی سرخ کرده ی آنها معروف است، طرز تهیه ی سیب زمینی چنین است: سیب زمینی برای سرخ شدن باید دو مرحله را طی کند، در مرحله اول، سیب زمینی را در دمای 177 درجه سانتی گراد تا حدی حرارت می دهند که سیب زمینی همچنان رنگ زرد و حالت نرم داشته باشد. در مرحله دوم، پس از این که سیب زمینی ها خنک شد و روغن اضافی آنها گرفته شد، سیب زمینی ها را در دمای 190 درجه سانتی گراد آن قدر حرارت می دهند تا سیب زمینی ها کاملاً طلایی شده و برشته شوند. این مرحله تنها یک دقیقه به طول می انجامد.
- البته روش دیگری هم برای تهیه سیب زمینی سرخ کرده در خانه وجود دارد. این روش را یک آشپز فرانسوی ابداع نمود که طی آن، سیب زمینی برش زده را داخل ماهیتابه ریخته و آن قدر روغن می ریزیم تا روی سیب زمینی ها را کاملاً بگیرد. سپس ماهیتابه را روی حرارت بالا قرار می دهیم تا سیب زمینی ها کاملاً طلایی رنگ شوند. بعضی اوقات، سیب زمینی ها را هم می زنیم تا بهم نچسبند. امروزه در سوپر مارکت ها سیب زمینی سرخ و فریز شده عرضه می شود. این سیب زمینی ها را فقط باید برای مدت کوتاهی داخل ماهیتابه حرارت داد و آن موقع، آماده مصرف هستند.
مواد افزودنی به سیب زمینی سرخ کرده
معمولاً پس از سرخ کردن سیب زمینی برای بهتر کردن
طعم آن
نمک اضافه می نمایند. معروف ترین مواد افزودنی به سیب زمینی بعد از نمک،
سس کچاپ و
سس گوجه فرنگی، سس مایونز،
سس تارتار،
سس قهوه ای و
سرکه می باشند. در کشور هلند، از
سس بادام زمینی هم به همراه سیب زمینی سرخ کرده استفاده می کنند.
همچنین مردمان هلند
سس دیگری هم دارند که مخصوص سیب زمنی سرخ کرده است. این سس مثل سس مایونز تهیه می شود، فقط از آن غلیظ تر بوده و
ترشی آن از سس مایونز کمتر می باشد.
در کشور آمریکا، نوعی خوراک تهیه می شود که در آن، روی سیب زمینی سرخ کرده
پنیر می پاشند و این پنیر روی سیب زمینی های داغ آب می شود. نام این خوراک،
سیب زمینی پنیری است. گاهی به این سیب زمینی پنیری سس مایونز به همراه پودر
سیر اضافه می نمایند.
زیانبار بودن خوراک سیب زمینی سرخ کرده
به دلیل اینکه سیب زمینی سرخ کرده در روغن سرخ می شود، معمولاً حاوی مقدار زیادی روغن است (اغلب چربی های اشباع شده) و همچنین برخی
مواد افزودنی به سیب زمینی هم دارای
چربی می باشند و به همین دلیل، این خوراک برای
سلامتی زیانبار است. به علاوه برخی محققین معتقدند که حرارت بالایی که سیب زمینی در آن سرخ می شود خطرناک است.
در ایالات متحده آمریکا، یک چهارم از
سبزی مصرفی به همراه سیب زمینی سرخ کرده مورد استفاده قرار می گیرد و متخصصین
تغذیه عقیده دارند که یکی از دلایل همه گیر شدن
چاقی در آمریکا، استفاده زیاد از سیب زمینی سرخ کرده به تنهایی یا همراه با دیگر غذاهاست.
رستوران مک دونالد برای سرخ کردن سیب زمینی، از
پیه گوشت گاو استفاده می کند که اگر چه طعم بسیار خوبی به خوراک سیب زمینی سرخ کرده می دهد، اما حاوی مقادیر زیادی چربی اشباع شده می باشد.
جایگزینی این روغن با
روغن خرما تنها یک نوع چربی اشباع شده را با چربی اشباع شده ی دیگری عوض می کند و فایده ای ندارد. فقط استفاده از
روغن های هیدروژنه سبب کاهش
کلسترول می شود، اما در میزان چربی تفاوتی ایجاد نمی کند.
همچنین ببینید